Największe zajmują 55,8% powierzchni lądowej świata: Rosja, Kanada, Chiny, Stany, Brazylia, Australia, Indie, Argentyna, Sudan.
Najmniejsze: Lichtenstein, San Marino, Tuvalu, Nauru, Monako, Watykan.
Bardzo małe państwa nazywane są mikropaństwami. Nieco większe minipaństwami np.Brunei, Cypr.
Pojęcia te nie są ściśle zdefiniowane. Minipaństwa są pełnoprawnymi członkami ONZ.
Część małych państw wchodzi w układy z państwami większymi, ościennymi, przekazując im pewne kompetencje w zakresie wykorzystywania suwerenności jako swego rodzaju gwarancje ich integralności terytorialnej. np. San Marino zawarło w 1862 unię celną i traktat o współpracy z Włochami.
W przeszłości jednostkami politycznymi, suwerennymi państwami były pojedyncze państwa-miasta. Obecnie miastem i równocześnie suwerennym państwem jest Singapur.
Istnieją jeszcze dwie jednostki terytorialne: enklawa i eksklawa.
Enklawa - to terytorium państwa lub część ze wszystkich stron otoczona przez terytorium innego państwa (Watykan, San Marino)
Eksklawa - to część terytorium innego państwa otoczona ze wszystkich stron przez obszar obcego państwa, nie stanowiąca suwerennej jednostki politycznej np. Llivia - eksklawa hiszpańska we Francji, Busingen eksklawa niemiecka w Szwajcarii, Baarle eksklawa belgijska w Holandii.
Kształt państwa:
pastwa o wydłużonym kształcie np. Chile, Norwegia, Szwecja, Togo, Gambia, Włochy, Panama. Duża rozciągłość terytorialna stwarza problemy w zarządzaniu krajem, ogranicza dostępność do centrum decyzyjnego, stwarza możliwości ruchów separatystycznych na obszarach skrajnych.
Państwa o zwartym terytorium w kształcie prostokąta lub prawie okrągłe. Krótka granica, brak półwyspów i wysp, dobra komunikacja i kontrola. Często stolica zlokalizowana peryferyjnie.
Państwa prawie zwarte terytorialnie, lecz z odnogami w formie półwyspów lub korytarzy wystających poza główny obszar państwa. Takie państwa mają często problemy z administrowaniem. Np. Zair
Państwa o rozerwanym terytorium, składającym się z kilku części rozdzielonych przez inne państwa lub wody międzynarodowe, Tzw państwa rozczłonkowane. Utrudniona kontrola i zarządzanie. Np Indonezja, Malezja
Granice polityczne państwa Granica państwa - powierzchnia prostopadła do powierzchni ziemi, oddzielająca terytorium jednego państwa od terytorium innych państw lub od obszarów nie mających niczyjej suwerenności. Granica oddziela także strefy: podziemną i powietrzną. Są granice lądowe i wodne.
Podstawą prawną granic państwa jest z reguły umowa międzynarodowa. Ustalenia granic dokonuje się poprzez ich opis i wyznaczenie ogólnego przekroju linii granicznej na mapie o dużej skali. Następnymi czynnościami są delimitacja oraz demarkacja, czyli szczegółowe określenie, wytyczenie i oznakowanie granicy w terenie. Przebieg linii granicznej na lądzie jest oznaczony znakami granicznymi, granicę morską stanowi granica zewnętrzna morza terytorialnego. W celu ochrony granic państwa ustanawia się pas drogi granicznej 15-100m szerokości i strefę nadgraniczną 2-6km.
(…)
….
Współczesna koncepcja granicy istnieje od końca XIXw.
Istota każdej granicy polega na rozdzieleniu dwóch różnych obszarów, istota granicy państwowej polega na określeniu zasięgu terytorialnej zwierzchności.
Kategorie granic:
Naturalna - pojęcie powstało we Francji; granice oparte na elementach geomorfologicznych, takich jak góry, rzeki, brzegi jezior i mórz.
umowna
geometryczna - wyznaczone wzdłuż…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)