To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wykład 9 22.12.2005 np. współczesne zlodowacenia w Europie; przykłady, prawidłowości dot. współczesnego zlodowacenia w skali świata (co obejmuje)
pustynie Afryki: wymienić + prawidłowości w skali świata
mechanizm cyrkulacji - prądy wstępujące, zstępujące Teoria funkcjonowania systemu i jej zastosowanie w geo. fiz. św. wprowadził ją biolog niemiecki Ludvig von Bertalanffy na początku XIX w. ; do nauk geograficznych wprowadzili ją geomorfologowie amerykańscy Charley i Kennedy (lata 60. XXw.)
charakter uniwersalny
wstępne założenie: geosystem powierzchni ziemi w skali globalnej jest systemem otwartym o charakterze heterogenicznym krążenie energii nie tylko w skali globalnej, ale i planetarnej
definicja systemu otwartego w odniesieniu do g. fiz. św. geosystem powierzchni ziemi w skali globalnej jest systemem otwartym, w którym dokonuje się stały dopływ krążenia wewnątrz oraz odpływ energii i materii dążący do stanu równowagi dynamicznej tak rozpatrywany geosystem wymaga rozpoznania następujących cech:
określenie źródeł dostawy energii
określenie typów krążenia energii i materii na powierzchni Ziemi w skali globalnej (od najniższego do najwyższego punktu na powierzchni Ziemi)
określenie odpływu energii i materii z geoekosystemu
określenie bilansu energetycznego i materialnego w skali globalnej (np. obciążenie zanieczyszczeniem Ziemi )
w strukturze wewnętrznej geoekosystemu powierzchni Ziemi wydzielamy elementy (budowa geologiczna, typy rzeźby, gleb itp.) obiekty (system osadniczy świata, sieć komunikacyjna) i zjawiska (procesy fizyczne i społ-eko.), subjednostki przestrzenne - subgeoekosystemy (kontynenty, oceany, góry, niziny, wyżyny)
zjawiska - są szczególnie w sferze zainteresowania w skali globalnej (powodzie, wiatry)
metoda badania geoekosystemu powierzchni Z. określa nam funkcjonowanie geoekosystemu; tzn. w procesie badawczym trzeba zastosować odpowiednie metody badań, które pozwolą nam na określenie jakościowych i ilościowych związków, zależności, współoddziaływań między elementami, obiektami, zjawiskami, subsystemami w skali globalnej (!!)
geoekosystem powierzchni Z. w skali globalnej opisujemy w oparciu o rozpoznane właściwości geoekosystemu; są to:
energia
materia
łańcuch przemian energetycznych i materialnych
informacje
aktualny stan geosystemu
historia geosystemu
cecha ekwifinalistyczna
cecha anizotropowości Rozpoznanie właściwości geosystemu w odniesieniu do geografii fiz. św. energia - jest podstawową właściwością geoekosystemu powierzchni Z.; decyduje o tempie procesów przekształcania powierzchni Z., przebiegu i natężeniu procesów ekstremalnych; jest motorem wszystkich zmian, które dokonują się na pow. Z.
(…)
… fiz. św.
energia - jest podstawową właściwością geoekosystemu powierzchni Z.; decyduje o tempie procesów przekształcania powierzchni Z., przebiegu i natężeniu procesów ekstremalnych; jest motorem wszystkich zmian, które dokonują się na pow. Z.
podstawowym źródłem energii jest e. słoneczna oraz inne typy energii, które ona wywołuje (np. e. przemian geochemicznych)
energia potencjalna = energia pow. Z. - jej zakres zróżnicowań uwarunkowany jest różnicami wysokości względnych (wyróżniamy obszary wysokoenergetyczne - górskie, oraz niskoenergetyczne - nizinne)
podstawowym uwarunkowaniem dostawy i obiegu energii na pow. Z. jest budowa geologiczna, ukształtowanie pow. Z., gleby, użytkowanie terenu
efektem nierównomiernego dostarczania energii do pow. Z. , wywołanej jej kształtem są strefy radiacyjne…
… definicja historii pow. Z.:
historia geoekosystemu rozpoczyna się w momencie wydźwignięcia obszaru, czyli w momencie max wzrostu energii potencjalnej, obejmuje ewolucję pow. Z. opisaną przez łańcuch przemian energetycznych i materialnych i trwa do całkowitego speneplenizowania obszarów
cecha ekwifinalistyczna - (cecha równego końca) - poszczególne geoekosystemy pow. Z. rozwijają się w różny…
… i odpowiadające im strefy krajobrazowe
materia - decyduje o fizjonomii pow. Z. w skali globalnej
materia organiczna i nieorganiczna
materia allochtoniczna - z zewnątrz (np. pył kosmiczny, meteoryty; transkontynentalna)
materia autochtoniczna
najważniejsze: rozpoznanie źródeł dostawy materii
uwarunkowań obiegu materii
typów materii
układów przestrzennych materii na Z.
bilansu materialnego pow. Z. w skali…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)