JEDNA Z TEORII ZAWODOWYCH CZŁOWIEKA - TEORIA CECH I CZYNNIKA Za twórcę podstaw teorii cech i czynników uznać można Franka Parsonas`a, współcześnie zaś twórczo rozwinął ją Holland Pierwsi jej zwolennicy zakładali, że zdolności i cechy poszczególnych osób można zmierzyć w sposób obiektywny, a następnie skwantyfikować. Stopień osobistej motywacji uznany był za wartość względnie stałą, dlatego też satysfakcja płynąca z wykonywania danego zawodu zależała od odpowiedniego dopasowania zdolności jednostki do wymagań na danym stanowisku. Persons twierdził , że doradztwo zawodowe osiąga cel poprzez poznawanie jednostki ( petenta , klienta ) oraz poprzez śledzenie zmian w świecie pracy czyli jw. odpowiednie dopasowanie zawodu do człowieka i vice versa Teoria cech i czynników podkreśla odrębność i wyjątkowość każdego człowieka . Koncepcja Personas`a znalazła swoje praktyczne zastosowanie np.; w programie USA tj w programie rehabilitacji weteranów po I wojnie światowej a także w wielu innych programach. Jego teoria spośród wszystkich dotychczasowych teorii okazała się najbardziej prototypową i dlatego do dziś znajduje wielu zwolenników Mówi ona o: konieczności dopasowania cech jedn. I wymagań stawianych mu przez określony zawód. Teoria cechy i czynnika rozwinęła się równocześnie z psychologiczną teorią testów A ogólnie w ramach tzw ruchu psychometrycznego Kluczowe założenie teorii, które zostały nadmienione wcześniej to ; jednostka ma stały i niepowtarzalny wzór zdolności oraz innych cech osobowości, które obiektywnie mogą być zmierzone i skojarzone z obiektywnymi wymaganiami różnego rodzaju prac i zajęć. podstawowy proces w dopasowywaniu cech jednostki do wymagań pracy jest pomiar zainteresowań zawodowych. Drugi problem tej teorii to pomiar i ocena systemu wartości jednostki w odniesieniu do proc. wyboru zawodu. Biorąc po uwagę te dwie sprawy Super określił teorię cech i czynnika jako „ stosowaną psychologią różnic indywidualnych” Przez dziesięciolecia teoria ta podlegała kolejnym wyzwaniom , którym dostatecznie nie sprostała. Najważniejsze kontrargumenty zostały sformułowane poprzez badaczy, którzy wskazali na ograniczenia możliwości obiektywnego mierzenia cech psychologicznych człowieka. Badania Thorndike`a i Hagena (1959) Polegało ono na tym , że na grupie 100 000 mężczyzn, którzy przeszli psychologiczne badania testowe w odstępie 12-letnim , wykazały znikomą trafność prognostyczną diagnoz stawianych na podst uzyskanych wyników. Do podobnych wniosków doszedł inny teoretyk i praktyk zakresu teorii testó
(…)
… na podst uzyskanych wyników.
Do podobnych wniosków doszedł inny teoretyk i praktyk zakresu teorii testów Ghiseli (1966) .
Udowodnił on że prognoza sukcesu w dziedzinie szkolenia zawodowego na podstawie wyników badań testowych cechuje co najwyżej średnią rzetelność.
Ogólnie mówiąc testy psychologiczne nie wystarczają do snucia niezawodnych prognoz w odniesieniu do sukcesów w karierze zawodowej.
Pan Brown…
… jeszcze innych założeń:
1 dla każdej jednostki istnieje tylko jeden model ( cel ) optymalnej kariery zawodowej.
2 decyzje dotyczące wyboru określonej kariery zawodowej opierają się wyłącznie na tych zdolnościach , które mieszczą testy psychologiczne stosowane w doradztwie zawodowym (Herr : Crammer, 1980 )
Jej założenia są zbyt restrykcyjne i uniemożliwiają potraktowanie teorii cech i czynnika jako wystarczającej i jedynej podstawy teoretycznej do prognozowania w doradztwie zawodowym i pośrednictwie pracy. Przydatność testów psychologicznych w porad. zawod. i pośr.pracy budzi szereg różnych wątpliwości.
Jak już wcześniej wspomniałam współcześnie zaś twórczo rozwinął ją Holland
Teoria ta podkreśla skojarzenie jednostki z pracą, która odpowiada jej uzdolnieniom.
Holland wyróżnia sześć kategorii, przy pomocy…
… których można dokonać klasyfikacji osobowości i środowiska pracy. Są to typy: realistyczny - wykwalifikowany, konkretny, uzdolniony technicznie, mechanicznie (np. inżynier, mechanik, rolnik), konwencjonalny - zorganizowany, praktyczny, uległy (np. księgowy, kasjer, pracownik biurowy), przedsiębiorczy - przekonywujący, otwarty, werbalny (np. akwizytor, zarządzający, przedsiębiorca), badający - naukowy, abstrakcyjny, analityczny (np. badacz, programista komputerowy, technik laboratoryjny), artystyczny - twórczy, o rozwiniętej wyobraźni i estetyce (np. muzyk, malarz, pisarz) społeczny - oświatowy, zorientowany na usługi, nawiązujący kontakty z ludźmi (np. dozorca, nauczyciel, pielęgniarka). W swej współczesnej formie teoria cech i czynników podkreśla interpersonalny charakter kariery zawodowej i związany z nią styl życia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)