To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
TEKTONIKA PŁYT LITOSFERY Litosfera dzieli się na płyty (segmenty), które oddzielone są wyraźnie zarysowanymi granicami. Podział ten nie jest jednak zgodny z podziałem kontynentów. Płyty litosfery są w bezustannym ruchu. Alfred Wegener - niemiecki geomorfolog, przed wybuchem I wojny światowej opracował pracę o powstaniu kontynentów i oceanów. Uważał, że bloki kontynentów zanurzone są w podłożu o właściwościach plastycznych, co umożliwia przemieszczanie się kontynentów względem siebie. Wysunął on następujące argumenty:
podobieństwo (geometryczne) linii brzegowej poszczególnych kontynentów po dwóch stronach Atlantyk występują znaczne podobieństwa geologiczne
występowanie podobnych lub identycznych przedstawicieli fauny i flory na poszczególnych kontynentach.
Wegener założył, że kiedyś był tylko jeden jedyny kontynent (Pangea). Następnie uznał, że kontynenty dryfują na zachód, w wyniku czego powstały Kordyliery. Dalej uznał, że istnieje ruch kontynentalny od bieguna. W ten sposób powstały Alpy (zderzenie Europu i Azji) i Himalaje (zderzenie Azji i Półwyspu Indyjskiego). Nie potrafił jednak udowodnić, skąd to się wszystko bierze (może siły pływowe lub ruchy wirowe). Wyjaśnienie przyczyn tego ruchu było dla niego za trudne. W latach 60. Hess udowodnił, że w środkowych partiach dna oceanu rozrasta się dno oceaniczne. Wykryto dalej, że to dno rozrasta się niejednolicie. Okazało się, że położenie bieguna magnetycznego zmienia swe położenie. Przybyły więc nowe argumenty:
w dnie oceanu nie ma skał starszych niż 200mln lat, a w centrum dna nawet kilka mln. Lat
przyjęto, że albo wędrował biegun, albo kontynenty
Zaczęto mówić o ruchu płyt litosfery, a teorię o dryfie kontynentów odrzucono. Stwierdzono, że strefy aktywności wulkanicznej są ostro zarysowane na globie. Biegną wzdłuż kontynentów i oceanów ale nie oddzielają kontynentów od oceanów.
Siłą napędową płyt litosfery są prądy konwekcyjne powstające w górnej części płaszcza Ziemi na głębokości kilkuset km .
W atmosferze odbywa się ruch mas i nad nim ruszają się płyty litosfery. Odbywa się to w tzw. Strefie subdukcji. Granice między płytami litosfery: rozbieżne
zbieżne
przesuwcze (przekształcające)
Granice rozbieżne - dochodzi tu do rozsuwania się płyt litosfery, co jest bardziej widoczne między płytami oceanicznymi. W miejscu rozsuwania się płyt powstają grzbiety oceaniczne (szerokość do 1000km, wysokość 2-3km powyżej otaczającego dna oceanu). Wzdłuż granic rozbieżnych powstają reakcje wulkaniczne. Granice rozbieżne występują także na kontynentach i powstają wtedy doliny ryftowe (np. od Morza Czerwonego do Afryki, dolina Renu - głębokie zapadlisko, które ciągle jest czynne).
(…)
… bardzo częste (strefa wokół Pacyfiku, obszary Alpejskich pasm fałdowych, grzbiety śródooceaniczne)
obszary pneusejsmiczne - trzęsienia Ziemi sporadyczne, a jeśli częste to są słabe (Masyw Centralny, Morze Północne)
obszary asejsmiczne - wolne od wstrząsów lub wstrząsy są bardzo rzadkie (platformy kontynentalne, wielkie połacie oceanów poza grzbietami oceanów).
…
… nazwę subdukcji. Wtedy dochodzi też do intensywnych i licznych trzęsień Ziemi. Dalej powstaje strefa Benioffa, w której powstają ogniska trzęsień Ziemi. Wtedy też wydobywa się magma i powstają łuki wysp wulkanicznych. Wzdłuż strefy subdukcji powstaje zagłębienie w dnie oceanicznym (rowy oceaniczne). Strefa subdukcji powstaje wtedy, kiedy skorupa oceaniczna zagłębia się pod skorupę kontynentalną…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)