System socjologiczny Spencera - Najwybitniejszym przedstawicielem ewolucjonizmu był Herbert Spencer - Nie można jednak powiedzieć, że Spencer wywarł na kształtowanie się ewolucjonizmu w naukach społecznych wpływ szczególnie silny. Racje ma raczej Burow, który twierdzi, ze jego dzieła były „raczej symbolem niż inspiracją ewolucjonistycznej teorii społecznej”. Historyczne losy spenceryzmu - Spencer, uważany kiedyś za jednego z największych myślicieli, bywa dziś niejednokrotnie pomijany lub wspominany jedynie jako mocno staroświecki myśliciel epoki wiktoriańskiej - Socjologowie widzą w nim wprawdzie jednego z twórców swej dyscypliny, ale w jego działach znajdują najczęściej przestrogi, jak nie należy jej uprawiać - Przyczyny pośmiertnej klęski twórcy „filozofii syntetycznej” nie były w istocie różne od przyczyn jego triumfów. Jego system był tak znakomicie przystosowany do sposobu myślenia i potrzeb epoki wiktoriańskiej, że nie mógł jej przeżyć. - Słabością największą było to, że był on właśnie systemem i usiłował dać jednolite wyjaśnienie wszystkiego w przekonaniu, iż nauka wie już wszystko, cokolwiek można wiedzieć - Słabością było także to, że Spencer na każdym kroku odwoływał się do szczegółowych danych. Socjologia Spencera jest tym gorsza, im bliższa faktów. - Cokolwiek złego można jednak powiedzieć o jego dziełach, stylu pracy i sposobie myślenia, jego dorobek nie jest pozbawiony wartości. W każdym razie zawiera niemało idei, które popchnęły socjologię naprzód. - Idee te dotyczą nade wszystko instytucji społecznych, struktury społecznej i społeczeństwa jako systemu, dlatego można zgodzić się z opinią, że Spencer to autor , „którego nikt nie czyta, wszyscy lżą i wobec którego wszyscy są dłużnikami” - Nie ulega wątpliwości, że właśnie Spencer stworzył nowoczesne słownictwo socjologiczne, wprowadzając lub popularyzując takie terminy, jak: struktura społeczna, funkcja, instytucja, organizacja i wiele innych w ich zbliżonych do dzisiejszych znaczeń. Idea ewolucji ponadorganicznej - Spencer wyróżnił trzy fazy i trzy rodzaje ewolucji : - nieorganiczną, dotyczącą świata zewnętrznego - organiczną, dotycząca świata biologicznego - ponadorganiczną, dotyczącą świata socjologicznego, ludzkiego - kiedy zajmujemy się nią, mamy do czynienia z pewną kategorią faktów, które nie występują w świecie organicznym czy nieorganicznym, są to, jak powiada Spencer, „te wszystkie procesy i wytwory, których powstanie wymaga skoordynowanego działania prowadzącego do rezultatów wykraczających pod względem swego zasięgu i złożoności poza to, co jest osiągalne przez działania jednostkowe”.
(…)
… komplikowanie się struktury i różnicowanie funkcji
- instytucje wg Spencera
- instytucje domowe czyli rodzina
- instytucje obrzędowe
- najpotężniejsza, choć słabnąca w społeczeństwach nowoczesnych, forma regulacji stosunków międzyludzkich - mają one na celu utrwalenie więzi między ludźmi
- instytucje polityczne
- nabierają szczególnej wymowy i mają szczególne funkcje podczas konfliktu
- z powstaniem instytucji…
…
- wszystkie te cztery założenia skupiają się w koncepcji społeczeństwa jako organizmu, która jest tak ważna w teorii socjologicznej Spencera, że niektórzy czytelnicy prawie niczego poza nią nie zauważali
- Spencer określany jest jako organicysta, ale nie był organicystą naiwnym: nie twierdził, że społeczeństwa są organizmami, lecz raczej utrzymywał, że zasady organizacji organizmów biologicznych i społecznych…
…, generalizacji i porównań, drugi był narzędziem teoretycznej interpretacji tych danych i wyjaśniania najważniejszych procesów społecznych prowadzących do powstania społeczeństwa nowoczesnego.
- pierwszy był ideologicznie neutralny, drugi służył wartościowaniu systemów społecznych i propagowaniu Spencerowskiego ideału społeczeństwa
- niemniej jednak między klasyfikacją i typologią istniały bardzo silne związki…
… wszystko to, co różniło je od społeczeństw dawniejszych
- z drugiej strony, można traktować opisaną typologię w bardziej formalny sposób jako próbę charakterystyki dwóch konkurencyjnych rodzajów ładu społecznego, która w pełni zachowuje swe znaczenia poza historycznym kontekstem przejścia od społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego
Czynniki ewolucji społecznej
- usiłując wyjaśnić przebieg ewolucji społecznej, Spencer…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)