To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
System prawa
SYSTEM PRAWA KONTYNENTALNEGO (CIVIL LAW)
Założenia:
Wyłączność lub zdecydowana dominacja prawa pozytywnego = zasada prymatu ustawy.
Zakaz tworzenia prawa przez sądy, które zajmują się wyłącznie stosowaniem prawa, w tym jego interpretowaniem.
Minimalizacja roli innych postaci prawa: zwyczajowego, kanonicznego, naturalnego.
Prawo powinno być systemem niesprzecznym wewnętrznie i pozbawionym luk.
Najbardziej doskonałą formą ustanowionego prawa jest kodeks, czyli taka ustawa, która w sposób całościowy i wyczerpujący reguluje określoną dziedzinę życia społecznego.
SYSTEM PRAWA ANGLOSASKIEGO (COMMON LAW)
Założenia:
Ze względu na znikomy wpływ prawa rzymskiego, prawo przedmiotowe to mozaika różnych typów prawa: prawa stanowionego, prawa precedensowego (sędziowskiego), prawa zwyczajowego. Prawu stanowionemu przysługuje prymat, ale nie wyłączność. Bardzo istotną rolę odgrywają sądy, które w swoich orzeczeniach formułują ogólne i abstrakcyjne reguły postępowania, mogące być podstawą dalszych orzeczeń.
Nie przyjmuje się założenia, że system prawa jest niesprzeczny i pozbawiony luk. Powinno się do tego dążyć w procesie stosowania prawa przez sądy. Znacznie większą role odgrywają też prywatne umowy, zastępujące regulacje kodeksowe. Law in action a nie law in books.
BUDOWA SYSTEMU PRAWNEGO
Elementami systemu prawa pozytywnego są normy prawne i tylko one. Przepis prawny staje się normą prawną po wyprowadzeniu jego wykładni. Nie ma normy be wykładnie (!!!). Do systemu prawa należą także normy wyprowadzone z innych norm w drodze wnioskowań.
Usuwanie norm w systemu w systemie prawa stanowionego dokonuje się poprzez:
Derogację - uchylenie normy
Orzeczenie - przez kompetentny organ (w Polsce TK) o niekonstytucyjności przepisów
Odpowiedni upływ czasu
Desuetudo (wtf?!)
Zastosowanie reguł kolizyjnych
Hart odrzucił wcześniejsze tezy Austina (normy = sankcjonowane rozkazy suwerena) i Kelsena (piramida hierarchicznie uporządkowanych norm) i stwierdził, że prawo to regóły pierwotne (zakazy i nakazy) i wtórne: uznania (co musi się stać, żeby prawo było prawem, czyli podpis Prezydenta etc.), zmiany (sposoby zmienny i modyfikacji praw), orzekania (upoważnienie sędziów). Polacy opracowali zaś normatywną koncepcję źródeł prawa. Składają się na nią reguły walidacyjne (czy jakieś fakty były faktami prawotwórczymi) i reguły egzegezy (reguły wykładni). ZWIĄZKI MIĘDZY ELEMENTAMI SYSTEMU PRAWA
(…)
… je modyfikujące, Jednolity Akt Europejski, Traktat o Unii Europejskiej (Maastricht), Traktat Amsterdamski, Umowa z Schengen, Traktat Nicejski. Prawo wtórne tworzą natomiast akty wydawane przez instytucje UE. Są to: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie. Orzecznictwo Trybunały Sprawiedliwości (Luksemburg).
ZASADA NIESPRZECZNOŚCI NORM
System prawny niezawierający luk to system koherentny/spójny…
… się na: część ogólną, prawo rzeczowe, prawo zobowiązań, część poświęconą czynom niedozwolonym i prawo spadkowe. Zasady:
Równości stron
Ochrony własności
Swobody umów
Wykonywania praw podmiotowych z uwzględnieniem ich społeczno-gospodarczego przeznaczenia oraz zasad współżycia społecznego
Ochrona działających w dobrej wierze
Ochrona praw nabytych
Ochrona dóbr osobistych
Prawo rodzinne i opiekuńcze
Prawo handlowe - reguluje profesjonalne stosunki handlowe. W Polsce od 2000 roku Kodeks spółek handlowych. Prawo pracy - pracodawca - pracownik. Kodeks pracy z 1974 roku. Zasady:
Prawo do podjęcia pracy
Wolność pracy
Równe traktowanie pracowników
Godziwe wynagrodzenie
Możliwość zrzeszania się w związki zawodowe
Prawo karne - Kodeks karny z 1997 roku, Kodeks postępowania karnego, Kodeks karny wykonawczy. Zasady…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)