To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SYSTEM PRAW I WOLNOŚCI W KONSTYTUCJI Z 1997 dwuwarstwowe pojmowanie norm o prawach jednostki - przepis musi być rozumiany jednocześnie jako: prawo podmiotowe z możliwością wymuszenia jego realizacji przez władze publiczne, przede wszystkim na drodze sądowej; wytyczna działania dla całego systemu władz publicznych, wyrażająca określoną wartość, której realizacja jest ogólnym obowiązkiem wszystkich władz publicznych;
szerokie rozwinięcie w niem. doktrynie (głównie w FTK) - subiektywny (obronny) i obiektywny aspekt praw człowieka; przedmiotowa klasyfikacja praw i wolności (nawiązanie do systematyki ONZ-owskich Paktów Praw Człowieka): prawa i wolności osobiste (art. 38-56); polityczne (art. 57-63); ekonomiczne, socjalne i kulturalne (art. 64-76);
artykuły 82-86 poświęcono obowiązkom jednostki ;
Prawa i wolności osobiste - określone jako prawa człowieka ( wyjątki art. 52 ust. 4 i 5, art. 55 i 56 ): prawo do życia ( art. 38 ) → „zapewnienie prawnej ochrony życia” - prawo ujęte bardzo ogólnie ze względu na kontrowersje dot. nasciturusa, kary śmierci, i in.; nietykalność osobista to min.: zakaz eksperymentów medycznych ( art. 39 ), zakaz tortur ( art. 40 ), zakaz pozbawienia wolności, z wyłączeniem sytuacji przewidzianych przez ustawę ( art. 41 ), nienaruszalność mieszkania ( art. 50 ); prawo do rzetelnej procedury sądowej to min.: prawo do sądu dot. wszystkich spraw i sporów, w których jednostka jest stroną ( art. 45 ), prawo do obrony ( art. 42 ust. 2 ), zasada nullum crimen nulla pooena sine lege ( art. 42 ust. 1 ), domniemanie niewinności ( art. 42 ust. 3 ), wyłączenie przedawnienia dla zbrodni wojennych i przeciwko ludzkości ( art. 43 ); zawieszenie przedawnienia w stosunku do przestępstw funkcjonariuszy publicznych ( art. 44 ); prawo do ochrony prywatności ( art. 47 ) obejmuje prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia, prawo do decydowania o swoim życiu osobistym, w szczególności:
zakaz zobowiązywania do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań czy wiary ( art. 53 ust. 7 );
autonomia stosunków rodzinnych ( art. 48 i art. 53 ust. 3 );
ograniczenia dot. ujawniania, pozyskiwania i dostępności do informacji o osobach prywatnych ( art. 51 );
prawo to znalazło ujęcie w orzecz. TK i SN; wolność przemieszczania się ( art. 52 ) obejmuje:
swobodę przemieszczania się po RP;
swobodę wyboru miejsca zamieszkania i pobytu;
swobodę opuszczenia RP (prawo do paszportu); możliwość wprowadzania ograniczeń zgodnych z art. 31 ust. 3 , ale prawem bezwzględnym są: zakaz banicji ( art. 52 ust. 4 ) - dot. tylko obywatela polskiego;
(…)
…. też wojska, a kontrola odmowy przez sądy;
prawo uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne (art. 61);
prawo petycji, wniosków i skarg w interesie publicznym, własnym, osoby trzeciej za jej zgodą (art. 63);
wolność zgromadzeń (art. 57) - wg. TK warunkiem jest pokojowy charakter zgromadzeń;
wolność zrzeszania się (art. 58), ale możliwa jest sądowa…
…, 64) - rozróżnienia:
jako jedna z podstaw społecznej gospodarki rynkowej, z priorytetem dla własności prywatnej;
jako jedno z praw człowieka, podlegające ochronie → 2 znaczenia:
sens cywilistyczny - art. 64 ust. 1 i 2 „ochrona własności, innych praw majątkowych i prawa dziedziczenia”;
sens ogólny - art. 21 ust. 1 - jako określenie zbiorcze dla praw majątkowych
zasady dot. prawa własności:
równa…
… informacji i ich rozpowszechniania → w praktyce realizowane jest poprzez wolność prasy i druku i jest uważana za jedną z podstawowych zasad demokracji i pluralizmu politycznego → art. 14 i art. 54 (zakaz cenzury i koncesjonowania prasy);
regulacja wolności wyrażania poglądów ma zbyt wąski wymiar;
szczególny wyraz → wolność twórczości artystycznej, badań naukowych i ogłaszania ich wyników oraz wolność…
… do wolności zawodu i miejsca pracy (art. 65 ust. 1);
prawo do minimalnego wynagrodzenia (art. 65 ust. 4);
prawo do bezpiecznych warunków pracy (art. 66 ust. 1);
prawo do urlopu (art. 65 ust. 2);
prawo do koalicji (art. 59 ust. 1) i związane z tym uprawnienia związków do zawierania zbiorowych układów pracy, prowadzenia sporów zbiorowych i strajków (art. 59 ust. 2 i 3);
zasada ogólna → praca pod ochroną RP…
… epidemii i zapobiegania skutkom degradacji środowiska;
popieranie rozwoju kultury fizycznej;
osobne uregulowania szczególne dot. pomocy osobom niepełnosprawnym (art. 69) i kobietom przed i po urodzeniu dziecka (art. 71 ust. 2);
prawo do nauki (art. 70) - a do 18 roku życia jest obowiązkiem; bezpłatna nauka w szkoła publicznych (wyjątek - szkoły wyższe - wyrok TK); zasady polityki dot. nauki → powszechny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)