To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
90. System organów państwa w Konstytucji marcowej 1921r .
Zasady ustroju politycznego .
Zasada ciągłości państwa polskiego . Niepodległa Polska nie była państwem nowym, powstałym dopiero w XX w., ale państwem wskrzeszony po przeszło stuletniej niewoli. Odbudowane państwo było organizacją polityczną tego samego narodu, który istniał w końcu XVIII w. Potwierdzenie ciągłości tradycji narodowo- państwowej zawierał wstęp do konstytucji głoszący : „ My Naród Polski, dziękując Opatrzności za wyzwolenie nas z półtora wiekowej niewoli, wspominając z wdzięcznością męstwo i wytrwałość ofiarnej walki pokoleń, które najlepsze wysiłki swoje sprawie niepodległości bez przerwy poświęcały, nawiązując do świetlanej tradycji wiekopomnej konstytucji 3- go Maja - (…) tę Ustawę Konstytucyjną na Sejmie Ustawodawczym Rzeczypospolitej Polskiej uchwalamy i stanowimy. ” Republikańska forma ustroju politycznego . Art. 1 konstytucji marcowej stwierdzał, że „Państwo Polskie jest Rzeczpospolitą” . Tej formalnej nazwy nawiązującej do tradycji przedrozbiorowej twórcy konstytucji używali na oznaczenie ustroju republikańskiego.
Zasada zwierzchnictwa narodu . Konstytucja marcowa wyrażała te zasadę w art. 2, głosząc, że „ władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do narodu. ” . Stanowiła ona podstawę teoretyczną ustroju politycznego państwa. Uznanie narodu za źródło i piastuna władzy zwierzchniej oznaczało formalne dopuszczenie do udziału w życiu politycznym wszystkich obywateli.
Zasada demokracji reprezentatywnej . Naród jako dzierżyciel władzy zwierzchniej w państwie nie sprawował jej bezpośrednio, ale poprzez wybierane organy. Konstytucja marcowa przybierała ideę demokracji reprezentatywnej. Ograniczała ją jednak tylko do organów ustawodawczych. Przedstawicielem narodu wybieranym w 5- przymiotnikowym głosowaniu były jedynie sejm i senat.
Zasada p odziału władz stanowiła podstawę struktury organizacyjnej państwa. Zawarła ją konstytucja marcowa w art. 2 mówiącym, że organami narodu w zakresie ustawodawstwa są sejm i senat, w zakresie władzy wykonawczej prezydent łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, a w zakresie wymiaru sprawiedliwości niezawisłe sądy.
System rządów parlamentarnych . Konstytucja marcowa oparła stosunki między organami władzy ustawodawczej wykonawczej na założeniach systemu rządów parlamentarnych. Jego istota polegała na tym, że powołany przez głowę państwa rząd sprawował władzę wykonawczą tak długo, jak długo posiadał zaufanie większości parlamentu.
Zasada państwa liberalnego wyrażała się w celach i zadaniach państwa i jego stosunku do obywateli. Państwo, według koncepcji liberalnych pojmowane było jako organizacja stworzona dla ochrony interesów indywidualnych. Cele jednostkowe uważano za nadrzędne wobec celów państwa.
(…)
….
Konstytucja kwietniowa władzę ustawodawczą przekazała sejmowi i senatowi. Sejmem nazwane zostało nie całe ciało ustawodawcze, ale jego część, nosząca Polsce przedrozbiorowej nazwę izby poselskiej. Senatowi w zakresie władzy ustawodawczej została przyznana rola podrzędna.
Prawo wyborcze do sejmu i senatu określała konstytucja marcowa i ordynacje wyborcze. Czynne prawo wyborcze: 5- przymiotnikowe głosowanie…
…. Mogły one być z kolei odrzucone przez sejm większością 11/20 głosów. -promulgacji i publikacji ustaw dokonywał prezydent.
b) kontrolne przysługiwały w pełnym zakresie sejmowi i w ograniczonym senatowi. -obu izbom przysługiwało prawo interpelacji. -prawo pociągania ministrów do odpowiedzialności parlamentarnej i konstytucyjnej przyznane zostało tylko sejmowi. -dla wykonania kontroli całej administracji państwowej pod względem finansowym powołana została Najwyższa Izba Kontroli. -sejm wyrażał zgodę na wypowiedzenie przez prezydenta wojny i zawarcie pokoju oraz zatwierdzenie stanu wyjątkowego wprowadzonego przez Radę Ministrów.
c) elekcyjne polegały na obiorze przez sejm i i senat połączonych w Zgromadzenie Narodowe prezydenta Rzeczypospolitej.
d) ustrojodawcze uprawniały sejm senat do dokonywania zmian…
… parlamentarną (polityczną) i konstytucyjną. Odpowiedzialność parlamentarna obejmowała kierunek polityki rządu lub ministra. Sejm zwykłą większością głosów mógł żądać jego ustąpienia. Odpowiedzialność konstytucyjna dotyczyła -zgodność działań ministrów z konstytucją i ustawami. -do odpowiedzialności konstytucyjnej pociągał ministrów sejm kwalifikowaną większością głosów. -sprawę rozpatrywał Trybunał Stanu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)