Substancje Powierzchniowo Czynne wykład 9 Substancje powierzchniowo czynne (SPC) są stosowane jako środki piorące, emulgujące, pieniące, zwilżające. Do grupy SPC należy wiele różnorodnych substancji, których wspólną cechą jest to, że zmniejszają napięcie powierzchniowe na granicy faz ciekłych . Cząsteczka SPC charakteryzuje się asymetryczną budową . Składa się ona z dwóch części o różnych właściwościach: - części hydrofobowej (niepolarnej - nierozpuszczalnej w wodzie, ale łatwo rozpuszczalnej w cieczach niepolarnych - olejach) - części hydrofilowej (polarnej - rozpuszczalnej w wodzie, a nie rozpuszczalnej w cieczach polarnych). Dzięki takiej budowie SPC rozpuszczają się częściowo w wodzie i w fazie organicznej . Część hydrofobową stanowi na ogół łańcuch węglowodorowy, natomiast w skład części hydrofilowej wchodzą zwykle grupy –OH, -COOH, -NH 2 i inne. Działanie mydeł polega na zmniejszeniu napięcia powierzchniowego płynu piorącego. W wyniku tego następuje łatwiejsze zwilżanie pranej odzieży i odrywanie cząstek brudu od tkanin. W wodzie twardej część mydła reaguje ze składnikami twardości wody i wytrąca się w postaci osadu soli wapnia i magnezu; powoduje to większe zużycie mydła, przy czym straty mogą sięgać nawet 25%. Mydła podlegają w roztworze hydrolizie, co prowadzi do odtworzenia pewnych ilości wodorotlenku sodu (potasu), działającego szkodliwie na niektóre tkaniny. Mydła trudno rozpuszczają się w wodach o dużej zawartości soli, np. w wodzie morskiej. Zalety SPC w porównaniu z mydłami : 1)SPC są niewrażliwe na twardość wody, 2)nie tworzą osadów z jonami wapnia i magnezu, 3)nie wymagają gorącej wody do prania, 4)wykazują lepsze niż mydła właściwości zwilżające i piorące Substancje powierzchniowo czynne są stosowane jako środki piorące, emulgujące, pieniące, zwilżające, flotujące itp. SPC są głównie stosowane w gospodarstwach domowych , a tylko ok. 1/3 ich ilości jest zużywana przez przemysł . Środki piorące oprócz aktywnych SPC zawierają 60-70% materiału wypełniającego . Materiałem tym są głównie fosforany: tripolifosforan sodu (Na 5P3O10), pirofosforan sodu, siarczan sodu, krzemian sodu i inne. Substancje te mają także za zadanie zwiększenie efektu prania przez wiązanie jonów dwuwartościowych i zwiększanie pH . Alkaiczne środowisko ułatwia usuwanie brudu . Substancje te rozpuszczalne w wodzie utrzymują brud w zawiesinie , nie dopuszczając do ponownego
(…)
… tripolifosforanów do produkcji proszków do prania zabronione jest w
Szwajcarii, Norwegii, Wenezueli i kilku stanach USA.
Ograniczenia wprowadzono w następujących krajach: Finlandii 7%P, Niemczech i Austrii
5,0%P, Japonii 2,5%P, Kanadzie 2,2%P, we Włoszech 1,0%P.
SPC ze względu na budowę chemiczną dzielą się na grupy:
• anionowe,
• kationowe,
• amfoteryczne,
• niejonowe.
Anionowe SPC stanowią około 60…
….
Stężenie SPC w wodach powierzchniowych zwykle nie przekracza 0,1 mg/dm3.
Oddziaływanie na środowisko wodne
SPC są szkodliwe dla środowiska wodnego. Mogą powodować powstawanie piany,
zmniejszać dyfuzję tlenu atmosferycznego i ograniczać procesy samooczyszczania.
Odprowadzane do wód powierzchniowych mogą działać tam jako emulgatory, tzn.
zmniejszać napięcie międzyfazowe między wodą a nie mieszającą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)