Struktura i funkcjonowanie ekosystemów

Nasza ocena:

5
Wyświetleń: 630
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Struktura i funkcjonowanie ekosystemów - strona 1 Struktura i funkcjonowanie ekosystemów - strona 2

Fragment notatki:


Ziemia pod nogami.. Co jest w środku Spoglądaliśmy dotąd na naszą planetę z oddali, jako na jedną z planet krążących wokół Słońca. Staraliśmy się dociec, jak zjawiska  astronomiczne kształtują warunki na jej powierzchni. Stańmy teraz na Ziemi i przyjrzyjmy się temu, jakie znaczenie dla procesów  przebiegających w biosferze ma budowa geologiczna. W sposób bezpośredni możemy badać tylko powierzchnię kuli ziemskiej, wiercenia badawcze nie przebiły jeszcze jej skorupy   nawet w jej najcieńszym miejscu. O tym, co jest i co dzieje się w głębi Ziemi, możemy się dowiedzieć tylko w sposób pośredni.   Najwięcej danych dostarczyły badania sejsmograficzne. Siec tysięcy sejsmografów rozmieszczonych na wszystkich lądach rejestruje  rozchodzenie się drgań towarzyszących każdemu trzęsieniu ziemi czy próbnemu wybuchowi jądrowemu. Szybkość rozchodzenia się  tych fal w różnych kierunkach niesie informacje o właściwościach fizycznych ośrodka, pozwala wykryć nieciągłości, czyli skokowe   zmiany   charakterystyki,   tam   gdzie   zmienia   się   struktura   materii   globu.   Można   dokładnie   obliczyć,   na   jakiej   głębokości   od   powierzchni jedna warstwa przechodzi w drugą. Na   podstawie   takich   danych   wysuwano   wiele   hipotez   co   do   uwarstwienia   i   składu   chemicznego   naszej   planety.   Teoria  powszechnie obecnie przyjęta wyróżnia cztery główne warstwy (ryć.  2.4):  metaliczne   jądro,  o promieniu 3470  km, zbudowane z  żelaza i niklu,   płaszcz dolny   —  złożony z krzemu, magnezu, wapnia, glinu i tlenu ma miąższość  2500  km,   płaszcz górny   o  podobnym składzie chemicznym ma grubość zaledwie 400 km. Najbardziej zewnętrzną warstwą, a właściwie cieniutką warstewką,  jest  skorupa ziemska.  Te jej części, które stanowią kontynenty, mają grubość 40 do 70 km, pod oceanami skorupa ziemska może nie  być grubsza niż 10 km. „A jednak się rusza" W roku  1912  niemiecki geolog  Alfred Wegener   zaproponował hipotezę, iż wszystkie kontynenty tworzyły kiedyś jedną całość.  Argumentował, że nie da się inaczej wyjaśnić zadziwiająco dobrze pasujących do siebie zarysów linii brzegowych na przykład   Półwyspu Arabskiego i Afryki Północno-Wschodniej czy Ameryki Południowej i Afryki, ani niezwykłego podobieństwa fauny i flory  w   obecnie   odległych  —  a   w   myśl   jego   hipotezy  —  dawniej   połączonych   obszarach.   Hipoteza  Wegenera   została   przyjęta   ze 

(…)

… i tworzy nowe dno oceaniczne (ryć. 2.6). Pęknięciu na dnie oceanu (tzw.
ryftowi) towarzyszą więc liczne podwodne wulkany (niektóre tak wielkie, że ich wierzchołki wystają ponad poziom morza —
Archipelag Hawajski to właśnie wierzchołki podmorskich wulkanów). „Kry" litosfery oddalają się od tych gigantycznych pęknięć,
ale „płynąc" po powierzchni kuli muszą się znowu gdzieś spotykać. Półwysep Indyjski
… hipotez szczegółowych. Mogły one albo
całej hipotezie zaprzeczyć, albo ją umocnić. Na przykład przyjęcie hipotezy o ruchu wielkich płyt prowadzi do wniosku, iż dna
oceaniczne powinny być utworzone z bazaltów, których wiek powinien wzrastać w miarę oddalania się od ryftu. Na kontynentach
zaś należy się spodziewać resztek starych den oceanicznych. Oba te przypuszczenia natychmiast znalazły potwierdzenie w faktach:
wiercenia geologiczne odkryły pod warstwa osadów dennych bazalty o spodziewanym wieku, na wszystkich kontynentach
znaleziono stare dna oceaniczne. W skałach pochodzenia magmowego zapisany jest trwale kierunek sił pola magnetycznego Ziemi,
taki, jaki był w momencie krzepnięcia lawy. Zapis paleomagnetyczny w skałach potwierdził precyzyjnie trafność hipotez o
trajektoriach wędrujących płyt.
Teoria…
… pod wpływem naprężeń. Warstwa płaszcza Jeżąca poniżej (80-100 km) nosi nazwę astenosfery
i charakteryzuje się znaczną plastycznością. Można sobie wyobrazić, iż astenosfera z litosferą zachowują się tak, jak plastelina lub
wyrobione ciasto, z obeschniętą i pękającą przy lada odkształceniu skórką. Plastyczność astenosfery przejawia się w7 tym. że płaty
litosfery pływają po niej jak lodowe kry po wodzie…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz