STALE STOPOWE Stale stopowe są to stale, które poza żelazem i węglem oraz zwykłymi domieszkami (Mn, Si, P, S, Cu) zawierają inne celowo wprowadzone składniki lub podwyższone zawartości manganu i krzemu. Składniki te noszą nazwę dodatków stopowych, które oddziałowując na węgiel, żelazo i wzajemnie na siebie powodują zmiany w strukturze i własności stali. Mogą one występować w stali pod różnymi postaciami: w roztworze stałym, węglików, wtrąceń niemetalicznych, związków międzymetalicznych, w postaci wolnej
Decydujący wpływ na własności stali z powyższych postaci ma występowanie dodatków w postaci roztworu stałego oraz węglików.
Poprzez wprowadzenie dodatków stopowych uzyskuje się materiały posiadające:
wymagane własności fizyko-chemiczne,
wysoką twardość i odporność na ścieranie,
wysokie własności mechaniczne,
wysokie własności technologiczne,
lepszą hartowność.
Oznaczenia oraz wpływ pierwiastków na własności stali stopowych:
W - wolfram: nadaje drobnoziarnistość, zwiększa hartowność, twardość i odporność na zużycie
V - wanad (F): przeciwdziała rozrostowi ziarna w wysokich temperaturach, zwiększa głębokość hartowania
Cr - chrom (H): zwiększa twardość stali, odporność na ścieranie, rozdrobnienie ziarna, polepsza hartowność M - mangan (G): polepsza hartowność, zwiększa wytrzymałość na rozciąganie i odporność na uderzenia
S - krzem: polepsza własności mechaniczne
L - molibden (M): zwiększa hartowność, zmniejsza kruchość odpuszczania
K - kobalt: stosowany w stalach szybkotnących zwiększa trwałość ostrza
N - nikiel: polepsza hartowność, własności mechaniczne
Ti - tytan: przeciwdziała rozrostowi ziarn
P - grupa: chrom+nikiel+wanad
Z - grupa: krzem+chrom+wolfram
A - wyższa jakość stali
Są to stale droższe od stali węglowych i stosowane są wtedy, gdy nie mogą być użyte stale węglowe.
Konstrukcyjne stale stopowe:
Stale używane do wyrobu części maszyn i konstrukcji pracujących w zakresie temperatur od -40 do 300oC, w środowiskach o niewielkim oddziaływaniu korozyjnym. Kryterium przydatności stanowią głównie ich własności mechaniczne (granica plastyczności, wysoka wytrzymałość zmęczeniowa, duża twardość i odporność na ścieranie).
Stale niskostopowe o podwyższonej wytrzymałości Znajdują zastosowanie do budowy konstrukcji przemysłowych, mostów statków, do zbrojenia betonu, na rury do rurociągów. Są dostarczane w postaci kształtowników, blach, taśm, rur i drutów, które łączy się poprzez spawanie. Cechują się one podwyższoną granicą plastyczności (Re
(…)
…. Stężenie węgla, które decyduje o własnościach wytrzymałościowych wynosi (0,25÷0,50%). Obróbka cieplna tych stali polega na hartowaniu z wysokim odpuszczaniem w celu otrzymania odpowiedniej struktury sorbitycznej. W zależności od temp. odpuszczania można uzyskać lepsze własności wytrzymałościowe i gorszych plastycznych lub odwrotnie. Stale te poddaje się obróbce skrawaniem w stanie ulepszonym cieplnie…
… plastyczności Re i wytrzymałości na rozciąganie Rm. Pożądana jest ponadto duża wytrzymałość na zmęczenie oraz odpowiednie własności plastyczne, aby w przypadku przekroczenia granicy sprężystości nastąpiło jedynie trwałe odkształcenie elementy bez jego zniszczenia. Bardzo duże znaczenie dla eksploatacji ma stan powierzchni, ponieważ wszelkie wady powodują miejscową koncentrację naprężeń, co prowadzi…
… na korozję (stale stopowe i węglowe) stosuje się proces azotowania. Do azotowania stosuje się stal chromowo-molibdenowo-aluminiową 38HMJ, która po azotowaniu wykazuje najlepsze własności warstwy dyfuzyjnej, Przed azotowanie poddaje się ja ulepszeniu cieplnemu. Składniki stopowe tej stali tworzą z azotem azotki, które odznaczają się dużą trwałością, twardością i dużym stopniem dyspersji, przy czym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)