Stal chromowo-niklowa, nazywana stalą kwasoodporną, zawiera powyżej 8% niklu i dlatego ma w temperaturze pokojowej strukturę austenityczną. Charakteryzuje się lepszą odpornością na korozję od stali chroniowej, zwłaszcza w środowiskach kwaśnych. Wszystkie gatunki tej stali mają małą wytrzymałość i bardzo dużą plastyczność:
• /?„ - ok. 500 MPa,
• R, - 200-250 MPa,
• -45-35-40%,
• KCU- 120-150 J/cm2.
Można je umacniać gniotem, kształtować plastycznie i obrabiać skrawaniem. Spawanie tych stali jest technologicznie proste. Stal ta jednak zawiera do 0,1% węgla, wskutek czego w strefach wpływu ciepła (500-800°C) mogą się wydzielać wzdłuż granic ziam węgliki Cr^C^. Węgliki te zawierają 60-65% chromu, wskutek czego w stykających się z nimi zewnętrznych strefach ziam jego zawartość znacznie się zmniejsza i w sprzyjających warunkach ulegają one korozji (tzw. korozja międzykrystaliczna). Dlatego wyroby po spawaniu muszą być poddane przesycaniu (1050-1100°C/woda) w celu rozpuszczenia węglików chromu i wprowadzenia ich składników do roztworu stałego. Jeżeli ze względu na rodzaj konstrukcji (np. duże zbiorniki) przesycanie jest niemożliwe, to stosuje się stal „genetycznie" odporną na korozję międzykrystaliczna. Odporność tę uzyskuje się przez zmniejszenie zawartości węgla do maks. 0,03%, co uniemożliwia wydzielanie się węglików chromu, lub przez stabilizowanie stali tytanem albo niobem; %Ti = 5x%C; Nb = l Ox%C. Pierwiastki te podczas krystali-zacji pierwotnej wiążą węgiel, a także azot w stabilny tytan (węgiel, azot) i niob (węgiel, azot), co zapobiega wydzielaniu się węglików chromu i przeciwdziała korozji międzykrystalicznej. W roztworach, w których się znąjdująjony chlorowców, może wystąpić miejscowe zniszczenie pasywnej warstewki na powierzchni stali i szybka korozja w głąb - tzw. korozja wżerowa. Zapobiega się jej przez dodatek co najmniej 2% molibdenu, ten Jednak silnie stabilizuje ferryt, czemu się przeciwdziała zwiększoną zawartością niklu: gatunki zawierające molibden mają nie mniej niż 14-16% niklu. Dodatek 1,5-2,5% miedzi zwiększa odporność tej stali na korozję w środowisku kwasu siarkowego. Zastąpienie części niklu manganem zmniejsza koszt stali; gatunki takie stosuje się w przemyśle spożywczym. Niektóre austenityczne gatunki stali chromowo-niklowej przedstawiono w tab. 2.
Tabela 2 Wybrane gatunki stali chromowo-niklowej odpornej na korozję (kwasoodpornej) wg PN-7 l/H 86020
Znak
Za\\
artosc \
pierwiastko
w,%
Zastosowanie
stall
C
Cr
Ni
Mn
Mo
inne
|
(…)
… do wyrobu blach elektrotechnicznych, z których się wykonuje rdzenie transformatorów i części prądnic. Zgodnie z zastosowaniem, blachy elektrotechniczne można podzielić na dwie grupy:
• blachy prądnicowe o zawartości 0,4-3,4% krzemu,
• blachy transformatorowe o zawartości 3,7-4,2% krzemu. W przypadku dużych wymagań co do przenikalności magnetycznej jako materiały magnetycznie miękkie stosuje się stopy żelaza z niklem. Największą przenikalność ma stop z zawartością 78% niklu i 22% żelaza o nazwie permalloy; jego przenikalność magnetyczna jest ok. 10 razy większa od przenikalności czystego żelaza.
Stal magnetycznie twarda stosowana do wyrobu magnesów trwałych dzieli się na następujące grupy:
• stal węglowa o zawartości 1,0-1,5% węgla, stosowana w stanie zahartowanym; można z niej wykonać tylko niewielkie magnesy ze względu na małą hartowność tej stali,
• stal stopowa (PN-75/H-84038); zawiera ok. 1% węgla oraz dodatki: wolfram, chrom i kobalt; stal tę hartuje się do uzyskania struktury marten-zytycznej, która jest najkorzystniejszą strukturą stali do wyrobu magnesów trwałych; po hartowaniu przeprowadza się obróbkę podzerową w temperaturze -70°C (wymrażanie) w celu usunięcia austenitu…
… także pierwiastki zapewniające żaroodporność, przede wszystkim chrom, krzem i aluminium. Aby zapewnić strukturę austenityczną, do stali żaroodpornej wprowadza się jeszcze nikiel i mangan. Wiele elementów pleców przemysłowych i aparatury chemicznej wykonuje się z żaroodpornego staliwa, którego skład chemiczny odpowiada żaroodpornej stali. Gatunki stali żaroodpornej przedstawiono w tab. 3.
Szczególną grupę stali…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)