STALE I STOPY ŻELAZA O SPECJALNYCH WŁASNOŚCIACH
Stanowią je stale o właściwościach fizycznych, chemicznych lub mechanicznych, które decydują o ich zastosowaniu. Zawartość pierwiastków stopowych może wynosić nawet powyżej 50%. Ogólny podział tych stali przedstawia się następująco:
stale odporne na korozję
do pracy w podwyższonych temperaturach
żaroodporne, żarowytrzymałe i zaworowe
o szczególnych własnościach fizycznych
o szczególnych własnościach magnetycznych.
Stale odporne na korozję: Korozja jest to proces niszczenia metalu na skutek oddziaływania środowiska zewnętrznego. Wyróżniamy następujące rodzaje korozji ze względu na jej charakter:
korozję chemiczną zachodzącą pod wpływem działania suchych gazów przy wysokich temperaturach,
korozję elektrochemiczną zachodzącą w cieczach (przeważnie roztworach), na skutek przepływu prądu elektrycznego z jednej części materiału do drugiej za pośrednictwem elektrolitu.
Ze względu na efekt oddziaływania rozróżniamy:
korozję równomierną, powodującą równomierne zmniejszanie się grubości materiału,
korozję wżerową, charakteryzującą się miejscowym oddziaływaniem na metal,
korozję międzykrystaliczną, która atakując granice ziarn powoduje naruszenie spójności metalu,
korozja naprężeniowa spowodowana naprężeniami własnymi i objawiająca się pęknięciami,
korozja kontaktowa, zachodząca podczas stykania się stali z innymi metalami (np. stopem miedzi) co powoduje powstawanie lokalnych ogniw prowadzących do znacznych ubytków materiału.
Sposoby zmniejszenia skutków korozji i jej zapobieganie:
stosowanie materiałów odpornych na korozję,
stosowanie powłok ochronnych,
ochrona katodowa,
ochrona protektorowa,
zastosowanie inhibitorów zmniejszających szybkość korozji,
usuwanie agresywnych składników z ośrodka.
Odporność na korozję zasadniczo polega na tworzeniu się na powierzchni stali cienkiej warstewki tlenków (proces pasywacji). Warstewka ta chroni metal przed dalszym oddziaływaniem ośrodka i związaną z tym korozją. Same stale węglowe i niskostopowe nie są odporne na korozję. Dopiero wprowadzenie odpowiednich dodatków stopowych takich jak np.: chrom, krzem czy glin zwiększa odporność na korozję i pozwala otrzymać stopy nie ulegające korozji w określonych środowiskach (zmiana może spowodować zanik stanu pasywnego). Rozróżniamy stale:
nierdzewne, charakteryzujące się odpornością na działanie wód naturalnych, czynników atmosferycznych, pary wodnej, roztworów alkalicznych i rozcieńczonych kwasów organicznych. kwasoodporne, odporne na działanie kwasów organicznych i większości nieorganicznych z wyjątkiem HCl i H
(…)
…, Są to stale stopowe przeznaczone do pracy w temperaturach 20÷600oC, głównie w energetyce na walczaki kotłów parowych, rury kotłowe i przegrzewaczowe, do turbin parowych, wodnych, gazowych, zbiorników ciśnieniowych i w przemyśle chemicznym i jądrowym. Ze względu na szczególne warunki pracy muszą się charakteryzować dobrymi własnościami wytrzymałościowymi i ciągliwością w całym zakresie pracy…
… na skład chemiczny można je podzielić na:
stale chromowe, które w zależności od ilości chromu można podzielić na trzy grupy:
o zawartości chromu 12÷14% z których wykonuje się min. przedmioty codziennego użytku, łopatki turbin parowych, części maszyn, narzędzia chirurgiczne, noże, brzytwy, łożyska. Obróbka cieplna polega na hartowaniu z odpuszczaniem w celu uzyskania korzystnych własności mechanicznych…
… pełzania, które należy uwzględnić przy obliczeniach.
Stale zaworowe (silichromy): Stanowią one szczególną grupę stali żarowytrzymałych, używanych na zawory w silnikach spalinowych. Charakteryzują się dużą odpornością na korozję w atmosferze spalin dzięki zawartości Cr, Si oraz dużą twardością i odpornością na ścieranie poprzez wysoką zawartość węgla. Obróbka cieplna polega na hartowaniu i odpuszczaniu…
… trwałych. Do ich produkcji stosuje się następujące materiały:
stale węglowe o zawartości węgla 1÷1,5%,
stale stopowe,
stopy żelaza z niklem.
Materiały niemagnetyczne stosuje się stale chromowo-niklowo-manganowe (H12N11G6) lub stale chromowo-manganowe (G18H3), zachowujące się obojętnie w polu elektrycznym. 1
4
…
… i dobrze spawalne. Wadą jest skłonność do korozji międzykrystalicznej, którą można zmniejszyć min. poprzez dodanie np. tytanu i niobu.
chromowo-niklowo-manganowe o obniżonej zawartości niklu, stosowane w przemyśle mleczarskim, na przedmioty gospodarstwa domowego i architekturze.
Oznaczenia :
H-chrom, N-nikiel, Nb-niob, M-molibden, G-mangan, Cu-miedź, T-tytan, J-aluminium
Stale do pracy:
w podwyższonej temperaturze…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)