Kaznodziejstwo
- homilia - swobodne objaśnienie wybrango fragmentu Pisma sw., spopularyzowali ja Ojcowie Kościoła
- we wczesnym średniowieczu układano ich nauki w homiliarze, najpierw służyły one zakonnikom do lektury a potem były odczytywane podczas nabożeństw
- okres karolinski 0 VIII-IX w.:homilie objaśniali podstawoe prawdy wiary, ostrzegali przed popełnianiem grzechow
- XII w.- nowa faza rozwoju kaznodziejstwa. kazanie uczone - sermo Ars preadictandi- podręczniki teoretyczne, czego ma dotyczyc kazanie, sztuka kazodziejstwa
- XIII - pelny rozwoj kaznodziejstw: pojawienie się Kazan popularnych, do wszystkich ludzi. Ta odmiane podchwycili klasztory żebracze:dominikanie i franciszkanie
- kazanie: wstep (exordium) - thema-wprowadzal w tresc kazania, prothema-rozwijal mysl tematu oratio (modlitwa). Właściwe kazanie: divisio - poidxzial materii wykładu. Potem dilitatio - dalsze rozwiniecie tresci kazania, w nim ezempla-przyklady. Potem zakończenie-unitio, w nim podsumowanie wywodow, potem clausio-formula koncowa i Amen.
Bogurodzica
Przekaz kcyński (rękopis w Bibliotece Jagiellońskiej) - 2 pierwsze zwrotki + nuty. Na tylnej wyklejce opracy kodeksu z kazaniami lcinskimi Macieja z Grochowa sporzadzaony. Ok. r.1408/09. pisarz pewnie był wiekowy, dobrze wyksztalocny muzycznie, może pocghodzil z Wielkopolski.
Przekaz krakowski (rękopis w Bib.Jagiell) - 13 zwrotek bez nut, sporz.na karcie łacińskiego kodeksu, którego pisanie zakończono w Niedziele Palmowa w 1408r.
inne zapisy: dwa w dr.pol XVw., jeden na przelomie XV i XVI w., jeden na początku XVIw.
- 1506r. - tekst w Statucie Jana Laskiego jako dzielo sw.Wojciecha, ale to zostalo odrzucone przez badaczy
- zapisy wielozwrotkowe roznia się układem strof; powtarza się 15 strof - kanonicznych
- I cz.:2 zwrotki, czas powstania obiektem dociekan. Lehr-Splawinski sadzi ze popwstala w pierwszej Pol.XIIw., Ostrowska-XI lub XIIw., Woronczak-XIIIw, Urbańczyk-XIVw.
- II cz (wielkanocna): 4 zwrotki. 3 zwrotki:XIV w., 4zwrotka:dr.pol.XIVw.
Czesc archaiczna
- była spiewana - „Bogurodzica” - najstarszy wyraz, przeniesiony z Czech, - „dziewica” - dziewka
- „Bogiem slawiena” - przez Boga uwielbiona
- „zwolena” - wybrana
- „gospodzie” - Pan, Bóg
- „zyszczy nam” - pozyskaj dla nas
- „spuści nam” - zeslij nam
- „bozyc” - syn Boga
- „dziela” -dla (bardzo archaiczne)
- w I.strofie Maryja jako posredniczka miedzy ludem a swym Synem
- druga zwrotka jest prosba do Chrystusa ze względu na Jana Chrzciciela o spełnienie pragnien, wysłuchanie modlitw
(…)
… powstac ok. XIII/XIV w.
- struktury trojkowe i czworkowe. Trojka w Starym Testamencie - doskonałość i pelnia, w Nowym Testamencie - Trojca Swieta. Czworka - całość swiata jako tworu Boga (4 str.swiata, 4 pory roku), czterej Ewangeliści
- sa to kazania „uczone”
- temat, protemat, divisio, dilitatio, peroratio + unitio i Amen.
- byly kierowanie do wyksztalconych odbiorcow, nie zas dla odbiorcow…
…(funkcje spełnianie przez aniołów wobec ludzi), 9 czesci-tyle finkcji spełniają anieli (9 to symbol ilości chorow anielskich)
2 całość kazania na dzien sw. Katarzyny(stosunek Boga do człowieka, klasyf.grzeszn.), zaczyna się od wezwania:Powstan, pospiesz się, przyjaciółko ma, i pojdz-Chrystus do Katarzyny; slowa do grzesznikow:siedzący (ślepiec), lezacy (paralityk), spiacy (wiezien) i umarli
3. początek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)