dr El_bieta Kauer-Bugajna. Notatka składa się z 2 stron.
"Bogurodzica" - data powstania, teologia pieśni, walory artystyczne. - nie można określić czasu i miejsca powstania pieśni, ani wskazać twórcy jej słów i melodii
- autorstwo przypisywano kiedyś św. Wojciechowi
- dwie, różniące się między sobą wersje Bogu rodzicy zostały utrwalone w piśmie na początku XV wieku. Pierwszy przekaz(zwany kcyńskim) obejmuje dwie początkowe zwrotki wraz z nutami, został on sporządzony anonimową ręką na tylnej wyklejce oprawy kodeksu, zawierającego autograf łacińskich kazań niedzielnych Macieja z Grochowa, mogło to się stać w roku 1408 lub 1409, a może nawet nieco później. Drugi przekaz(zwany krakowskim), obejmujący 13 zwrotek bez nut, został sporządzony również anonimową ręka na karcie 87v łacińskiego kodeksu, którego pisanie zakończono „w wigilię Niedzieli Palmowej” 1408 roku. Pieśń wpisano po tej dacie, może jeszcze w 1408 roku, a może później, ale przed przełomem lat 1420-1430, kiedy to w pisowni zaczęto oznaczać systemowo zmiękczenia spółgłosek. Inne zachowane zapisy Bogurodzicy są późniejsze: dwa powstały w drugiej połowie XV wieku, jeden na przełomie XV i XVI wieku, jeden w początkach XVI stulecia. Zachowane przekazy wielozwrotkowe różnią się między sobą zarówno liczebnością, jak i układem strof. Najczęściej pojawia się 15 strof, nie tworzą one jednak jednolitej całości. Pierwsza część obejmuje dwie zwrotki i jest uważana za najstarszą, archaiczną warstwę pieśni. Czas jej powstania jest przedmiotem sporów i dyskusji historyków literatury, językoznawców i muzykologów. We współczesnych badaniach sformułowano różne hipotezy chronologizacyjne.
- Lehr-Spławiński uważa, że utwór powstał na tle pierwszej połowy XII wieku
- Ostrowska: XI lub XII wiek
- wydawca Bogurodzicy, J. Woronczak, sugeruje, że pieśń mogła być ułożona bądź około połowy XIII wieku, bądź też w drugiej połowie tego stulecia, nie wyklucza też jej istnienia przed 1249 roku
- S. Urbańczyk nie kwestionuje hipotezy końca XIII wieku, ale skłania się raczej ku uznaniu wieku XIV za najbardziej prawdopodobny okres pojawienia się początkowych strof
- melodia Bogurodzicy jest lokowana w XII lub XIII wieku (H. Feicht)
- druga część Bogurodzicy , tzw. wielkanocna, obejmuje cztery zwrotki i jest raczej zgodnie uważana za chronologicznie późniejszą od pierwszej. Trzy początkowe jej strofy datuje się na pierwszą połowę XIV wieku, ostatnią - najdalej na drugą połowę tego stulecia.
- część ostatnia, tzw. pasyjna, składa się z dziewięciu luźno powiązanych ze sobą strof, z których większość miała powstać w drugiej połowie wieku XIV, a niektóre zostały dołączone może nawet w wieku XV
CZĘŚĆ ARCHAICZNA
(…)
… aklamacji Kyrie eleison, struktura tekstu zdaje się naśladować popularny w europejskich tropach do Kyrie schemat zwrotkowy.
- Dwie pierwsze strofy Bogurodzicy sprawiają wrażenie dobrze przemyślanej, spoistej konstrukcji, zdradzającej silne u twórcy poczucie symetrii i niemal matematyczne rozumienie piękna. Ponadto znajdują się w nich paradoksalne zestawienia pojęć, skojarzenia przeciwstawnych treści…
…, składa się z dziewięciu luźno powiązanych ze sobą strof, z których większość miała powstać w drugiej połowie wieku XIV, a niektóre zostały dołączone może nawet w wieku XV
CZĘŚĆ ARCHAICZNA
- W Bogurodzicy widać analogię z ikonograficznym tematem deesis (gr. - prośba, modlitwa, błaganie), podstawę deesis stanowiła kompozycja trzech postaci: Chrystusa, jako sędziego i zbawiciela, oraz dwojga pośredników…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)