praca na konwersatorium z przedmiotu„Rola prawa w kulturze średniowiecza”
Mikołaj Erbel
Robert Piniło
Łukasz Słabek
Emil Zaorski
Wpływ prawa na rozwój średniowiecznych uniwersytetów
1. Średniowiecze
1.1 Charakterystyka średniowiecza
Średniowiecze jest epoką obejmującą aż 1000 lat (od V do XV wieku), przez co bardzo zróżnicowaną. Zasadniczo wpłynęło na późniejszą literaturę, kształtując swoistą i typową dla swojej epoki duchowość, mogąc poszczycić się osiągnięciami w zakresie nauki i sztuki. W Średniowieczu z jednej strony silne były dążenia unifikacyjne, jednoczące chrześcijańską kulturę. Z drugiej daje się zauważyć tendencje odśrodkowe, różnicujące poszczególne państwa narodowe, regiony, dzielnice. Wieki średnie to czas rozłamów wewnątrz Kościoła (zwłaszcza schizmy wschodniej). To czas rozwoju gospodarki rolniczej i dość powolnego postępu cywilizacyjnego. Oczywiście, nie była to epoka pozbawiona innowacji- wymyślono m.in. młyn wodny, pług z kołami, pod koniec epoki wynaleziono druk. To czas wielkich plag i epidemii, powszechnej śmierci i osobliwej nią fascynacji. Stąd też w literaturze powszechne były motywy dance macabre, ascezy oraz motywy pasyjne związane nie tylko z pobudkami czysto religijnymi, ale również z aktualnymi warunkami społeczno-politycznymi, głodem, ubóstwem, epidemiami.
Średniowiecze - z łaciny medium aevum, media aetas - wieki średnie.
Nazwa epoki powstała w XV - XVI wieku, kiedy to (błędnie) sądzono, iż epoka ta jest tylko okresem przejściowym pomiędzy dwiema wielkimi epokami - Starożytnością oraz Renesansem, a także jest epoką, która w zasadzie nie wniosła nic nowego i nie zasługuje na inną, właściwą sobie nazwę. „Wieki średnie”, w odczuciu ludzi Renesansu, były po prostu ciemnym, mało znaczącym okresem pośrednim. W powszechnym odczuciu była to epoka kryzysu, intelektualnego zastoju, stagnacji i zacofania. Epokę tę nazywano etapem mrocznym, popularne było stwierdzenie: „długa noc średniowiecza”. Średniowiecze przeciwstawiano głównie prądom Starożytności, na tle których zdawało się wypadać dość blado. Do dziś w powszechnym użyciu funkcjonuje powiedzenie „nie żyjemy w średniowieczu”, które wskazuje na zacofanie tej epoki. Tymczasem jest to pogląd niesłuszny i dla średniowiecza bardzo krzywdzący.
Wśród naukowców zajmujących się historią i historią literatury oraz filozofii istnieje spór o to, gdzie zaczyna się Średniowiecze, a kończy Starożytność. Należy pamiętać, iż bardzo często przejście od jednej epoki do drugiej dokonywało się na przestrzeni wielu lat, a przyjęte daty graniczne są tylko wartościami umownymi. Często poglądy i prądy z obu epok graniczących współistniały ze sobą przez długi okres w świadomości i działalności danych społeczności.
(…)
… podstawy dla tworzenia zorganizowanych ośrodków naukowych. Kanon siedmiu sztuk wyzwolonych stał się fundamentem programu szkół katedralnych i klasztornych. Szkoły katedralne w myśl papieskich nakazów miały był tworzone przy każdej diecezji, a za prowadzenie wykładów odpowiadali sami biskupi. Celem tych założeń było kształcenie kandydatów do stanu duchownego. Jednak nie wszystkie diecezje dostosowały…
… uzupełnienie roli szkół katedralnych. Pod okiem zgromadzonych kanoników oprócz nauki pisania, czytania i rachowania wykładane były zagadnienia dotyczące siedmiu sztuk wyzwolonych oraz elementy teologii. Program obejmował także także naukę kościelnego śpiewu. W mniejszych miastach ze względu na dostępność opału sama zajęcia często odbywały się wyłącznie w lecie. Należy podkreślić, że choć szkoły te swój…
… różne daty: wynalezienie druku przez Gutenberga (ok. 1450), zdobycie Konstantynopola przez Turków i upadek cesarstwa bizantyjskiego (1453), dotarcie Krzysztofa Kolumba do Ameryki (1492) Początek epoki w Polsce przypada na czasy Mieszka I (966 rok jako data przyjęcia chrztu), zaś koniec na XVI wiek. Koniec X wieku, aż do wieku XIII to okres przyswajania i kształtowania się wzorców typowych…
… znanymi zbiorami ustawodawstwa justyniańskiego, tj. Kodeksem Justyniana dostały się do rąk uczonych prawników w drugiej połowie XI w. Stały się przedmiotem naukowego zainteresowania i pogłębionej egzegezy.” Przyjęło się, że za ojca średniowiecznego prawa rzymskiego uważano Irneriusa, który pracował w Bolonii w końcu XI stulecia. Irnerius dzięki swojemu indywidualizmowi oraz nowej metodzie interpretacji…
… kościelnych, uchwał soborowych i zarządzeń papieskich, stworzył mnich boloński Gracjan ok. 1140 r. obszerny zbiór przepisów prawa kościelnego, nazwany później Dekretem Gracjana. Dzieło to stało się główną częścią składową prawa kanonicznego, które uzyskało przez to kształt odrębny zarówno w stosunku do teologii, jak też prawa rzymskiego. Była to w historii kościoła data przełomowa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)