To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SPRAWA POLSKA U PROGU I WOJNY ŚWIATOWEJ:
We wszystkich zaborach następowało wynaradawianie poprzez germanizację bądź rusyfikację. Przyznanie się do polskości niejednokrotnie było aktem odwagi.
Sprawa polska, pomimo przestoju na arenie międzynarodowej (okres stabilizacji po wojnie na Bałkanach), nadal była aktualna i nie straciła międzynarodowego znaczenia (nawet pomimo braku jakiegokolwiek sojusznika). Sytuacja zmieniła się, gdy Europa podzieliła się na wrogie sobie 2 bloki - teraz zarysowała się możliwość wojny pomiędzy zaborcami. Wiadomo było, że wojna będzie toczyć się na terenach polskich, dlatego zaborcy zastanawiali się nad wykorzystaniem Polaków w przyszłej wojnie.
W Berlinie rozważano możliwość stworzenia przy pomocy austriackiej posiłkowej armii polskiej i odbudowanie buforowego państwa polskiego w granicach aż po Dźwinę. Inny plan przewidywał wyprostowanie granicy między Prusami Wschodnimi a Śląskiem kosztem Królestwa, wysiedlenie z tego obszaru ludności polskiej, utworzenie Ukrainy obejmującej także Chełmszczyznę oraz utworzenie z tak okrojonej Kongresówki państewka formalnie niepodległego, lecz związanego stałym układem wojskowym i celnym z Niemcami, pod berłem jednego z książąt Rzeszy.
Stanowisko Rosji nie było jednoznaczne: część polityków wraz z carem Mikołajem II uważali, że po wygraniu z Niemcami granice Rosji sięgną po Odrę, obejmując wszystkich Polaków.
Już od 1870 roku w Austro-Węgrzech myślano o odbudowie Polski pod berłem cesarza Franciszka Józefa. Przed wybuchem wojny Królestwo budziło zainteresowanie wyłącznie wojskowe. Ówczesny namiestnik Galicji, Michał Bobrzyński wyraźnie przygotowywał kraj pod kątem wojny między państwami centralnymi a Rosją; obok zabiegów nad pojednaniem polsko-ukraińskim roztaczano opiekę nad polskimi organizacjami paramilitarnymi („Sokół”, „Strzelec”), a dowództwo austriackie uważało, że w razie wojny należałoby w Królestwie zorganizować wybuch powstania.
Judeopolonia - to twór, który został wymyślony przez Włodzimierza Żabotyńskiego w 1910 roku. Miała to być autonomia dla Żydów na ziemiach polskich. Projekt ten poparli Żydzi europejscy, którzy dla jego realizacji utworzyli w Berlinie we wrześniu 1914 roku Niemiecki Komitet Wyzwolenia Żydów Rosyjskich. Komitet ten przestrzegał niemieckie władze przed stworzeniem państwa polskiego, a jednocześnie proponował powołanie na ziemiach zaboru rosyjskiego takiego państwa buforowego, które na trwałe rozczłonkowałoby ludność polską i uniemożliwiłoby odrodzenie się Polski.
W ówczesnym życiu politycznym dominowały 2 podstawowe koncepcje. Według jednej najważniejszy jest naród i jego niepodległość, którą odzyskać można tylko w oparciu o masy ludowe. Według drugiej najważniejsze są masy ludowe, usunięcie krzywdy społecznej, a naród i jego niepodległość ma znaczenie o tyle, o
(…)
… jawnie we wszystkich zaborach, przyjęła nacjonalistyczną ideologię. Z początkiem XX wieku ta ideologia uległa zmianie. Roman Dmowski widział drogę do polepszenia bytu narodowego nie w powstaniach, a w „walce politycznej” z zaborcą. Dmowski odrzucał na dalszy plan dążenia do niepodległości. Gdy wytworzyły się 2 bloki militarne, Dmowski postanowił skierować się na Rosję i w razie wybuchu wojny podjąć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)