Sposoby rozumienia nauki . Naukę możemy rozumieć przynajmniej na trzy sposoby: - funkcjonalnie (w tym znaczeniu naukę stanowią czynności poznawcze, przeprowadzane w sposób metodyczny w celu uzyskania rezultatu w postaci wiedzy),
- strukturalnie (nauka to teoria, tj. zbiór zdań)
- socjologicznie (nauka to pewna działalność społeczna wraz z osobami, określonymi instytucjami i ich wyposażeniem, to pewna część kultury).
Specyfika uprawiania filozofii. W przeciwieństwie do innych nauk filozof musi nieustannie zapoznawać się z tym wszystkim, co pisali i głosili inni myśliciele - 1) filozofowanie odbywa się zatem w pewnym kontekście historyczno-filozoficznym. Ponadto naukę tę uprawia się 2) poprzez prowadzenie dyskursu, analizy pojęciowej, dyskusji, krytyki (zarówno cudzych jak i własnych poglądów), udoskonalania stopnia precyzji języka itd. i 3) w ramach tzw. szkół filozoficznych . Na pytanie: dlaczego musimy sięgać do starożytności, by poprawnie filozofować?, odpowiedź jest dość złożona. Nie tylko dlatego musimy to robić, że w starożytnej Grecji filozofia została stworzona, ale przede wszystkim z tego powodu, że ówcześni myśliciele jako pierwsi postawili pewne teoretyczne problemy, wprowadzili naukową terminologię (np. „atom”, „psyche”, „kosmos”, „idea” itd.) i podjęli się sformułowania całych naukowych teorii obejmujących bardzo rozległe dziedziny rzeczywistości (od sfery przyrodniczej po problematykę człowieka (zwł. jego umysłu, poznania), jego działania, wytworów ludzkich itp.). W niektórych opracowaniach historyczno-filozoficznych padają sądy, że systemy Platona i Arystotelesa podejmują niemal wszystkie kwestie filozoficzne, co świadczy dobitnie, z jak wielkimi uczonymi w starożytności mamy do czynienia. Filozofowanie w kontekście historyczno-filozoficznym wiąże się więc też z tym, że pewne zagadnienia teoretyczne mają za sobą całe dzieje badań. Pewne kwestie filozoficzne są tak skomplikowane, że przez całe wieki podejmowano się ich rozwiązań. Przystępując do badań w jakiejś dziedzinie np. w epistemologii zagadnienie wiarygodności naszego poznania zmysłowego, musimy wiedzieć, co twierdzili rozmaici myśliciele, analizujący ten problem. Dopiero wtedy bowiem, a dokładniej po zebraniu wszystkich możliwych teoretycznych stanowisk w danej kwestii możemy przystąpić do badań (w przeciwnym wypadku narazilibyśmy się albo na popełnienie błędów, które już przez innych zostały popełnione, albo na uzyskanie banalnych wyników, nie wnoszących nic istotnego do interesującej nas dziedziny).
Z kolei konieczność poddawania krytyce zarówno cudzych, jak i własnych poglądów, chroni rzetelnego badacza przed tzw. metodologicznym dogmatyzmem. Teorii, które są „odporne na wszelką krytykę” (np. marksizm, psychoanaliza, astrologia) nie można uznać za naukowe. Natomiast obecność szkoły, czyli całego zespołu ludzi pracujących nad dana teorią czy systemem filozoficznym, dowodzi tego, że filozofii nie można uprawiać „w pojedynkę” czy „na własną rękę”. Niezbędne jest więc w tym celu przejście gruntownej edukacji, a ponadto bycie pod stałą naukową opieką mistrza, który jest w stanie korygować intelektualny rozwój uczniów. Jednocześnie uczniowie nie tylko rozwijają myśl mistrza, ale czasami poddają ją krytyce, a nawet gruntownie modyfikują (w taki sposób choćby uczeń Platona - Arystoteles, po poddaniu krytyce system swego mistrza, formułuje swój system).
(…)
… modyfikują (w taki sposób choćby uczeń Platona - Arystoteles, po poddaniu krytyce system swego mistrza, formułuje swój system). Musi orientować się ogólnie w historii całej filozofii, a szczegółowo musi znać koncepcje badaczy specjalizujących się w uprawianej przez niego problematyce.
Pierwsze szkoły filozoficzne powstały w starożytnej Grecji, założone przez Talesa, Pitagorasa i Parmenidesa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)