dr hab. Jan Krokos. Notatka składa się z 4 stron.
Spór między realizmem i antyrealizmem Deummet : Spór miał być programem metafilozoficznym. Celem była unifikacja. Przeświadczenie że fil. języka jest centralną dyscypliną filozoficzną. W ostateczności jest to spór o teorię znaczenia- co to jest znaczenie czegoś, czy na czym polega znaczenie jakiegoś wyrażenia językowego. Istotne tu jest jak rozumiał sam Deummet realizm semantyczny i antyrealizm:
Realizm semantyczny - pogląd na który składa się teza, że istnieje niezależna od nas, w pełni określona rzeczywistość, która w odpowiedni sposób sprawia, że każde zdanie jest albo prawdziwe, albo fałszywe, bez względu na to, czy jesteśmy to w stanie stwierdzić. U podstaw takiego rozumienia r.s. leży: warunkowo prawdziwościowa teoria znaczenia (znaczenie języka wyznaczają warunki, aby ono było prawdziwe) Np. 4 kwietnia słońce tak świeci, że przeszkadza w czytaniu. za prawdziwością zdania przemawiają określone warunki. W tej teorii znaczenia jeżeli wypowiadam jakiekolwiek zdanie, to niezależnie od tego, czy stwierdzam, że ono jest prawdziwe, czy fałszywe, to ono jest. istnieją dwa światy niezależne od siebie:
Świat realny
Świat wyrażeń językowych
Jest to absurd, bo często wypowiadamy zdania które nie są albo prawdziwe, albo fałszywe. W realizmie chciałoby się by zdania spełniały swoją funkcję poza podmiotem wypowiadającym te zdania. Takiego stanowiska przyjąć się nie da. Zdania o przyszłości ni są ani prawdziwe, ani fałszywe. Deummet, mówi, że trzeba odrzucić warunkowo prawdziwościową teorię znaczenia, a zwraca się ku justyfikacyjnej teorii znaczenia:
Justyfikacyjnea teoria znaczenia -znaczenie zdania sprowadza się do warunków jego uprawomocnienia, te warunki wiążą się z naszymi zdolnościami poznawczymi (rozpoznania, czy zdania są prawdziwe, czy nie). Nie wszelkie zdanie jest prawdziwe, lub fałszywe, ale jedynie takie zdanie, którego prawdziwość lub fałszywość jest przez nas rozpoznawalna. Nie musi być rozpoznana, ale rozpoznawalna. Błąd tego realizmu semantycznego polega na tym że jest on przedstawiony w sposób karykaturalny. Stanowisko realistyczne zostaje doprowadzone do absurdu ponieważ uważa się że wszelkie zdanie jest albo prawdziwe, albo fałszywe. Niektóre zdania są językowym sformułowaniem sądu, jako rezultatu poznania. Każde zdanie roszczące sobie pretensje do prawdziwości będąc rezultatem poznania jest co do swej wartości poznawczej rozpoznawalne. Nie ma takiego zdania w sensie logicznym, które nie byłoby rezultatem poznania. Stanowisko antyrealistyczne to nieporozumienie i karykaturalne przedstawienie realizmu.
Stanowisko antyrealistyczne w filozofii nauki: Czy rezultaty poznawcze odbijają rzeczywistość? Nieporozumienie- bo nie wiemy co znaczy odbijają. Jest to związane z lustrzaną teorią umysłu- że umysł odbija rzeczywistość. Żaden rezultat poznawczy nie jest odbiciem rzeczywistości, ale pewnym specyficznym ujęciem rzeczywistości.
(…)
… przez Kanta, a dalej podjęty przez różne szkoły: fenomenologię, filozofię języka i neotomizm.
Na jakiej podstawie stwierdzając że dom istnieje, mamy prawo stwierdzić, że faktycznie dom istnieje. My nic o domu nie możemy stwierdzić poza naszym poznaniem, jesteśmy zamknięci w poznaniu, nie możemy poznania przekroczyć. „Na jakiej podstawie mając dostęp do rezultatów mojego poznania mogę stwierdzić…
…. To że przyjmujemy istnienie przedmiotów transcendentnych (w tym istnienie świata) dokonuje się na mocy wnioskowania opartego na zasadzie przyczynowości. Stawiamy pytanie co jest przyczyną owych danych zmysłowych? albo to co należy do immanencji mojej świadomości, albo to, co do immanencji nie należy, co jest transcendentne. Nie mam świadomości że wytwarzam dane zmysłowe, one mnie nachodzą przyczyną danych zmysłowych jest transcendentny świat, czy przedmiot należący do tego świata. Uzasadnienie świata realnego jest pośrednie, oparte o wnioskowanie, o zasadę przyczynowości. Jakie trudności niesie takie rozwiązanie? Dane zmysłowe są skutkiem transcendentnej przyczyny. Zdrowy rozsądek nam mówi, że istnieją transcendentne przedmioty.
Eyer: Rozwiązanie fenomenalistyczne uznał za leprze. Kiedy mówimy o danych…
… zawieszenia takiej tezy naturalnego nastawienia zmienia się nasza postawa do świata z naturalnej (nie mamy do czynienia ze światem realnym, bo ten został wzięty w nawias, mamy do czynienia z czystą świadomością. Czystą, ponieważ ona nie jest już traktowana jako przedmiot w świecie, ale jest przyjęta na tyle na ile ujawnia nam się w spostrzeżeniu immanentnym, tzn. skierowanym na strumień świadomości…
…)- argumentacja za realizmem jest podobna do tej ze szkoły analityków anglosaskich- realizm świata jest wnioskiem wynikającym z zastosowania zasady przyczynowości do danych zmysłowych.
realizm krytyczny bezpośredni (Noel)- stanowisko opiera się na analizie naszych aktów spostrzeżenia zmysłowego. Z faktu, że zachodzą pomyłki i złudzenia, gdy spostrzegamy świat zewnętrzny nie można kwestionować istnienia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)