W. Dajczak. Notatka składa się z 3 stron.
Spadki Prawo spadkowe dotyczy problemu śmierci człowieka. Śmierć człowieka np. wierzyciela czy dłużnka to koniec pewnych sytuacji prawnych. Kto stanie się właścicielem rzeczy zmarłego? Będzie uprawniony do zwrotu pożyczki, kto musi zwrócić pożyczkę zmarłego.
Sukcesja uniwersalna Per universitatem res nobis acquirantur (G. 2, 97) - dziedziczenie jest wejściem w ogół praw
Hereditas nihil aliud est quam succession in inuversum ius quod defunctus habuerit (D. 50, 16, 24; 50, 17, 62)
Universum ius - ogół przedmiotów, praw, które miał zmarły. Tworzą one jeden, spójny obiekt. Do majątku spadkowego nie wchodzą rzeczy ściśle osobiste. Zwłaszcza zobowiązania o charakterze deliktowym (z tytułu czynu niedozwolonego) nie wchodziły do majątku spadkowego. Tzn. gdyby ktoś popełnił przestępstwo z mojej rodziny, to po jego śmierci nie muszę przecież płacić jego grzywny. Co z dziedziczeniem rzeczy posiadanych, których nie jesteśmy właścicielami? Np. mój ojciec dostał samochód, który po roku posiadania miał być jego, ale zmarł przed upływem roku. Wtedy na pewno samochód ten nie wchodzi do puli spadkowej, wg. generalnej zasady. Ale prawo to nie jest logika, prawo to jest doświadczenie - anglosaska definicja, która pokazuje myślenie rzymian o prawie. Poszukuje się rozwiązania nie z definicji, ale z doświadczenia, rozwiązanie ma być użyteczne. Prawnicy okresu klasycznego - niezgodni, co do tego, czy sytuacja posiadacza wchodzi do majątku spadkowego. Pojęcie uniwersum ius rozciągnięto na posiadanie, bo ma to sens praktyczny, chociaż nie jest się właścicielem. Zatem ogół uprawnień majątkowych, z wyłączeniem tych o charakterze ściśle osobistym, długi spadkowe i posiadanie (dopiero od czasów Justyniana, wcześniej to ograniczano). Spadek to jeden obiekt, w ramach którego lokuje się to, co pozostało po śmierci spadkodawcy.
Res incorporalis - przedmiot niematerialny, a zarazem przedmiot regulacji prawniczych.
Hereditas:
Corpora hereditia - uprawnienie do majątku materialnego
Wierzytelności i drugi
Uprawnienia do grobu i świadczeń wyzwoleńsców
Usufructus
Obligatio
Środki ochrony w prawie spadkowym - inaczej nazywały się w ius civile i ius honorarium. Rozwój rzymskiego prawa prywatnego nie należało bowiem do jednego ośrodka prawotwórczego - policentryzm. W szczególności rozwijał się poprzez ius civile - prawo kwirytów (leges, ustawy, konstytucje cesarskie) i ius honorarium (wspomagało, uzupełniano, korygowane). W ramach ius civile wprowadzono skargę o nazwie hereditatis petitio:
Marek niech będzie sędzią. Jeśli okaże się, że spadek po Tytusie jest według prawa Kwirytów powoda i na podstawie twojego rozstrzygnięcia Marku, sędzie, powodowi nie zostanie oddany, ile rzecz ta jest warta, na taką sumę Marku, sędzio, zasądź pozwanego na rzecz powoda, jeśli się nie okaże - uwolnij.
(…)
…/majątku a spadku
Hereditatis petitio to skarga chroniona w ramach ius civile umożliwiająca spadkobiercy lub spadkobiercom wejście w rzeczywiste posiadanie majątku spadkowego zmarłego, wykonywania faktycznych uprawnień zmarłego
Kolejne narzędzie ochrony to interdyk quorum bonorum. Interdykt - ochrona pozaprocesow, władcze sposoby występowania przez urzędników w pierwszym rzedzie przez pretora - interdykt - władczy nakaz lub zakaz określonego zachowania. Pretor formułował podstawy dziedziczenia w ius civile. Istota interdyktu - osoba, której pretor przyznał do dziedziczenia miała prawo do faktycznego władania majątkiem spadkowym. Jest to instrument innym, ale pełnił tę samą rolę co hereditatis petitio. Dzięki temu dana osoba mogła wejść w faktyczne posidananie i uzyskać status bonorum possesor.
Bonumrum…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)