P. Sztompka „Socjologia zmian społecznych”
Część pierwsza: pojęcia i kategorie.
1.Podstawowe pojęcia w badaniu zmiany.
Metafora organiczna: klasyczne podejście do zmiany społecznej.
August Comte- podział na statykę społeczną, zajmującą się anatomią społeczeństwa, uporządkowaniem, analogicznie do anatomii ludzkiego ciała i dynamikę, która skupiała się na fizjologii, procesach zachodzących wewnątrz społeczeństwa= połączenie tych 2 czynników daje rozwój społeczeństwa, co można porównać do wzrostu organizmu.
Herbert Spencer- struktura (wewnętrzna budowa) a funkcje (działania)
Badania synchroniczne- spojrzenie na społeczeństwo bez ruchu; badania diachroniczne- społeczeństwo w ruchu
Systemowy model społeczeństwa- wypracowany przez funkcjonalizm; połączenie wszystkich idei charakterystycznych dla organicyzmu
Model systemowy i wywodzące się z niego pojęcie zmiany.
System- elementy połączone relacjami
Zmiana społ- rozumiana jako zmiana zachodząca wewnątrz systemu; jest to różnica między rozmaitymi następującymi po sobie stanami tego samego systemu
3 elementy- zmiana społ: 1) różnica; 2) w różnych momentach czasu; 3) między stanami tego samego systemu
zmiany w systemie- zachodzą bez większych konsekwencji dla innych aspektów systemu; nie następuje całkowita zmiana systemu
zmiana systemu; zmiany w systemie często się kumulują i ostatecznie wpływają na jego istotę prowadząc do zmiany systemu
różne poziomy zmiany: mikro, mezzo - makro
Wiązki zmian: odejście od prostej wizji dynamiki społecznej.
Idea procesu społ- zmiana konkretnego obiektu w czasie: pojęcie to oznacza: 1)wielość zmian; odnoszących się do tego samego systemu; 3)przyczynowo powiązanych ze sobą; 4) zmiany następują po sobie sekwencyjnie np. urbanizacja, globalizacja, sekularyzacja
Rozwój społeczny- jest kierunkowy, każdy późniejszy stan systemu przedstawia wyższy poziom wybranej cechy, późniejszy stan systemu zbliża go do pewnego stanu pożądanego, procesy stymulują wewnętrzne skłonności systemu, rozwój jest nieunikniony i dąży do pewnego finału, z góry założonego
Cykl społeczny- nie jest kierunkowy, ruch okrężny, każdy stan systemu pojawia się ponownie w odpowiednim momencie w przyszłości, immanentna skłonność systemu
Postęp społeczny- ma wymiar aksjologiczny, oceniający; proces kierunkowy, stopniowo przybliża system do preferowanego stanu
Model alternatywny: dynamiczne pole społeczne.
Społeczeństwo jako proces- ciągły niekończący się strumień zdarzeń; mamy do czynienia z ciągłym procesem powstawania i rozpadania się grup
Zdarzenie- chwilowy stan pola społecznego
(…)
…, odrębne jednostki polityczne- dzisiaj w dziedzinie polityki widzimy jednostki ponadnarodowe różnej wielkości: bloki polityczne, militarne (NATO), strefy dominacji imperialnej, koalicje dominujących potęg, organizacje wspólnotowe o zasięgu kontynentalnym lub regionalnym; obserwujemy także pierwsze zręby powstającego rządu światowego (Parlament Europejski, Interpol)
Na obszarze ekonomii- integracje ponadnarodowe- EFTA, OPEC, UE.
Homogenizacja w dziedzinie kultury- TV, Internet przekształcają świat w globalną wioskę.
Klasyczne ujęcia globalizacji.
Teoria imperializmu- Hobson, Lenin, Bucharin- imperializm to najwyższa faza ewolucji kapitalizmu. Ekspansja imperialna jest strategią obronną kapitalizmu, chroniącą go przed upadkiem. W wyniku nierówności powiększa się przepaść między państwami bogatymi…
… rynkowi; system kapitalistyczny ma niezwykłą moc ekspansji; pojawiają sie nierówności, społeczeństwo globalne ulega hierarchizacji: centra, peryferie i pośredni typ semi- peryferii
Najnowszy przedmiot zainteresowania: globalizacja kultury.
Antropologia- część badaczy głosiła kulturowy imperializm, prowadzący do wyniszczenia lokalnych kultur; część etnocentryzm-misja cywilizacyjna zachodu
Imperializm…
… lub globalnej wioski, czemu ma towarzyszyć ogólnoludzki konsens w sprawie wartości i idei
Globalny geselschaft I- świat jako mozaika suwerennych państw narodowych; wersja egalitarna- postrzega partnerów politycznych jako równych, zaangażowanych we wzajemną współpracę; wersja hierarchiczna-hegemoniczne społeczeństwa, które gwarantują stabilność świata
Globalny geselschaft II- unifikacja państw narodowych pod egidą rządu światowego
…
… się na napięciach, konfliktach
Upadek idei postępu.
Robert Nisbet- możemy obserwować wg niego: wyparcie zachodu, szerzący się irracjonalizm, pesymizm, upadek, rozpad, atak na rozum, nastawienie na zabawę, przyjemności
Utopijność- głoszenie idealnych wizji lepszego, upragnionego społeczeństwa
Alternatywne pojęcie postępu- proces osiągania i poszukiwania.
Ontologiczna natura postępu:
Prowidencjalizm- w porządku…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)