Wykład 4. Zróżnicowanie regionalne polskiej wsi
Obszar wiejski może być określany na dwa sposoby:
Jako pewna przestrzeń (space), której przypisuje się pewne charakterystyki, np. wielkośc PKB na mieszkańca, gęstość zaludnienia;
Jako swoiste miejsce (place), jako nieprzestrzenny, kulturowy obiekt, „jako miejsce zarezerwowane dla mających szczególny sens osobiście, społecznie lub historycznie znaczących lokalizacji, których ludzie doświadczają jako rezultat ich własnych działań. Przestrzeń wiejska traktowana w kategoriach wartości. To drugie rozumienie obszarów wiejskich stwarza możliwość istnienia wielu odmian obszarów wiejskich, zależnie od pewnych cech charakteryzujących określone fragmenty przestrzeni, jak i swoistych znaczeń czy działań podejmowanych w obrębie określonych miejsc. Przestrzeń wiejską można charakteryzować :
Przez różne stopnie zagęszczenia zamieszkującej ją populacji,
Przez różne wskaźniki ekonomiczne, jak wielkość produkcji na mieszkańca, poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego, poziom zależności od zatrudnienia w rolnictwie,
W UE 3 typy obszarów wiejskich:
I - obszary zmodernizowane, będące pod presją nowoczesnego stylu życia, położone blisko miast, gdzie wzrasta ludność, rolnictwo jako źródło utrzymania odgrywa marginalną rolę, występuje tu zróżnicowane użytkowanie ziemi - rolnictwo, przemysł (jako teren inwestycyjny) oraz jako tereny rekreacyjne. Obszar wielofunkcyjny, malejąca zależność od rolnictwa.
II - obszary upadające, wyludniające się, starzejąca się ludność, relatywnie duże znaczenie gospodarki rolnej, małe możliwości znalezienia pracy poza rolnictwem, ze względu na brak inwestycji, które tworzą nowe miejsca pracy. Obszar przejściowy, mieszany. III - obszary zmarginalizowane - malejąca liczba ludności, gospodarka zdominowana przez rolnictwo, brak możliwości dywersyfikacji zatrudnienia, niedorozwój infrastruktury technicznej i usług. Obszar monofunkcyjny, głównie rolniczy.
Można także dzielić obszary wiejskie na obszary:
pełniące funkcje produkcyjne, miejsce wytwarzania żywności i innych artykułów także nierolniczych,
pełniące funkcje konsumpcyjne, teren rekreacji, podtrzymywania dziedzictwa kulturowego, kształtowania krajobrazu, intensyfikacja doznań estetycznych lub funkcje mieszkalne.
Co różnicuje charakter obszarów wiejskich w UE?
Procesy globalne, które oddziałują na przeobrażenia całego społeczeństwa,
Procesy, które oddziałują tylko na przeobrażenia obszarów wiejskich:
Zmniejszanie się zatrudnienia w rolnictwie, względny spadek znaczenia produkcji żywności w gospodarce,
Troska o stan środowiska naturalnego, jako istotna siła polityczna i program etyczny,
(…)
…. W makroregionie 3 mieszczą się dwa obszary szczególne: tzw. Ściana Wschodnia, czyli obszary położone wschód od Wisły, obejmujące województwa podlaskie, lubelskie i podkarpackie oraz dawny Centralny Okręg Przemysłowy. Ściana Wschodnia jest obszarem wyludniającym się, o zachwianej równowadze demograficznej i słabo rozwiniętej sieci ośrodków miejskich, słabo rozwiniętej infrastrukturze technicznej. Obszary wiejskie…
… narodowego charakteru Banku Gospodarki Żywnościowej, który winien być kontrolowany przez Skarb Państwa. 9
…
… i decyzjach lokalizacyjnych podjętych w okresie socjalistycznej industrializacji, której doktryna faworyzowała przemysł ciężki. Czynniki decydujące o zróżnicowaniu obszarów wiejskich w Polsce:
czynniki historyczne, które mają związek ze zmianą granic państwa, Ziemie Dawne i Ziemie Odzyskane,
usytuowanie w sieci osadniczej, które można analizować przy pomocy kategorii centrum-peryferie, ośrodki pełniące…
… liczona w wymiarze regionalnym bądź ogólnokrajowym nie przedstawia się już tak bardzo niepokojąco. Zarówno społeczne charakterystyki bezrobotnych (niskie kwalifikacje, syndrom tzw. wyuczonej bezradności) jak i oddalenie przestrzenne tych osiedli od ośrodków miejskich tworzą dodatkowe bariery utrudniające zmianę sytuacji. Osiedla te są ponadto słabo zintegrowane z gospodarką lokalną powstałą po 1989…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)