To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SKUTKI NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ
1. Pojęcie odpowiedzialności kontraktowej
Jeżeli dłużnik nie spełnia świadczeń, do których zobowiązał się w umowie, wierzyciel może skierować sprawę do sądu i na drodze przymusu państwowego dochodzić swoich roszczeń.
Niezależnie od dochodzenia wykonania umowy, wierzyciel może żądać od dłużnika, aby ten naprawił wszelką szkodę, jaką wierzyciel poniósł przez to, że dłużnik nie wykonał umowy w ogóle albo nie wykonał jej w sposób należyty. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wierzycielowi niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy nazywamy odpowiedzialnością kontraktową (contractus — umowa).
Wierzyciel może też zrezygnować z dochodzenia wykonania świadczeń umownych przez dłużnika i ograniczyć się do żądania naprawienia szkody.
Odpowiedzialność kontraktowa dłużnika nie ma charakteru bezwzględ- nego i nie w każdych warunkach występuje, niewykonanie zobowiązania umownego może być bowiem spowodowane przez okoliczności niezależne od dłużnika (np. powódź zniszczyła zbiory i uniemożliwiła dostawę zakontrak- towanych płodów rolnych).
Dłużnik odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, jeśli zachodzą następujące przesłanki.
Dłużnik ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdy wierzyciel wskutek niewykonania umowy poniósł szkodę. Jak z tego widać samo niewyko- nanie umowy nie prowadzi jeszcze do obciążenia dłużnika odpowiedzialnością kontraktową, jeśli jego następstwem nie była efektywna szkoda. Przy ob- liczaniu szkody bierze się pod uwagę zarówno stratę, jak i utracony przez wierzyciela zysk.
Pomiędzy niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy a poniesioną przez wierzyciela szkodą musi zachodzić związek przy- czynowy. Przepisy wymagają normalnego związku przyczynowego, to znaczy szkoda musi być normalnym, zwykle występującym następstwem niewykonania umowy.
Niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy musi być następstwem takich okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Najczęściej będzie to niedołożenie należytej staranności przez samego dłużnika, wskutek czego umowa nie została wcale lub we właściwy sposób wykonana. Dłużnik odpowiada także za osoby, którym powierzył wykonanie umowy, lub którymi się posługuje (art. 474 k.c.) oraz za przedstawiciela ustawowego.
Podstawą odpowiedzialności dłużnika może być wszelka wina, zarówno rozmyślne działanie, jak i niedbalstwo.
Strony mogą w umowie zakres odpowiedzialności dłużnika rozszerzyć (np. dłużnik odpowiada za sam fakt niewykonania zobowiązania bez względu na to, czy ponosi za to winę, czy nie) albo też ograniczyć (np. dłużnik odpowiada tylko za rozmyślne działanie, a nie odpowiada w razie niedbalstwa). Strony nie mogą jednak w umowie wyłączyć odpowiedzialności
(…)
… można powiedzieć, że dłużnik nie ponosi odpowiedzialności kontraktowej, jeżeli przyczyną niewykonania umowy była siła wyższa lub przypadek. O pojęciu siły wyższej była już mowa poprzednio. Przez
przypadek w prawie cywilnym rozumie się każde zdarzenie, które uniemoż- liwiło wykonanie zobowiązania i za które dłużnik nie odpowiada (np. osoba trzecia uszkodziła samochód, który miał być wydany wierzycielowi).
2…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)