To tylko jedna z 21 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SKRYPT
do przedmiotu Prawo: Prawo I
Podmioty prawa cywilnego
ZDOLNOŚĆ PRAWNA, ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH
OSÓB FIZYCZNYCH
Polski system prawny uznaje każdego człowieka za podmiot praw i obowiązków.
OSOBA FIZYCZNA (OF) - człowiek jako uczestnik stosunków cywilnoprawnych. Istotę ludzką odróżnia
od innych istot jej swoisty genotyp. Człowiekiem jest więc każda istota, której rodzinami są ludzie.
Nie należy używać tego terminu OF, gdy człowiek występuje w innych rolach np. jako wyborca w
wyborach prezydenckich.
ZDOLNOŚĆ PRAWNA (ZP)- zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Każdy człowiek od
chwili urodzenia* ma ZP. Każda OF posiada zdolność prawną!!! ZP przysługuje nie tylko każdemu
człowiekowi, ale przysługuje w takim samym zakresie. Ograniczenie ZD jest nader rzadkie (np.
pozbawienie praw rodzicielskich).
* Urodzenie następuje po oddzieleniu płodu od ustroju matki. ← Art. 9 KC „W razie urodzenia się
dziecka domniemywa się, że przyszło ono na świat żywe". Jest to DOMNIEMANIE PRAWNE ZWYKŁE
(dopuszczalny jest przeciwdowód). Dowodem urodzenia jest akt urodzenia sporządzony prze USC.
NASCITURUS (N) - „mający się narodzić", płód ludzki, dziecko nienarodzone. Początkiem bytu
prenatalnego jest zapłodnienie komórki jajowej. Status prawny N nie jest obecnie wyraźnie określony
w przepisach prawnych. W latach 1993-1996 art. 8 KC miał paragraf drugi o następującym brzmieniu:
„Zdolność prawną ma również dziecko poczęte; jednakże prawa i zobowiązania majątkowe uzyskuje
ono pod warunkiem, że urodzi się żywe". Obecnie obowiązuje szereg przepisów szczegółowych, które
w określonych przypadkach chronią prawa człowieka, ze względu na zdarzenia, jakie miały miejsce w
okresie prenatalnym. Są to:
art. 927 par. 2 w zw. z art. 972 Kodeksu cywilnego (KC), według których dziecko już poczęte w chwili
otwarcia spadku może być spadkobiercą lup zapisobiercą, jeżeli urodzi się żywe;
art. 4461 KC, na podstawie którego dziecko urodzone może żądać naprawienia szkód doznanych
przed urodzeniem;
art. 75 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO), który dopuszcza uznanie dziecka jeszcze przed
urodzeniem.
Sąd Najwyższy uznał nabycie praw przez człowieka w następstwie także innych zdarzeń z okresu
prenatalnego:
SN 1971 - odszkodowanie z PZU na rzecz dziecka urodzonego po śmierci ojca
SN 1986 - darowizna na rzecz dziecka poczętego.
Sytuację prawną N. wyjaśnia najlepiej KONCEPCJA WARUNKOWEJ ZDOLNOŚCI PRAWNEJ, która
przysługuje N. pod warunkiem, że N. urodzi się żywy. Przy zdolności warunkowej prawa podmiotowe
nie mogą być wykonywane, a jedynie zabezpieczone, w oczekiwaniu, czy dziecko urodzi się żywe i w
następstwie tego nabędzie je definitywnie. Wskazane wcześniej przypadki nie stanowią wyjątków od
jakieś reguły ogólnej, lecz są właśnie jej potwierdzeniem, a zarazem eksplikacją. W polskim prawie
cywilnym obowiązuje reguła, że dziecko nienarodzone potraktować należy jako już narodzone,
ilekroć chodzi o jego korzyść (NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR).
ZP
(…)
… OZNACZONE WG GATUNKU (GENS) - określone są tylko wedle cech rodzajowych (np. koń
wyścigowy, samochód osobowy).
RZECZY OZNACZONE CO DO TOŻSAMOŚCI (SPECIES) - odnosi się do indywidualnie wskazanego
przedmiotu (koń wyścigowy „Piorun", samochód osobowy o oznaczonych numerach, nieruchomości).
ZNACZENIE PODZIAŁU PATRZ np. Art. 155 KC!!!
CZĘŚĆ SKŁADOWA
Art. 47 KC
§ 1 Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2 Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub
istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
Przepis ten wskazuje na silną więź fizykalno-przestrzenną i funkcjonalną.
§ 3 Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych…
… częściach rzeczy.
PRZYNALEŻNOŚCI
Od części składowych rzeczy należy odróżnić przynależności.
Art. 51 KC
§ 1 Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej)
zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu
celowi.
§ 2 Nie może być przynależnością rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej.
§ 3 Przynależność…
…, sprzedaż lub zamianę gospodarstwa rolnego, wniesienie do rolniczej
spółdzielni produkcyjnej wkładów gruntowych, zawarcie długoletniej umowy kontraktacyjnej),
niezbędne jest pełnomocnictwo określające ten rodzaj czynności.
Ustawa może wymagać PEŁNOMOCNICTWA DO POSZCZEGÓLNEJ CZYNNOŚCI PRAWNEJ.
art. 977 KPC co do pełnomocnictwa do udziału w przetargu.
art. 6 § 1 KRO co do pełnomocnictwa do złożenia…
…, naukowych i dydaktycznych, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła sprzeciwu. Podstawową
doniosłość ma jasne określenie chwili śmierci człowieka. Za taką uznaje się tzw. ŚMIERĆ MÓZGOWĄ,
polegającą na trwałym i nieodwracalnym ustaniu funkcji pnia mózgu. Dowodem śmierci jest akt
zgonu. Sporządza go USC na podstawie karty zgonu wystawionej przez lekarza lub na podstawie
pisemnego zgłoszenia właściwego organu…
… jest uzyskanie zgody przedstawicieli ustawowych tych osób (rodzice, opiekunowie,
kuratorzy, doradcy tymczasowi). Ponadto dla szczególnie ważnych czynności (np. przekraczających
zakres zwykłego zarządu) konieczne jest uzyskanie zgody sądu opiekuńczego. Zgoda na jednostronną
czynność prawną - pod rygorem nieważności - musi być udzielona najpóźniej w chwili dokonania.
Natomiast zgody na zawarcie umowy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)