Pojęcie „etyki” i „moralności”. Charakterystyka powinności etycznej i norm moralnych. Podobieństwa i różnice między normami prawnymi i moralnymi (etycznymi).
Etyka - słowo to pochodzi od greckiego słowa „ethos”, które ma dwa znaczenia:
miejsce pobytu zwierząt np. stajnie
zwyczaj, obyczaj, sposób życia
spolszczona wersja - etos. Przymiotnikiem „ethikos” oznaczano charakter osoby - żyjącej zgodnie z przyjętymi w społeczeństwie zwyczajami. „Ta ethika” - tytuł filozoficznego dzieła Arystotelesa. Postępowanie etyczne powinno być zatem rozumiane jako postępowanie odpowiadające akceptowanym w społeczeństwie wzorom.
Etyka = filozofia moralności.
„moralis” z języka łacińskiego oznaczał zachowanie słuszne i sprawiedliwe
w języku filozofii moralność to zjawisko polegające na tym, że ludzie formułują pewne oceny czyjś zachowań, przy użyciu kryterium dobra i zła
Przy ocenianiu obowiązują pewne zasady:
ludzie mają różne poglądy moralne - zarówno w odległych krajach, ale także w tych samych regionach
moralność jest czymś intymnym wg niektórych osób, przez co argumentują pluralizm moralności
Z pojęciem „etyki” wiąże się bardziej obiektywna ocena. Jest czymś ponad indywidualnym, to uporządkowany zbiór ocen zachowań, akceptowany przez ludzi system filozoficzny, wykazuje większą trwałość niż moralność.
Etyka może być również rozumiana jako dział filozofii zajmującej się refleksją nad moralnością
ludzie oceniają zachowania, a etyka bada zjawisko oceniania. Etyka jest więc: działem filozofii zajmującym się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne.
Etyki nie należy mylić z moralnością. Moralność, to z formalnego punktu widzenia zbiór dyrektyw w formie zdań rozkazujących w rodzaju: "Nie zabijaj", których słuszności nie da się dowieść ani zaprzeczyć, gdyż zdania rozkazujące niczego nie oznajmiają. Etyka natomiast to nauka, której celem jest dochodzić źródeł powstawania moralności, badać efekty jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi oraz szukać podstawowych przesłanek filozoficznych, na podstawie których dałoby się w racjonalny sposób tworzyć zbiory nakazów moralnych. Poglądy etyczne przybierają zwykle formę teorii, na którą składa się zespół pojęć i wynikających z nich twierdzeń, na podstawie których można formułować zbiory nakazów moralnych.
Jak się ma moralność do prawa?
zarówno prawo jak i moralność są ze sfery powinności i operują dyrektywami
przedmiot regulacji często bywa tożsamy
(…)
… do charakteru emocji
stosunek innych do filozofii Hume'a: dopiero w XX w. sięgnięto do jego teorii;„brzytwa Hume'a” plus pojęcie błędu naturalistycznego równa się wadliwym próbom dedukowania powinności z bytu
Immanuel Kant (XVIII w.)
a) okres “krytyczny” , “Krytyka czystego rozumu”, “Krytyka praktycznego rozumu” - rewolucja w ontologii i epistemologii, rewolucja filozofii praktycznej - „przewrót kopernikowski…
… oraz do kulturalnego i uprzejmego zachowania
2003 - Krajowa Rada Sądownictwa uchwaliła Zbiór Zasad Etyki Zawodowej Sędziów. 3 rozdziały, 22 paragrafy - zasady ogólne, zasady pełnienia służby i zasady postępowania sędziego poza służbą. Zasady pełnienia służby:
- bezzwłoczne podejmowanie czynności
- zachowanie bezstronności i niezawisłości
- zrozumiałe motywowanie orzeczeń
- kulturalny przebieg postępowania sadowego…
…: stanowiska eudajmonistyczne, deontologiczne, perfekcjonistyczne;
Cel życia etycznego:
stanowisko hedonistyczne - utożsamia dobro moralne z przyjemnością
stanowisko eudajmonistyczne - eudajmonizm (z greckiego „eudajmonia” - szczęście, u Arystotelesa stan pełnego rozkwitu człowieka) każdy byt posiada w sobie dwa składniki, potencjalny i aktualny, eudajmonia jest stanem pełnej realizacji zdolności…
…: moja własna kultura jest najlepsza i z punktu jej widzenia oceniam pozostałe kultury, podstawa dla ekspansji kolonialnej,
Relatywizm kulturowy - nie można różnicować kultur z punktu widzenia moralnego, wszystkie cywilizacje są jednakowo dobre albo jednako złe, można powiedzieć, że z punktu widzenia kultury europejskiej Np. poligamia jest moralnie zła, ale są inne kultury które traktują poligamię jako dobrą…
… - dopiero coś, co posiada i materie i formę jest bytem
potencja i akt, to co jest aktualnie i to co być może np. pestka śliwki może wykiełkować i wyrosnąć z niej drzewo, jest potencjalnym drzewem śliwy
każdy byt jest tym czym jest aktualnie i czym może się stać przy sprzyjających warunkach
potencjalność przechodzi w akt
eudajmonia polega na osiągnięciu stanu pełni rozwoju, by osiągnąć taki stan…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)