To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Sfałdowanie uwarstwionego górotworu
Sfałdowania mogą mieć różne długości fali - od kilku milimetrów do kilku kilometrów. Odpowiednio mamy więc mikro-, mezo-makro- i megafałdy, a ich układ również może być zróżnicowany i zmieniać się od fałdów pionowych, poprzez ukośne do zakrzywionych (leżących). Fala fałdu składa się z antykliny (wzniesienia fali) i synkliny (doliny fali). Na skutek zginania warstw skalnych występują w nich dodatkowe naprężenia. Góma część antykliny jest rozciągana, a jej wewnętrzny rdzeń - ściskany. W górnej części synkliny mamy natomiast do czynienia ze ściskaniem, a w dolnej - z rozciąganiem. Ciężar zawieszonych na skłonie warstw dociąża synklinę, a odciąża antyklinę.
Układ warstw górotworu sfałdowanego jest określony biegiem i upadem bądź upadem i jego kierunkiem. Bieg, rozciągłość warstwy - to kierunek przebiegu linii powstałej z przecięcia powierzchni warstwy z płaszczyzną poziomą, a upad - to maksymalny kąt nachylenia wspomnianej powierzchni do płaszczyzny. Kierunek upadu określa prostopadła do rozciągłości warstwy wyznaczona na płaszczyźnie poziomej (rys. 2.5). W górotworze o słabym pofałdowaniu bieg i upad warstw są stałe na dużym obszarze, masyw silnie zaburzony tektonicznie charakteryzuje się licznymi zmianami obu parametrów już na niewielkim obszarze. Wyniki pomiarów są przedstawiane na diagramach graficznych, a następnie poddawane obróbce statystycznej. Końcowe dane są nanoszone na mapach jako główne, wiodące ukierunkowanie warstw, ławic i foltacji, których:
• kreska oznacza bieg płaszczyzny,
• krótszy wskaźnik prostopadły do kreski - kierunek upadu,
• umieszczona obok liczba oznacza upad.
Wybierając przebieg podłużnej osi budowli podziemnej oraz jej zagłębienie należy dokładnie przestudiować położenie tych elementów w stosunku do układu warstw 0 makro- i mezofałdach. Według Szechy'ego można wyodrębnić następujące charakterystyczne przypadki [13]: • jeśli oś budowli (tunelu) jest prostopadła do biegu warstw (rys. 2.6 - wyrobisko A), to każda warstwa tworzy rodzaj podciągu o rozpiętości równej szerokości wyrobiska i o znacznej wysokości konstrukcyjnej, jest to układ korzystny pod względem statycznym, ale mniej korzystny ze względu na możliwość ucieczki, straty gazów wybuchowych zmniejszające wydajność robót strzałowych,
• jeśli tunel jest usytuowany równolegle do biegu warstw, nośność stropu wyrobiska jest uwarunkowana siłami spójności i tarcia między warstwami przy prawie pionowym ich zaleganiu (wyrobisko B lub C), bądź wytrzymałością płyt powstałych z blisko poziomych warstw górotworu (rys. 2.4); obydwa przypadki są niewątpliwie mniej korzystne ze względu na ich nośność,
• jeśli tunel jest posadowiony w synklinie lub antyklinie, jego warunki pracy różnią się zdecydowanie (rys. 2.7); w synklinie panuje zwiększone ciśnienie górotworu wynikające ze ściskania wewnętrznej części fałdu i z ciężaru zsuwających się, podciętych warstw skalnych, (wyrobisko A), a w antyklinie zmniejszone ciśnienie, zwłaszcza w rozciąganej zewnętrznej części fałdu, jest wynikiem odciążającego działania górotworu, który spełza do synkliny (wyrobisko B).
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)