To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Samodzielne zrównoważenie ciężaru górotworu
Zdolność górotworu do samodzielnego zrównoważenia ciężaru wyżej zalegającego nadkładu polega na przekazywaniu tego ciężaru znad wyrobiska na ociosy w jego sąsiedztwie. Należy jednak zwrócić uwagę, że skuteczne, maksymalne odciążenie obudowy będzie możliwe tylko wtedy, jeśli jej sztywność będzie mniejsza niż sztywność masywu ulegającego procesowi redystrybucji naprężeń pierwotnych. Jeśli klasyczne sprężyste przemieszczenia stropu obudowy nie uruchomią procesu redystrybucji, należy przewidzieć specjalny mechanizm jego zapoczątkowania. Mogą to być następujące zabiegi:
• pozostawienie nieznacznego luzu między wewnętrznym obrysem stropu wyrobiska a zewnętrznym jego obudowy, co umożliwi przemieszczenie nadkładu wraz z degradacją górotworu nad obudową,
• znaczne, pozasprężyste upodatnienie styków obudowy poprzez wprowadzenie wkładek lub elementów w postaci kompensatorów ograniczających wielkość dopuszczalnej siły normalnej w obudowie, co sprzyja samoczynnej regulacji rozkładu sił.
Aby jednak nie dopuścić do nadmiernego osiadania stropu i nakładu górotworu, co mogłoby spowodować destabilizację układu obudowa-górotwór, występuje potrzeba prowadzenia dokładnych pomiarów i obserwacji tego układu. W odpowiednim momencie luz należy zlikwidować przez wprowadzenie za obudowę sztywnej lub podatnej wykładki. Wykładką może być wypełnienie przestrzeni między obudową i górotworem wykładziną z drewna czy też pianobetonu, która ulega zaciskaniu podczas obciążenia przekraczającego jej krytyczną nośność. Kompensatory wbudowane w obudowę działają na zasadzie przystosowania jej nośności do optymalnego obciążenia (rys. 5.31). Mogą nimi być wkładki z drewna ułożone poprzecznie do sił normalnych, dzięki czemu ulegają zgniataniu, jeśli siła normalna w obudowie przekracza jej ustaloną wartość krytyczną. Kompensatory cierne natomiast, np. podatne styki obudowy górniczej z łuków stalowych (ŁP), po przekroczeniu normalnej siły krytycznej w obudowie zaciskają się, zmniejszając jej przekrój poprzeczny. Podobnie działają kompensatory typu hydraulicznego, które wypełnione cieczą pod określonym ciśnieniem są zaopatrzone w automatyczny zawór zwrotny. Jeżeli ciśnienie w kompensatorach zacznie wzrastać, co świadczy o nadmiernym przyroście siły normalnej, zawory otwierają się umożliwiając wypływ cieczy i skrócenie obudowy. Proces samoregulacji układu będzie trwał dopóty, dopóki nie nastąpi optymalny stan jego równowagi. Pracujące w stanie sprężystym elementy obudowy nie ulegną w tej sytuacji zniszczeniu, jeśli będą miały nośność przekraczającą obciążenia generujące normalną siłę krytyczną. Jest to niezwykle istotna właściwość konstrukcji podziemnych, ponieważ mimo niepełnego rozeznania warunków jej pracy statycznej daje szansę realizacji bezpiecznych ustrojów nośnych.
(…)
… rozporowych opierają się na górotworze, uzyskując dodatkową sztywność, a bierny odpór górotworu generuje bardziej racjonalny rozkład obciążeń kon strukcji, rnmimalizując jej wytężenie dla określonych wyjściowych obciążeń czynnych. W konstrukcjach bezrozporowych obciążenia wyjściowe muszą być w całości zrównoważone nośnością samej tylko obudowy.
W tych warunkach kształt obudowy, dokładne przyleganie ścian…
…). Naturalnie zdegradowany górotwór możemy wzmacniać cementacją bądź innymi środkami iniekcyj-nymi. Przyleganie ścian obudowy do ociosów masywu realizujemy przez dokładne wypełnienie wszelkich luzów na całej ich wysokości wykładką sztywną lub przez ustawienie szalunku tylko od strony wewnętrznej, aby układany beton dokładnie wypełnił całą przestrzeń między szalunkiem i ociosami wyrobiska. Niezależnie od sposobu wykonania obudowy wtłaczamy za nią zaprawę cementową pod ciśnieniem w celu zapewnienia jej przylegania do górotworu, jego wzmocnienia, a także wzbudzenia wstępnego odporu.
W ogólnym przypadku ustrojem nośnym budowli podziemnej jest więc układ obudowa-górotwór. W układzie tym raz ważniejszą rolę spełnia obudowa, innym razem górotwór. Układ wymaga bieżącej kontroli, pomiarów, analizy wyników…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)