To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Sady miejskie, grodzkie i podkomorskie - skład i kompetencje
Sąd ziemski: - wywodził się z nadwornego sądu doby rozbicia dzielnicowego
- skład:
w Małopolsce składał się z sędziego i podsędka, którzy zasiadali w asyście 4-6 asesorów powołanych przez sędziów spośród szlachty przybyłej na sądy
do personelu należał też pisarz i woźny
w Wielkopolsce składał się ze starosty jako przewodniczącego, sędziego podsędka, podkomorzego i chorążego
dostojnicy często powoływali na sędziów swych zastępców w postaci żupowców-komorników
na przełomie XV i XVI wieku nastąpiło ujednolicenie sądów ziemskich w całej koronie zgodnie ze wzorem małopolskim
- kompetencje:
objeżdżał województwo i odbywał sesje w poszczególnych powiatach - terminy rozpraw określano mianem roczków
wszystkie rozprawy, w których szlachta osiadła występowała w charakterze pozwanych za wyjątkiem spraw przekazanym wyraźnie sądom grodzkim i podkomorskim lub spraw ważniejszych, które szły pod sąd wiecowy /sejmikowy/ lub sąd królewski
Sąd grodzki:
- ukształtował się u schyłku XIV wieku w Małopolsce - skład:
starosta - kompetencje: sądzenie szlachty nieosiadłej
jurysdykcja we wszystkich sprawach, na które nie rozciągała się jurysdykcja innych sądów w odniesieniu do szlachty osiadłej był uprawniony do sądzenia spraw karnych z 4 artykułów grodzkich :
podpalenie
napad na dom szlachcica
rabunek na drodze publicznej
zgwałcenie
Sąd podkomorski: - skład:
podkomorzy lub jego zastępca
sąd zbierał się na polu, na którym było trzeba wytyczyć granice
- kompetencje: sprawy o rozgraniczenie dóbr szlacheckich
Sąd asesorski, referendowy i sejmowy.
Sąd asesorski /Asesoria/:
- przewodniczył kanclerz lub podkanclerzy a asesorami byli referendarze, regenci kancelarii, jeden z sekretarzy królewskich
- sprecyzowanie uprawnień nastąpiło po powołaniu Trybunału Koronnego
- rozsadzał w sprawach o dobra i dochody królewskie oraz w sprawach miast rządzących się prawem magdeburskim lub chełmińskim z władzami państwowymi, szlachtą, instytucjami kościelnymi oraz mieszczan z miastem lub między sobą - urzędniczy /fachowy/ charakter
- górował nad innymi sądami, kulturą prawnicza sędziów
- palestra jego wywodziła się w znacznej mierze z mieszczaństwa
(…)
… oraz mieszczan z miastem lub między sobą - urzędniczy /fachowy/ charakter
- górował nad innymi sądami, kulturą prawnicza sędziów
- palestra jego wywodziła się w znacznej mierze z mieszczaństwa
- uchodził za jedyny w Polsce sąd niesprzedajny
Sąd referendarski:
- sąd dominialny króla zajmujący się sprawami wniesionymi przez chłopów z królewszczyzn - wyroki wykonywane przez wysyłanych w tym celu komisarzy
- sądem wyższym od niego była Asesoria
Sąd sejmowy:
- funkcjonował tylko w czasie obrad sejmu
- sądził pod przewodnictwem króla za wyjątkiem spraw o obrazę majestatu
- asesorami byli wszyscy obecni senatorowie a od 1588 doszło 8 deputatów wybieranych przez izbę poselską
- kierownictwo nad obradami sprawował marszałek wielki koronny, a gdy sejm odbywał się w Grodnie marszałek wielki litewski
- należały…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)