To tylko jedna z 9 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Ruch robotniczy w drugiej połowie XIX i XX wieku
W szerokim rozumieniu ruch robotniczy to walka proletariatu we wszystkich jego formach i przejawach o urzeczywistnienie zarówno celów ostatecznych, a więc rozbudowanie ustroju komunistycznego, jak i o codzienne ekonomiczne, polityczne i kulturalne interesy mas pracujących. Tak pojmowany ruch robotniczy obejmuje, zatem rozwój samej klasy robotniczej, jej walki strajkowe i inne formy masowych wystąpień, działalności partii robotniczych i wszelkich organizacji zawodowych, środowiskowych, społeczno- kulturalnych itd. Zaś po przejęciu władzy przez klasę robotniczą także problematykę tak decydującego instrumentu realizacji jej misji historycznej, jakim jest dyktatura proletariatu. Pierwszy masowy strajk robotników zaczął się 23 kwietnia 1883 r. w Żyrardowie gdy robotnice(szpularki) nie przystąpiły do pracy w fabryce, przyczyną strajku były ciężkie warunki pracy i niska płaca. Tym wystąpieniem zapoczątkowały długą historię strajków robotniczych. Kolejnym przykładem aktywnego działania ruchów robotniczych było zakładanie związków zawodowych, początkowo zaczęły one powstawać na terenach zaboru pruskiego czyli na Górnym Śląsku, przede wszystkim w Gliwicach, Bytomiu, Katowicach i Tarnowskich Górach. W 1889 roku, na Górnym Śląsku zastrajkowało 14 tys. górników, wysuwając m.in. postulat skrócenia czasu pracy, który wynosił wówczas aż 12 godzin. Wystąpienia robotnicze z centrum kraju, zakończyły się aresztowaniami i procesami pokazowymi, co zahamowało nieco protest. Pierwszą polską masową organizacją związkową na terenach zaboru pruskiego był Związek Wzajemnej Pomocy, czyli tzw. Związek Bytomski utworzony w 1889 roku. W 1902 powstało Zjednoczenie Zawodowe Polskie (ZZP) skupiające robotników polskich z Nadrenii i Westfalii. ZZP nie było związane z żadną partią polityczną, miało charakter narodowy i chrześcijański, szybko stało się najliczniejszą organizacją związków zawodowych w Niemczech. W celu walki o poprawę bytu robotników w ojczyźnie zaczęły także powstawać partie o charakterze socjalistycznym, pierwszą z nich był Wielki Proletariat, założony w 1882 (10lat przed PPS) przez Ludwika Waryńskiego, który działał głównie na terenach Królestwa Polskiego. Na tych ziemiach już w 1871 r. robotnicy walczyli o poprawę swojego bytu; po raz pierwszy zastrajkowali w zakładach Lilpopa w Warszawie. W przyszłej Polsce - postulował Waryński - zapanuje ustrój oparty na równości i wspólnej własności środków produkcji; w chwili bieżącej zadaniem robotników jest walka o ustawodawstwo socjalne i swobody demokratyczne. Najważniejszym zadaniem była dla partii walka klas: wyzyskiwanych (robotników) z wyzyskującymi (kapitalistami). Fragment mowy Ludwika Waryńskiego z okazji 50 rocznicy Powstania Listopadowego. Genewa 29 listopada 1880 r.
(…)
… i antypolska, działającej nielegalnie. Domagała się ona obalenia kapitalizmu drogą rewolucji. Potępiała walkę narodowo-wyzwoleńczą jako sprzeczną z ideami walki klasowej. Partia ta działała na korzyść ZSRR.
Polskie partie socjalistyczne, poprzez współtworzenie Naczelnego Komitetu Narodowego, Centralnego Komitetu Niepodległościowego oraz Polskiej Organizacji Wojskowej nie tylko walczyły o prawa robotnicze…
… w parlamencie austriackim. Czołowymi politykami tej partii byli Ignacy Daszyński, Jędrzej Moraczewski i Herman Liberman. Głównym celem partii była walka o reformę prawa wyborczego i ośmiogodzinny dzień pracy. Organem prasowym partii był lwowski "Robotnik". W Galicji działały małe organizacje związkowe o charakterze chrześcijańsko-społecznym. Związki zawodowe zrzeszone w galicyjskiej Krajowej Komisji liczyły 37…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)