To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
RUCH LUDOWY
Ruch polityczny chłopów, ruch ludowy narodził się w Galicji. Złożyło się na to kilka powodów :
- wieś galicyjska uboga i przeludniona w konflikcie z dworem
- zatargi o serwituty (prawo chłopów do korzystania z pańskich lasów i pastwisk) - wiele przepisów miało feudalny rodowód i dyskryminowało chłopstwo
- ustawa łowiecka zezwalała dziedzicom polować na chłopskie ziemie
- prawo gminne obciążało wieś świadczeniami na rzecz dworu - nadal była żywa pamięć rabacji galicyjskiej 1846 (rzeź chłopów na panach), która uświadamiała potrzebę pracy wśród ludu
A jednocześnie Austro - Węgrach stwarzały możliwość legalnego działania chłopskiego:
- rozwijała się legalna sieć polskich szkół gminnych
- mogły powstawać stowarzyszenia - chłopi mieli prawo uczestniczyć w wyborach do parlamentu w Wiedniu i Galicyjskiego Sejmu Krajowego
Nasilająca się walka z ofensywą niemczyzny , prowadzona w zaborze pruskim solidarnie przez wszystkie warstwy , powodowała, ze nie było tam miejsca na klasowy ruch chłopski. A w Królestwie warunki polityczne ograniczały możliwość powstania RL, bo żaden ruch tego typu nie jest w stanie kształtować się w konspiracji. Wśród ludności wiejskiej największe wpływy miała zresztą endecja , tak więc tylko w Galicji istniały możliwości legalnego działania. Galicja: Człowiekiem który podjął prace wśród ludu był ks. Stanisław Stojałowski - zaczął od wydawania w latach 70 XIX dwóch pism: „Wieniec i Pszczółka” Ks. Stojałowski potrafił zorganizować pielgrzymki chłopskie do Rzymu , doprowadził do wielkiej manifestacji chłopów w 200 letnia rocznicę bitwy pod Wiedniem. Najważniejszymi jego osiągnięciami, było:
Wytworzenie umiejętności wspólnego, zorganizowanego działania Zainteresowanie chłopów czymś więcej niż tylko własnym gospodarstwem.
Rozszerzenie horyzontów poza krąg własnej wsi , karczmy czy kościoła parafialnego
Chłopi brali udział w wyborach parlamentarnych i po raz pierwszy zaczęli wybierać posłów chłopskich
W 1893 w Nowym Sączu powstała pierwsza partia chłopska!!! - Związek Stronnictwa Chłopskiego o orientacji chrześcijańsko - społecznej, związana właśnie z księdzem. Niezależnie od księdza działali Bolesław i Maria Wysłouchowie. Wydawali 2 pisma: Przegląd Społeczny i Przyjaciel Ludu i kładli w nich wiekszy nacisk niż ksiądz na uświadamianie nardowe chłopów. Wokół nich skupiali się pierwsi działacze ludowi pochodzenia chłopskiego: Jakub Bojko ( autor broszury Dwie Dusze - w której ukazywał jak walczy ze sobą dusza pańszczyźniana z nową , świadomą obywatelską)
(…)
… czy ideologii. Agraryzm zaczął być formułowany dopiero w okresie 20lecia międzywojennego. Program kształtującego się w Galicji Stronnictwa zawierał postulaty polityczne, dotyczące reformy prawa wyborczego, (czyli zniesienia systemu kurialnego i rozszerzenia swobód obywatelskich , oraz )
ekonomiczne związane z rozstrzygnięciem sprawy serwitutów i tanich kredytów, żądano większej dostępności oświaty W 1903…
…. Piłsudskiego. 1918 PSL "Piast" współtworzyło Pol. Komisję Likwidacyjną, zaś PSL "Wyzwolenie" - Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej (PPS, PPSD, PSL Wyzwolenie, POW; premier: Ignacy Daszyński - nie obejmował całego kraju, nie uznawany na arenie międzynarodowej)
PSL w zaborze rosyjskim organizowało komórki nielegalnej Polskiej Organizacji Wojskowej.(POW, tajna organizacja militarna założona w sierpniu 1914…
… ekipach rządowych ludowcom powierzono 19 tek ministerialnych.) Chlubą polskiego parlamentaryzmu był polityk ludowy, marszałek Sejmu w latach 1922-1928 Maciej Rataj, Dwukrotnie pełnił funkcję głowy państwa. W okresie międzywojennym ruch ludowy był głównym obrońcą polskiej demokracji oraz praw i wolności ludu. Po przewrocie majowym przedstawiciele stronnictw chłopskich w Sejmie wraz z partiami centrowymi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)