Fragment notatki:
Równowaga rynkowa w krótkim okresie czasu
1. Funkcja podaży
W poprzednim wykładzie zostało pokazane jak będzie się zmieniać optymalna wielkość produkcji pojedynczego przedsiębiorstwa działającego na rynku o doskonałej konkurencji, gdy cena rynkowa będzie ulegała zamianie. Na podstawie przeprowadzonej tam analizy możemy określić, jak wyglądałaby funkcja określająca zależność między ceną rynkową a wielkością produkcji konkretnej firmy. Zależność między ceną danego produktu a wielkością dostaw na rynek, czyli podażą, będziemy nazywali funkcją podaży.
Skoro dla ceny p1 optymalna była wielkość produkcji y1* a dla p2 - y2*, podobnie dla p3 - y3*, to łatwo jest stwierdzić, że rozpatrując nie trzy poziomy ceny ale nieskończenie wiele, otrzymamy odpowiedni fragment funkcji kosztów krańcowych jako obraz funkcji podaży. Prezentuje to rys. 1.
Dokładniej trzeba wyjaśnić, dlaczego cała funkcja kosztów krańcowych nie stała się funkcją podaży? Należy sobie przypomnieć, co stwierdziliśmy o cenie progu zamknięcia, oznaczonej symbolem p3. Powiedzieliśmy, że jeżeli cena rynkowa spadnie poniżej tego poziomu, to producentowi opłaca się jak najszybciej zlikwidować produkcję tego wyrobu. Jest to jednoznaczne z tym, że dla cen niższych niż p3 dany producent nie będzie dostarczał swoich wyrobów na rynek, czyli podaż będzie równa 0. Dlatego funkcja podaży jest tylko tym fragmentem krzywej kosztów krańcowych, który leży powyżej ceny progu zamknięcia, czyli powyżej punktu przecięcia się Kc' z Kzp.
Możemy więc stwierdzić bardziej ogólnie, że przebieg funkcji podaży pojedynczego producenta zależy od przebiegu jego funkcji kosztów całkowitych, gdyż to one wyznaczają przebieg kosztów krańcowych.
2. Agregacja funkcji podaży
W dalszej części analizy będziemy prezentować zagadnienie równowagi na rynku danego dobra. Aby tego dokonać musimy wiedzieć jak będzie wyglądała funkcja podaży wszystkich producentów danego dobra, czyli musimy dokonać agregacji (zsumować) pojedyncze funkcje podaży. Celem tych rozważań jest przypomnienie procedury tworzenia zagregowanych funkcji, w tym wypadku podaży, jak również sformułowanie wniosku, określającego, czym mogą się różnić zagregowane funkcje podaży od indywidualnych. Rozpatrzmy najprostszy przypadek, tzn., gdy sumujemy tylko dwie funkcje podaży i gdy są one prostymi. Prezentuje to rys. 2. Jeżeli na rynku obowiązywałaby cena niższa niż p1, to wtedy dostaw na rynek nie byłoby, czyli podaż równałaby się zero. Gdyby cena wzrosła do poziomu p1, to wtedy na rynku pojawiłaby się tylko podaż producenta A w ilości yA1. Dopóki cena jest niższa niż p2 ale na rynku sprzedaje tylko producent A. Dlatego dla cen od
(…)
… mechanizmu rynkowego.
Najpierw zacznijmy od przypomnienia poprzednio rozważanej sytuacji, czyli gdy obie funkcje podaży i popytu są typowe. Prezentuje to rys. 5.
Jeżeli w wyniku działania czynników zewnętrznych cena wzrosłaby do poziomu wyższego niż p*, to wtedy wystąpi nadwyżka podaży nad popytem. Ta nadprodukcja będzie tym większa im cena rynkowa bardziej oddali się od p* (cena równowagi rynkowej…
…* to wtedy podaż będzie większa niż popyt i można się spodziewać dalszej obniżki cen, która może prowadzić do zaprzestania produkcji tego wyrobu. Tym samym nie stwierdzamy teraz występowania sił rynkowych, które automatycznie korygowałyby zmiany cen w stronę ceny równowagi rynkowej. Przyjmijmy jednak dodatkowo, że producenci tego wyrobu wiedzą, że ich wyrób jest dobrem prestiżowym i mimo nadwyżki podaży…
… rynkowa przekroczyłaby poziom p2*, to wystąpi nadwyżka podaży nad popytem, co skłania producentów do obniżania cen, czyli układ samoczynnie powraca do punktu równowagi. Dlatego drugi punkt równowagi jest przykładem stabilnego rozwiązania.
Na podstawie tych przykładów można sformułować warunek na powstanie stabilnej i niestabilnej równowagi rynkowej. Jeżeli dla cen wyższch niż cena równowagi rynkowej…
… zależność między popytem a ceną, czyli spadek ceny wywołuje spadek popytu. Na rys. 6 przedstawiono właśnie taką sytuację. Krzywa popytu X jest dla cen z przedziału od p1 do p2 obrazem dobra prestiżowego (efekt Veblena), w stosunku do którego obowiązuje zasada: im wyższa cena tym większy popyt. Gdyby cena spadła poniżej p1, to wtedy to dobro stało by się dostępne dla nabywców, którzy nie kierują…
… nad podażą, co tworzy impuls do wzrostu cen i tym samym powrotu do punktu równowagi. Reasumując możemy powiedzieć, że w tej nietypowej sytuacji wystąpił identyczny jak poprzednio mechanizm regulacji cen, który przywraca rynek do punktu równowagi i dlatego ten przypadek należy również zaliczyć do równowagi stabilnej.
Rozpatrzmy z pozoru bardzo podobny przypadek, który prezentuje rys. 7. Najbardziej widoczna…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)