Zmiany punktu równowagi-opracowanie

Zmiany punktu równowagi
1. Zmiany punktu równowagi w wyniku przesunięcia funkcji podaży i popytu
Wcześniej już zostały pokazane przykładowe czynniki, które mogą wpływać na przesunięcia funkcji popytu. Przypomnijmy, że np. wzrost dochodu nabywców, spadek ceny dobra komplementarnego albo wzrost ceny dobra substytucyjnego wpływa na wzrost popytu na dane dobro przy jego stałej cenie, co graficznie obrazowaliśmy jako przesunięcie funkcji popytu w prawo do góry. Spadek dochodów, wzrost ceny dobra komplementarnego lub spadek ceny dobra substytucyjnego obniża popyt na dane dobro przy stałej jego cenie, co odzwierciedla przesuwająca się w lewo dół funkcja popytu.
Podobnie było już omówione zagadnienia wpływu zmian kosztów produkcji na przesunięcie funkcji podaży. Stwierdziliśmy, iż wzrost kosztów zmiennych przesuwa funkcję podaży w lewo do góry. Odwrotnie przesunięcie wystąpi w przypadku spadku kosztów. Rozpatrzmy najpierw sytuację, gdy na rynku wystąpił czynnik, który przesuwa krzywą popytu w prawo, czyli może to być wzrost dochodów nabywców, wzrost ceny dobra substytucyjnego albo spadek dobra komplementa­rnego. Po stronie podaży nie zaszły żadne zmiany, dlatego ta funkcja nie zmienia swojego przebiegu. Taką sytuację prezentuje rys. 1.
Oznacza to, że cena równowagi na dane dobro musi wzrosnąć i jednocześnie wzrośnie obrót na rynku.
Jeżeli natomiast przyjmiemy, że wystąpił spadek kosztów produkcji (bez zmian funkcji popytu), to musimy dorysować nową funkcję podaży, która w stosunku do wyjściowej musi leżeć na prawo dół. Prezentuje to rys. 2.
W takim wypadku stwierdzimy, że cena równowagi musi się obniżyć a obroty na rynku tego dobra wzrosną.
W realnych gospodarkach zazwyczaj występuje w danym czasie kilka czynników naraz. Komplikuje to analizę. Zobaczmy do jakich wniosków dojdziemy, kiedy przyjmiemy, że w danym okresie czasu jednocześnie np. wzrosły dochody nabywców i spadły koszty produkcji oferentów. Wcześniej te przypadki rozpatrywaliśmy osobno, teraz oceńmy ich łączy wpływ na sytuację rynkową. Prezentuje to rys. 3.
Nowy punkt równowagi charakteryzuje się niższą ceną niż poprzednio i większymi obrotami na tym rynku. Łatwo dostrzec, że jeżeli wzrost obrotów jest nieuchronny to wzrost ceny nie jest koniecznością. Wynika to z tego, że oba czynniki działające na popyt i podaż skłaniają do wzrost obrotów na rynku. Natomiast wzrost dochodów nabywców sprzyja wzrostowi ceny równowagi a spadek kosztów skłania do obniżenia ceny. W zależności od tego, która z tych tendencji zwycięży, to na rynku wystąpi wzrost, spadek lub stałość ceny równowagi rynkowej. Łatwo można sobie wyobrazić, że gdyby nowa funkcja popytu była więcej przesunęła się w prawo to na rynku wystąpiłby wzrost cen. Podobnie by się stało, gdyby przesunięcie funkcji podaży było mniejsze.

(…)

… niż cena równowagi rynkowej, gdyż wprowadzanie ceny maksymalnej wyższej niż p* nie wpłynęłoby na zmianę sytuacji rynkowej. Na rys. 8 widzimy, że wprowadzenia ceny maksymalnej zwiększyło popyt do X1 i zmniejszyło podaż do Y1. Powstała nadwyżka popytu nad podażą. Producenci nie będą chcieli produkować więcej niż Y1. Efektem utrzymywania się tego typu sytuacji w dłuższym okresie będą kolejki, czarny rynek…
… równowagi w warunkach kiedy nie potrafimy dokładnie oszacować wielkości przesunięć poszczególnych funkcji należy wyraźnie oddzielić zmianę konieczną od warunkowej.
Taka sytuacja, że rośnie cena rynkowa i spadają koszty produkcji nie mogłaby się utrzymać na rynku o konkurencji doskonałej w dłuższej perspektywie czasu, co zostanie pokazane przy okazji prezentacji zagadnienia równowagi rynkowej w analizie…
… na nabywców w postaci podwyżki cen. Jeszcze inaczej mówiąc możemy stwierdzić: im wolniej maleje popyt wraz ze wzrostem ceny i im szybciej rośnie podaż wraz ze wzrostem ceny, tym większy procent wzrostu kosztów oferenci zrekompensują sobie poprzez wzrost ceny rynkowej.
3. Ustalanie przez państwo cen minimalnych i maksymalnych
Zobaczmy jak na kształtowanie się równowagi rynkowej może wpłynąć cenowa ingerencja…
... zobacz całą notatkę