Rola wody w funkcjonowaniu organizmu człowieka 1. Zawartość wody w organizmie człowieka Woda jest najważniejszym nieorganicznym składnikiem wszystkich organizmów żywych. Pełni rolę rozpuszczalnika, który ma wpływ na wszystkie oddziaływania cząsteczkowe w układach biologicznych. Cząsteczki wody mają strukturę polarną i wykazują zdolność do tworzenia wiązań wodorowych, dlatego woda jest doskonałym rozpuszczalnikiem dla cząsteczek polarnych, hydrofilowych.
Woda jest cieczą nasycającą wszystkie substancje organiczne w organizmach żywych, która jest konieczna do ujawnienia własności i funkcji wszystkich biologicznie czynnych makrocząsteczek, w tym białek oraz kwasów nukleinowych. Woda jest niezbędna do przebiegu procesów metabolicznych w komórkach, często bywa też substratem w reakcjach metabolicznych.
Woda spełnia w organizmie wiele ważnych funkcji. Przede wszystkim jest głównym składnikiem organizmu i może stanowić 45-75% masy ciała; u dorosłego nieotyłego człowieka jej udział sięga zwykle około 60%. Zawartość wody w beztłuszczowej masie ciała u osób dorosłych jest stała i wynosi 75%, natomiast w poszczególnych tkankach może być różna, np. mięśnie zawierają 74-80% wody, płuca około 80%, wątroba około 68%, a kości około 25%. Większą zawartością wody charakteryzują się ciecze i wydzieliny ustrojowe, żółć - 86%, chłonka 98%, sok żołądkowy 97%, pot 99,0-99,5%.
Różnice w zawartości wody w ustroju wiążą się z wiekiem, płcią, a także z budową ciała Organizm noworodka zawiera 75-80% wody, rocznego dziecka - 65%, dorosłego mężczyzny - około 60%, a dorosłej kobiety - około 54% Z wiekiem zawartość wody w ustroju się zmniejsza, osiągając u ludzi starszych odpowiednio 54%-46% Zmieniają się także proporcje wody w niektórych tkankach, np. spada jej udział w skórze, a wzrasta w mięśniach. Ponieważ tkanka tłuszczowa zawiera tylko 10-20% wody, u osób otyłych procentowy udział wody w masie ciała jest mniejszy. W praktyce różnica ta pociąga za sobą odmienną tolerancję trucizn.
Woda rozmieszczona jest w organizmie w przestrzeniach: wewnątrzkomórkowych i zewnątrzkomórkowych . Przestrzenie te różnią się lokalizacją anatomiczną, funkcjami fizjologicznymi i składem chemicznym, są natomiast izotoniczne, tj. charakteryzują się jednakową osmolalnością, wynoszącą 290 mosm/kg.
W przestrzeni wewnątrzkomórkowej znajduje się około 28 litrów wody organizmu ludzkiego, co stanowi około 40% masy ciała, czyli 66% całkowitej wody ustrojowej.
W przestrzeni zewnątrzkomórkowej znajduje się około 14 litrów wody organizmu ludzkiego, które stanowi około 20% masy ciała, czyli 34% całkowitej wody ustrojowej. Zróżnicować ją można na przestrzeń wodną wewnątrznaczyniową, którą stanowi osocze (o objętości 4 litrów) i przestrzeń śródmiąższową o objętości około 10 litrów. Poza tym woda znajduje się w przestrzeni przewodu pokarmowego, jam opłucnych, dróg moczowych, tkance kostnej i kościach. Przestrzeń wewnątrznaczyniowa określa tzw. wolemię. W organizmie utrzymywana jest izowolemia, czyli prawidłowa wielkość przestrzeni wodnych, a stany chorobowe mogą zmieniać wielkość i skład przestrzeni wodnych.
(…)
… odżywcze są wchłaniane do krwi lub chłonki w postaci roztworu lub zawiesiny.
System transportowy składników odżywczych i metabolitów wewnątrz komórki i między jej organellami oraz wymiana z otaczającym środowiskiem i przenoszenie na większe odległości bazuje na rozpuszczalności tych substancji w wodzie. Transport do i z komórek zależy od dyfuzji przez ściany kapilar i przez cienką warstwę płynu śródmiąższowego między kapilarami i komórkami w tkance. Krew transportuje substancje na dłuższych odcinkach, np. składniki odżywcze z przewodu pokarmowego, metabolity z wątroby, tlen z płuc do tkanek. Nielotne końcowe produkty przemiany materii przenoszone są przez krew do nerek i usuwane z organizmu z moczem. Częściowo wydalane są one także do światła przewodu pokarmowego i wydalane z kalem.
Dzięki dużej…
…, czyli uświadomienie sobie potrzeby picia wody. Zwiększenie osmolalności osocza, wywołane np. ograniczeniem przyjmowania płynów, poceniem się, spożyciem chlorku sodu, a także, chociaż w mniejszym stopniu, zmniejszenie objętości płynu zewnątrzkomórkowego, odbywające się bez zmiany osmolalności (np. wskutek krwotoku), stymulują odpowiednie receptory i przekaz informacji do ośrodka pragnienia w podwzgórzu, który wyzwala…
… się tylko w pewnych granicach, dlatego - aby nerki mogły wydalić niepotrzebne substancje - do organizmu należy dostarczyć odpowiednią ilość wody, która w tym przypadku wynosi około 550 cm3.
Objętość wydalanego moczu jest regulowana przez wazopresynę - hormon antydiuretyczny (ADH), produkowany w tylnym płacie przysadki mózgowej Zagęszczenie (wzrost osmolalnosci) płynu w przestrzeni zewnątrzkomórkowej stymuluje…
… wydalania wody są również płuca. Wdychane powietrze ma zwykle małą wilgotność, natomiast powietrze wydychane jest prawie nasycone wodą ze względu na bardzo dużą powierzchnię kontaktu z krwią w pęcherzykach płucnych. Straty wody tą drogą mogą dochodzie do 2 dm3 dziennie, z tym ze wzrastają one przy zwiększonej wentylacji płuc, np. z powodu aktywności fizycznej czy podwyższonej temperatury ciała…
… z sokami trawiennymi zostaje wchłonięta w dwunastnicy, jelicie cienkim i jelicie grubym.
Tabela 2. Płyny przewodu pokarmowego
Płyn
Wydzielanie dobowe w ml
Ślina
1500
Sok żołądkowy
2500
Sok jelitowy
3000
Sok trzustkowy
700
Żółć
500
Razem: 8200
Kał ludzi dorosłych zawiera około 75% wody, a niemowląt 80-85%. Wydalanie wody z kałem jest odzwierciedleniem procesów wchłaniania i wydzielania wody…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)