Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład III – Rola inwestycji, efekty popytowe
1. Rola inwestycji w procesach gospodarczych
Inwestycje wywołują dwa skutki w gospodarce:
1. Efekty popytowe
- pojawiają się pierwsze, w okresie krótkim, powodują wzrost popytu na produkty
inwestycyjne i konsumpcyjne z chwilą rozpoczęcia inwestycji
2. Efekty podażowe
- pojawiają się później, w długim okresie, inwestycje zwiększają możliwości podażowe
gospodarki poprzez rozszerzanie, powiększanie zdolności produkcyjnych, te efekty
podażowe pojawiają się w gospodarce po zakończeniu inwestycji
Przykład:
Inwestycja: budowanie od podstaw fabryki obuwia 01.01.2005
Wraz z rozpoczęciem inwestycji rośnie popyt na produkty inwestycyjne (cegły, piasek, beton).
Robotnicy dostają pieniądze i wydają je na produkty konsumpcyjne.
Zakończenie inwestycji: 01.01.2006
Efekty podażowe
01.01.2005
01.01.2006
Czas
Efekty popytowe
Czas trwania efektów zależy od długości cyklu realizacji inwestycji.
Wnioski:
1. Byłoby pożądane, aby cykle realizacji inwestycji były jak najkrótsze, gdyż wtedy luka
czasowa między efektami popytowymi i podażowymi jest krótsza
2. Byłoby pożądane, aby inwestycje rozpoczynano w różnych okresach, aby nie było
nadmiernej koncentracji inwestycji w tym samym czasie, gdyż może ona sprawić
nierównowagę popytu i podaży na rynku
Okres długi Okres krótki
- teoria neoklasyczna - teoria keynesowska
- zdolności produkcyjne decydują o poziomie - popyt na towary decyduje o wielkości
i wzroście produkcji produkcji w gospodarce
- w gospodarce działają skuteczne
mechanizmy rynkowe, równoważą one popyt
i podaż na wszystkich rynkach
Prawa Sey'a
('Produkcja stwarza sobie dla siebie rynki
zbytu'; gdy produkcja w gospodarce rośnie to
popyt rośnie, gdy produkcja spada – popyt
spada; w gospodarce rynkowej występuje
prawidłowość polegająca na ustalaniu się
- mechanizmy rynkowe nie zawsze są
skuteczne
(mechanizmy rynkowe w gospodarce
działają, ale efektem ich działania nie zawsze
są pożądane stany, nie są one gwarantem
skutecznego działania rynku)
5
Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład III – Rola inwestycji, efekty popytowe
popytu na towary na poziomie wyznaczonym
przez poziom produkcji podaży;
Uzasadnienie: w procesie produkcji powstają
dochody w postaci zysków, płac, czynszów,
wielkość dochodów jest związana z
wielkością produkcji, gdy produkcja rośnie –
rosną dochody, to dochody są źródłem
popytu na towary, więc popyt dostosowuj się
do wielkości produkcji)
- pełne wykorzystanie czynników produkcji
(w gospodarce działają
mechanizmy
zapewniające
pełne
wykorzystanie
czynników produkcji – siły roboczej,
kapitału itd.)
- niepełne wykorzystanie czynników
produkcji
(produkcja w gospodarce może być
wytwarzana albo przy pełnym albo
niepełnym
wykorzystaniu
czynników
produkcji)
6
Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład III – Rola inwestycji, efekty popytowe
3. Keynesiści, podejście popytowe, okres krótki
Założenia:
zdolności wytwórcze niezmienne
(producenci nie wykorzystują w pełni swoich czynników produkcji)
0
A
Zdolności wytwórcze w
gospodarce w okresie krótkim
W rzeczywistości przedsiębiorcy nie wykorzystują w pełni swoich czynników produkcji.
0
B
B’
A
Zdolności wytwórcze
Wykorzystane czynniki produkcji
Niewykorzystane czynniki produkcji
Co decyduje o poziomie produkcji faktycznie wytwarzanej w gospodarce?
Całe zdolności wytwórcze |0A| czy jedynie |0B|? = Decyduje o tym tylko część |0B|
Co decyduje o zwiększeniu wykorzystywania środków produkcji z B do B'? = Wielkość
popytu.
Y=APp
(o poziomie produkcji i poziomie wykorzystania czynników produkcji decyduje agregatowy
popyt, produkcja ustala się na odpowiadającym mu poziomie)
APp
APp0
Nadwyżka – nadwyżka podaży nad
popytem, producenci nie mogą
sprzedać wyprodukowanego towaru,
więc ograniczają produkcję
Produkcja dopasowana do popytu
Niedobór – nadwyżka popytu nad
podażą, brakuje towaru, więc
producenci zwiększają produkcję
Y1
Y2
Y0
Dochód narodowy
7
Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład III – Rola inwestycji, efekty popytowe
APp0Y1 wzrost produkcji
Zgodnie z teorią produkcji działają mechanizmy prowadzące do ustalenia się produkcji na
poziomie wyznaczanym przez popyt.
4. Determinany popytu
Y=APp
APp=C+I+G+X
C – popyt na produkty konsumpcyjne
I – popyt na produkty inwestycyjne
G – wydatki rządowe
X – popyt zagranicy netto/eksport netto/różnica między eksportem a importem
Gdy wzrasta popyt na produkty konsumpcyjne to produkcja w gospodarce również rośnie
przy założeniu, że inne czynniki pozostają niezmienne, gdy spada popyt na produkty
konsumpcyjne to produkcja również spada.
Gdy wzrasta popyt na produkty inwestycyjne to produkcja w gospodarce również rośnie przy
założeniu, że inne czynniki pozostają niezmienne, gdy spada popyt na produkty inwestycyjne
to produkcja również spada.
Gdy wzrastają wydatki rządowe to produkcja w gospodarce również rośnie przy założeniu, że
inne czynniki pozostają niezmienne, gdy spadają wydatki rządowe to produkcja również
spada.
Gdy wzrasta eksport to produkcja w gospodarce również rośnie przy założeniu, że inne
czynniki pozostają niezmienne, gdy spada eksport to produkcja również spada.
Gdy wzrasta import to produkcja w gospodarce spada przy założeniu, że inne czynniki
pozostają niezmienne, gdy spada import to produkcja rośnie.
Konsumpcja C jest rosnącą funkcją dochodów Y.
C=f(Y+)
Inwestycje I to malejąca funkcja stopy procentowej r.
I=f(r-)
X=Ex-Imp
Eksport Ex to malejąca funkcja cen krajowych produktów eksportowanych Pk, rosnąca
funkcja cen towarów zagranicznych Pz i malejąca funkcja kursu walutowego Kw.
Ex=f(Pk-,Pz+,Kw-)
Import Imp to rosnąca funkcja cen krajowych produktów eksportowanych Pk, malejąca
funkcja cen towarów zagranicznych Pz, rosnąca funkcja kursu walutowego Kw i rosnąca
funkcja produkcji w kraju Y.
Imp=f(Pk+,Pz-,Kw+,Y+)
Hipoteza dochodu absolutnego
- konsumpcja jest rosnącą funkcją bieżącego absolutnego dochodu uzyskiwanego przez ludzi,
im bieżący absolutny dochód wyższy, tym wyższa konsumpcja
Hipoteza dochodu relatywnego
8
Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład III – Rola inwestycji, efekty popytowe
- wielkość konsumpcji zależy w istotnej miarę od dochodów naszych znajomych i sąsiadów,
występuje tzw. efekt demonstracji – presja środowiska na zachowania podobne do innych,
tzn. Jeśli nasze dochody obniżą się w stosunku do otoczenia to będziemy przeznaczać na
konsumpcje i tak tyle pieniędzy, żeby móc się równać z innymi, z kolei jeśli będziemy
zarabiać więcej, większą część zaoszczędzimy, a przeznaczymy na konsumpcję część
podobną do innych
Hipoteza dochodu permanentnego
- dla rozmiarów konsumpcji nie ważny jest dzisiejszy, bieżący dochód, ale dochód
uzyskiwany w dłuższym okresie czasu, w jakiejś perspektywie, np. dochód, który
spodziewamy się osiągnąć w okresie całego życia
C = Ca + Ksk*Y
= określa jak silnie zmienia się konsumpcja w reakcji na zmianę dochodu
Ca – autonomiczne wydatki konsumpcyjne (niezależne od dochodu)
Ksk – krańcowa skłonność do konsumpcji
Y – poziom dochodu bieżącego absolutnego
Przeciętna skłonność do konsumpcji
- wskaźnik, który pokazuje jaką część dochodów przeznaczają ludzie na wydatki
konsumpcyjne
Krańcowa skłonność do konsumpcji
- wskaźnik, który pokazuje jaką część przyrostu dochodów przeznaczają ludzie na wydatki
konsumpcyjne
Ksk=ΔC/ΔY
Y=C+S
S – oszczędności
ΔY=ΔC+ΔS
ΔC/ΔY+ΔS/ΔY=1
Kso=ΔS/ΔY
Kso – krańcowa skłonność do oszczędzania
Założenia:
APp=C+I+G
C=10+0,8*Y
I=Ia=5
G=Ga=5
Wydatki rządowe i inwestycyjne mają w pełni autonomiczny charakter.
APp=20+0,8*Y
C, I, G
C=10+0,8*Y
α
20
tgα=0,8
α
10
45o
100
Y
9
Produkcja 100 przy obecnych założeniach spełnia warunek równowagi – popyt jest równy podaży,
produkcja ustala się na poziomie popytu
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)