von Boyme – współczesne teorie polityczne, pojęcie klasy politycznej, pojęcie „przeciw-elity” (Lasswell) oraz antydemokratyczne implikacje teorii elit.
TEMAT I: ELITY
„Elita władzy” Charles Mills
Zmiany w amerykańskiej strukturze władzy - w wyniku przesunięć instytucjonalnych (zmiana względnego znaczenia systemu politycznego, gospodarczego i wojskowego)
Amerykańska elita władzy przeszła przez 4 fazy i obecnie znajduje się w fazie nr 5:
W pierwsze fazie ( od rewolucji poprzez okres administracji J. Adamsa czyli do ok 1801) instytucje socjalne, ekonomiczne, polityczne i wojskowe były ściśle połączone w jedną całość. Osoby z jednej elity do drugiej przechodziły bez trudu lub też łączyły kilka funkcji. DO 1824 instytucje polityczne uchodziły za ważne i decyzjom politycznym przypisywano wielkie znaczenie, wielu polityków uznawano za mężów stanu. Istotną cechą tego okresu był fakt, że życie towarzyskie, instytucje gospodarcze, system wojskowy i system polityczny pokrywały się ze sobą. Kolejną cechą jest to, że w roli przywódców występowali ludzie, których pozycja społeczna nie opierała się wyłącznie na stanowisku politycznym, prestiż polityków był duży. Do elity należeli zwłaszcza ludzie z wykształceniem i doświadzceniem administracyjnym.
2 faza- wczesny okres XIX w. ( filozofia polityczna Jeffersona, od Jeffersona do Lincolna), systemy gospodarczy, polityczny i wojskowy stanowiły luźne strefy odpowiednio do (rozproszonej) struktury społecznej. Rozszerzenie się systemu ekonomicznego opierającego się na własności indywidualnej. Elity zachodziły na siebie, ale luźno. Zarówno nad pozycją społeczną, jak i nad władzą polityczną dominował system ekonomiczny. Elita stanowiła co najwyżej luźną koalicję.
Po wyborach do Kongresu w 1866 rozpoczęła się formalnie supremacja władzy ekonomicznej świata korporacji (wpływ orzeczenia Sądu Najwyższego, że korporacje pod ochroną XIV poprawki). Ośrodek inicjatywy przesunął się od rządu do korporacji. „Epoka łupieskich wypraw elity ekonomicznej przeciwko rządowi, epoka zwykłej korupcji (po prostu przekupywano senatorów i sędziów”. Był to złoty wiek amerykańskiej klasy panującej. Tak samo jak fazie drugiej system wojskowy podlegał politycznemu a polityczny - ekonomicznemu. Po wojnie domowej trusty posługiwały się słabym aparatem państwowym dla swych celów, państwo i stany kontrolowane były przez wielki kapitał (ich władza rozproszona i niezorganizowana, a władza korporacji - zorganizowana i zwarta). Korporacje kontrolowały partie i kupowały ustawy. Elita ekonomiczna usuwała w cień elitę polityczną. Era Postępowców, prezydentów-twórców, „wyciągaczy brudów”.
Nowy ład nie zmienił stosunków politycznych i ekonomicznych ale doprowadził do powstania konkurencyjnych ośrodków władzy. Nastąpiło więc osłabienie wpływów trustów i świata kasy. Elita ekonomiczna próbowała powiązać się z rządem na wyższych szczeblach, co jej się udało. Rozgorzała walka pomiędzy wielką i drobną własnością w dziedzinie politycznej. Ustawodawstwo socjalne i problemy klas niższych stały się ważnymi zagadnieniami ruchu reform. Wprowadzono nowe środki ochrony farmerów, pojawiły się związki zawodowe (jebane nieroby, tylko by protestowali). Lata 30 można określić jako dziesięciolecie polityczne- władza kapitału nie została zastąpiona, ale zakwestionowana i uzupełniona, stała się jednym z członów w ogólnej strukturze władzy, którą sprawowali głównie politycy. To okres poszukiwań sposobów zmniejszenia bezrobocia. Nowy ład polegał na równoważeniu różnych
(…)
… niezależne).
K. Lachowicz-Tabaczek - stereotyp mężczyzny: sprawność fizyczna, duże zdolności intelektualne, zdolności przywódcze, zaradność, opanowanie w innych sytuacjach; stereotyp kobiety: życzliwość wobec innych, atrakcyjność fizyczna, potrzeba bycia kochaną. U kobiet tym wyższa samoocena (która generalnie jest niska), im bardziej uznawały się za przywódcze, mniej życzliwe (brak akceptacji cech…
… polityki (np. Wielka Brytania i Włochy w jednej grupie monarchii konstytucyjnych choć wg Mosci bardzo różne).
Podejście ukierunkowane na strukturę społ., pyt.: czym jest elita?
Podejście nastawione na działanie, pyt.: Co robi eilta?
Mniejszość jako luźna grupa
Elity (Pareto)
Klasa kapitalistów (niektórzy marksiści)
Plutokracja, demoplutokracja (panowanie bogatych i potężnych - Pareto)
Intelektualiści…
… rozdzielane dychotomicznie, a nie hierarchicznie (w tym szare eminencje, choć nie mają oficjalnie stołków). Inni (wpływ badań Webera) - skłonni są pojęcie elit ograniczać tylko do nowoczesnych społeczeństw przemysłowych, a panowanie klasowe zostaje zastąpione panowaniem elit, czyli grup, do których rekrutacja odbywa się w związku z kwalifikacjami (elity osiągnięć zamiast elit substancjalnych, czyli opartych na zasadach krwi lub posiadania). Inna teoria - społeczeństwo osiągnięć ma charakter elitarny, a podstawą legitymizacji elit jest tu racjonalność naboru. Za cechę nowoczesnego społeczeństwa przemysłowego uznaje się to, że znaczenie własnej pracy dla całego społeczeństwa rozstrzyga o statusie i pozycji jednostki.
Mannheim - wszystkie 3 kryteria selekcyjne (krew, własność i osiągnięcia) mogą łączyć…
…, żeby wpłynąć na polityczną decyzję) rzadko jest wykorzystywana. Grupy z mniejszymi możliwościami wywierania wpływów, ale o znaczącym stopniu jednorodności często są skuteczniejsze od tych potężnych, ale mniej zwartych.
Bottomore - subelita (wyżsi urzędnicy, menedżerowie, naukowcy, inżynierowie, intelektualiści) ma coraz większy wpływa na kluczowe decyzją (nie tylko kuźnia kadr).
Najlepiej poinformowani…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)