To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Trzy rodzaje zasilania: śnieżny
deszczowy
lodowcowy Trzy ustroje rzeczne: proste
złożone pierwotne
złożone wtórne
reżim prosty rzeka znajduje się w jednej strefie klimatycznej
opady przekładają się występowanie jednego okresu wezbraniowego, jednej niżówki
rzeka autochtoniczna
lodowcowy - wezbrania letnie VII i VIII
śnieżny górski - wezbrania letnie VI i VII
śnieżny równinny - wezbrania wiosenne III I IV lub IV i V
deszczowy oceaniczny - wezbrania zimowe I i II
deszczowy międzyzwrotnikowy - wezbrania letnie (półkula N) VIII i IX reżim złożony pierwotny w jednej strefie klimatycznej, ale może być kilka źródeł zasilania
związane z zasilaniem z dwóch źródeł; m.in.:
śnieżno-deszczowy
deszczowo-śnieżny
deszczowy o dwóch wezbraniach (strefa równikowa)
dwa wezbrania reżim wtórny dotyczy dużych systemów rzecznych (zasilanie w kilku strefach klimatycznych) np. Ren, Missisipi
wynika z sumowania się ustrojów kilku stref klimatycznych
rzeka allochtoniczna
Rzeki pasa arktycznego i antarktycznego Archipelag Arktyczny , Grenlandia (obrzeże lądolodu), Spitsbergen , Antarktyda (uwalniane od lodu wybrzeża i wyspy)
systemy bardzo młode, najczęściej krótkie, o zmiennym położeniu (kształtują się obecnie wraz z wycofywaniem się lądolodu)
układ koryt roztokowych (zmiana położenia w ciągu kilku lat, a nawet w ciągu roku)
dominacja zasilania lodowcowego i z lądolodu (80% wody)
odpływ rzeczny trwa bardzo krótko (2-3 miesiące)
lodowce zimne (przymarznięte do spągu) - brak odpływu zimą
odpływ - koniec czerwca, początek lipca - bardzo gwałtowny
okres wiosenny właściwie bez przepływu
na powierzchni wraz ze wzrostem temperatury, topi się śnieg i woda zaczyna krążyć kanałami subglacjalnymi; kanały te wcześniej były zamarznięte - teraz pod wpływem ciśnienia zostały udrożnione - buchnięcie wody
lato - okres przepływu nie jest wyrównany (wezbrania i niżówki)
czynniki wezbrań:
opad deszczu (zdarzają się intensywne opady; opady mają wyższą temperaturę niż pokwywa lodowa; następuje topnienie pokrywy)
ciepłe wiatry fenowe - zwiększają ablację
wezbrania często mają charakter katastrofalny - może dojść np. do spłynięcia jezior znajdujących się przed lodowcem
rytm dobowy rozwinięty w ciągu lata
max przepływy - w godzinach późno popołudniowych
przepływ minimalny - koło 5 rano
bardzo duże zróżnicowanie przepływów w rytmie dobowym, w lecie
(…)
…
niewielkie wezbrania opadowe związane z opadami letnimi
wezbranie przesunięte na jesień (latem woda zatrzymywana przez roślinność)
w układzie koryt rzecznych dominują kryta meandrowe (1 koryto)
Wołga - obecnie zmiana reżimu ze względu na działalność człowieka (zabudowa)
Rzeki nizinne w strefie klimatu umiarkowanego oceanicznego
Sekwana, Moza, Tamiza, Shannon, Loara, dopływy Renu poniżej Bazylei (Renu…
… przez spływ korytem kry rzecznej
wynika to z układów systemów rzecznych (południkowych); w górnych odcinkach rzeki szybsze topnienie pokrywy lodowej rzeki; kry płyną na północ gdzie topnienie jest dużo wolniejsze; woda nie może przepłynąć i rzeka wylewa poza koryto
Lena - koryto powiększa swą szerokość
nawet o 12 km
część rzek syberyjskich utraciła naturalny reżim (budowa zbiorników retencyjnych)
systemy rzeczne
rzeki wieloramienne (anastomozujące)
większe przepływy powodują rozlanie rzek, doliny utrwalone przez roślinność
tereny zabagnione i gęsta pokrywa roślinna tajgi - wpływ na utrwalenie dolin rzecznych
rzeki Kanady
wezbrania zatorowe
wezbrania wiosną, latem (wahania przepływu)
mają bardziej wyrównany reżim (ze względu na jeziora, zwarte lasy
Rzeki nizinne w strefie klimatu umiarkowanego…
… wahania przepływu
Sekwana - Paryż jakieś 2 lata temu wody wylały (mimo zabudowy); zagrożone były zbiory Luwru
A. Północna - głównie na wschodnim wybrzeżu
Japonia:
max w III i IV
rzeki meandrowe
brak wpływu różnicy wysokości
Rzeki nizinne w strefie klimatu umiarkowanego przejściowego
Łaba, Wezera, Odra, Wisła
zasilanie śnieżne i deszczowe
w zależności od wielkości:
śnieżno-deszczowy
deszczowo-śnieżny
III…
… - zwiększają ablację
wezbrania często mają charakter katastrofalny - może dojść np. do spłynięcia jezior znajdujących się przed lodowcem
rytm dobowy rozwinięty w ciągu lata
max przepływy - w godzinach późno popołudniowych
przepływ minimalny - koło 5 rano
bardzo duże zróżnicowanie przepływów w rytmie dobowym, w lecie
Rzeki pasa subarktycznego i kontynentalnego umiarkowanego
Syberia: Ob z Irtyszem, Jenisej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)