dr.hab Jacek Matuszewski. Notatka składa się z 57 stron.
...Nowela sierpniowa 2 sierpnia 1926r. o uprawnieniu Prezydenta RP do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy.
Kryzys polityczny:
Klęska polityki zagranicznej, układ z 1925r. Locarno gdzie Niemcy zagwarantowały nienaruszalność granic Belgii i Francji, uznano za to rewizję granic Polski
Kryzys gospodarczy na który składał się wojna celna z Niemcami, ujemny bilans handlowy, bezrobocie, „druga inflacja”, nie rozwiązany problem bezrobotnych i małorolnych chłopów
Trudna sytuacja na Wschodzie gdzie dochodziło do akcji terrorystycznych wymierzonych w polskich urzędników, powołano Korpus Ochrony Pogranicza
Kryzys polityczny, upadek rządu Władysława Grabskiego „rządy sejmokracji”, skandale polityczne, korupcja, domagano się zmian w konstytucji
Działająca opozycja parlamentarna z Józefem Piłsudskim na czele, którą popierały środowiska wywodzące się z POW i Legionów...
...Monarchia patrymonialna (patrymonium) władca traktuje państwo jak swoją własność i swobodnie nim dysponuje (Mieszko I- Władysław Łokietek)- monarchia stanowa.
Monarchia wczesnopiastowska- 966- 1038
Corona Regni Polognae- dostaje odrębną osobowość prawną. Od tej pory państwo jest niezależne od monarchy. Odrębność np. skarbu- to, co należy do państwa, nie należy do króla.
Monarchia stanowa- wyższe stany (duchowieństwo i wyższa szlachta) maja swój udział w sprawowaniu władzy.
Rzeczpospolita szlachecka- nadawanie przywilejów szlachcie.
(cerekwicko- nieszawski mówi o pospolitym ruszeniu)
Oligarchia magnacka-
1764r.- objęcie tronu przez Stanisława Augusta Poniatowskiego
Monarchia Konstytucyjna- po konstytucji 3 maja, oparty na tej jednej ustawie zasadniczej.
Republika- 1918- 1939..
Historia Państwa i Prawa Polskiego
Monarchia patrymonialna (patrymonium) władca traktuje państwo jak swoją własność i swobodnie nim dysponuje (Mieszko I- Władysław Łokietek)- monarchia stanowa.
Monarchia wczesnopiastowska- 966- 1038
Corona Regni Polognae- dostaje odrębną osobowość prawną. Od tej pory państwo jest niezależne od monarchy. Odrębność np. skarbu- to, co należy do państwa, nie należy do króla.
Monarchia stanowa- wyższe stany (duchowieństwo i wyższa szlachta) maja swój udział w sprawowaniu władzy. Rzeczpospolita szlachecka- nadawanie przywilejów szlachcie.
(cerekwicko- nieszawski mówi o pospolitym ruszeniu)
Oligarchia magnacka- 1764r.- objęcie tronu przez Stanisława Augusta Poniatowskiego Monarchia Konstytucyjna- po konstytucji 3 maja, oparty na tej jednej ustawie zasadniczej.
Republika- 1918- 1939
Formalizm prawa feudalnego
W stosunku zobowiązaniowym- zawarcie, dokonanie umowy, ale formalizm wymaga by obie strony spotkały się jeszcze raz i dokonały zwolnienia ze zobowiązania
Wzmocnienie aktu prawnego- poprzez przywołanie mocy bożej.
Składanie przysiąg na własna obronę.
Bardzo skomplikowany system przysiąg.
Prawo w epoce nowożytnej
Prawo jest stanowione. Określony organ, któremu przysługuje prawo do stanowienia prawa.
Należy ustalić procedurę tworzenia prawa- droga ustawodawcza.
Obowiązuje w granicach czasowych- dokładnie określonych (np. prawo wchodzi w życie w ciagu 6 mies. Od momentu ustalenia, od dn. 5 VII, itp…)
Proces kodyfikacji- gdy pisanie i czytanie jest w miarę rozpowszechnione.
Początkowo kodeksy zbierały całe prawo (cywilne, karne, itp…) Landrecht Pruski- kilkadziesiąt tys. Paragrafów.
Zastąpienie idei kodyfikacji całego prawa w jednym akcie.
Kodeks cywilny (Napoleona)- spiritus moment 1804r.- początek r
(…)
…- podpisał akt rozbiorowy na Sejmie Rozbiorowym. Pod węzłem konfederacji- nie obowiązywało liberum veto. Sejm Rozbiorowy powołał Radę Nieustającą- pierwszy organ kolegialny rządzący w Rzeczpospolitej.
Arenga- część wstępna, wyjaśnia powody, dla jakich dokument powstaje.
Rada Nieustająca
Skład:
Król
36 konsyliarzy ( połowę składu mianowała izba senatorska spośród swoich członków, a drugą połowę izba poselska…
… i niepodzielna, wybierany na 7 lat.
Zgromadzenie Elektorów:
-Marszałek Senatu
-Marszałek Sejmu
-Prezes Rady Ministrów
-Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
-Generalny Inspektor Sił Zbrojnych
-+75 obywateli wybieranych przez 3/5 Sejmu i 1/3 Senatu. Zwoływane przez Prezydenta, najpóźniej na 15 dzień przed upływem swego urzędowania.
Wybiera ono kandydata na Prezydenta. Prezydent tez może wskazać swojego kandydata…
… kardynalne i materie status (1768)
Rada Nieustająca (1775)
Konstytucja 3 maja (1791)
Ustawa o miastach królewskich (1791)
Ustrój sądownictwa I Rzeczypospolitej
Polska w dobie rozbiorów
Konstytucja Księstwa Warszawskiego (1807)
Konstytucja Królestwa Polskiego (1815)
II Rzeczpospolita
Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej (22.11.1918)
Mała Konstytucja (20.02.1919)
Konstytucja marcowa…
…, nobilitacje
liberum veto zostaje zniesione
Gdy projekt zostanie odrzucone po 2 latach można go znowy zaproponować
Sejmy ordynaryjne zbierają się co 2 lata w Warszawie, co 3 lata sejm w Grodnie i trwa od 70 do 100 dni
Sejmy extraordynaryjne:
zmiana konstytucji
w przypadku gwałtownej potrzeby (wojna)
wewnętrzne zamieszki (np. gdy król nie może dogadać się ze Strażą Praw)
kiedy umiera król
5. Prawo małżeńskie…
…- dziedziczenia dóbr ziemskich, do urzędów (szlachta posesjonacka, wykluczenie szlachty gołoty)
Uprawnienia dysydentów do swobody wyznania, nie można ich dyskryminować.
Utrzymanie liberum veto
Emfiteuza- wieczysta dzierżawa. Ziemia pusta (królewszczyzny- król, dobra duchowne- klasztor) nadawane mogą być ludziom wolnym (nie byle chłopom), również cudzoziemcom- jeśli będzie 3 lata korzystał z prawa emfiteuzy…
… go będzie sąd Grodzki, Ziemski lub Miejski (w większych miastach)
Prawo wypowiedzenia posłuszeństwa królowi (po 3 ostrzeżeniach). Jeśli ktoś bezpodstawnie oskarży króla zostanie skazany na karę śmierci.
Prawo kaduka- jeśli nie ma spadkobierców i testamentu- majątek przechodzi na rzecz skarbu państwa. Do 1768r.- jeśli cudzoziemiec umarł w Polsce, nie ma testamentu i w Polsce nie ma spadkobierców- przechodzi…
… wyroku.
Sądy Ziemskie odbywały się na kadencjach(roczkach ziemskich) Na początku co 2 tygodnie w innym mieście, w XVIIIw. Już tylko raz na kilkadziesiąt lat. Proklamacja- kilka dni przed, urzędnik ogłaszał przyjazd sądu. Obywały się w kościołach, ratuszach…
Sądy Grodzkie
Podpalenie, rabunek na drodze publicznej, napad na dom szlachcica, oraz przestępstwo zgwałcenia(usilstwo)
Sprawy szlachty nieosiadłej…
… musi to żądanie wypełnić pod rygorem zastosowania przymusu. Wierzyciel jest uprawniony do otrzymania od dłużnika ŚWIADCZENIA, pod rygorem egzekucji.
ŹRÓDŁA ZOBOWIĄZAŃ
Powstaje z mocy prawa i prawo określa kto i na jaką rzecz jest zobowiązany do świadczenia, np.: obowiązek alimentacyjny.
Umowa -często występuje, potrzebny jest konsensus, musi być wolna od przymusu
Ex quasi contractum- „jakby z umowy” -jakieś…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)