Republikanizm i jego odmiany.
Republikanizm - (od republika, łac. Res Publica - rzecz wspólna), to doktryna polityczna stworzona przez starożytnych myślicieli, mająca pewną kontynuacji w myśli nowożytnej, głosząca powiązanie instytucji niemonarchicznych z katalogiem cnót obywatelskich.
Za twórców klasycznego republikanizmu uważa się Arystotelesa i Cycerona. system polityczny zapewniający udział wszystkich obywateli we władzy. Centralną wartością jest wolność polegająca na faktycznym decydowaniu o sobie wszystkich obywateli. Ma na celu likwidację dominacji jednych nad innymi. Republikanom chodzi o równą wartość osób jako bytów moralnych, równość wobec praw. To teoria idealnego ustroju równych, wolnych, aktywnych, moralnych obywateli podejmujących decyzje odnośnie spraw prywatnych i publicznych. Interesy indywidualne pokrywają się z dobrem ogółu. Konstytucja i prawa podstawowe to wyraz świadomości ludu na temat fundamentalnych elementów zbiorowej egzystencji. Dobre prawo musi być zgodne z normami sprawiedliwości - powinno mieć autorytet - przestrzegane nie ze strachu przed karą ani pod wpływem kalkulacji lecz z wewnętrznego przekonania obywateli o jego słuszności. Ważne zasady ustrojowe: podział władz i równowaga, idea samorządności, deliberacje polityczne i społeczne. Władza należy do obywateli tej republiki. W tym sensie idea republikanizmu jest bardzo stara: narodziła się w Atenach, istniała republika rzymska. Uznanie republiki (państwa) za najwyższe dobro, ważniejsze od jednostki - zakłada się, że żeby jednostka mogła w ogóle funkcjonować musi być członkiem społeczności politycznej. Republikanizm amerykański - przeświadczenie, iż obywatele sami nadają sobie konstytucję, co łączyło się z koncepcjami prawa natury (wolność i równość). Republikanizm francuski - francuscy republikanie w pierwszej poł. XIX w. popierali Rewolucję Francuską. Myśliciele republikańscy (z którymi sympatyzował Mickiewicz Adam) podkreślali wyjątkowość państwa francuskiego, ponieważ ono właśnie miało gwarantować wolność i równość - pomimo tego, że Francja w tym okresie była monarchią. Jules Michelet, Edgar Quinet 2. Liberalizm (geneza, ujęcie klasyczne, konstytucje i warianty współczesne).
Liberalizm - ideologia i kierunek polityczny, według którego wolność jest nadrzędną wartością. Liberalizm jest ściśle związany z indywidualizmem, stanowczo odrzuca kolektywizm oraz opowiada się za jak najmniejszym krępowaniem wolności jednostki poprzez prawo. Konsolidując, liberałowie uważają, że kompromis pomiędzy prawem a nieskrępowaną wolnością powinien być jak najmniejszy.
Swoją nazwę zawdzięcza hiszpańskim liberales, opozycjonistom wobec arbitralnych rządów monarchii hiszpańskiej
(…)
… seksualna, wolność religijna, wolność poznawcza oraz ochronę przed ingerencją państwa w sferę życia prywatnego. O liberalizmie kulturowym pisał John Stuart Mill w swoim dziele O wolności (On Liberty), ostro sprzeciwiając się ingerencji państwa, struktur religijnych lub jakichkolwiek innych form nacisku w życie prywatne jednostek, które mają prawo do własnej moralności jak i w skrajności także czynienia szkody samym sobie. Przykładem liberalizmu kulturowego jest np. sprzeciw wobec państwowych regulacji dotyczących sztuki, gier hazardowych, seksu,prostytucji, aborcji, antykoncepcji, alkoholu i narkotyków.; Mill - liberalizm etyczny:
Do tych podstawowych wolności John Stuart Mill zaliczał:
wolność zgromadzeń, zrzeszania się i tworzenia grup nacisku;
wolność wygłaszania publicznie swoich poglądów…
… Francuz M.F. Buisson. W kwietniu 1947 w Oksfordzie odbył się kongres założycielski Międzynarodówki Liberalnej, w wyniku którego opublikowano wspólny manifest
Aspekty liberalizmu
Klasyczne poglądy liberalne cechuje nastawienie, że ani rząd, ani żadna grupa czy jednostka społeczna, nie powinny w żaden sposób zakłócać wolności jednostki, a jedynym dopuszczalnym zniewoleniem jest sytuacja, gdy jednostka…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)