To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Relatywizm i subiektywizm etyczny powróciły we współczesnej etyce w bardzo czytelny sposób. Ich ewidentnym przejawem stała się etyka sytuacjonizmu związana z egzystencjalizmem.
Sytuacjonizm etyczny stanowi ważny nurt myślowy dla współczesnej myśli etycznej. Jego teoria wyrosła z dwóch głównych źródeł: z sytuacjonizmu egzystencjalistycznego i religijnego. Pierwszy prąd reprezentowali m.in.: S. Kierkegaard, J. P. Sartre, M. Heidegger, K. Jaspers, G. Marcel. Drugi wiąże się z takimi nazwiskami jak: K. Barth, E. Bruner, H. Thielicke, T. Steinbüchel, K. Rahner, czy E. Schileebeeckx.
Sytuacyjna teoria moralności szukała uzasadnienia w egzystencjalizmie. Terminem egzystencjalizm zwykło się określać kierunek filozoficzny antropocentryczny, irracjonalny i subiektywny ujmujący człowieka jako egzystencję. Samo pojęcie „egzystencja” wywodzi się z łacińskiego „existere” czyli występować, okazać się, istnieć. Pojęcie to w sensie ścisłym oznacza sposób bytowania człowieka o kwalifikacjach wskazywanych przez egzystencjalizm (także samego człowieka o ile bytuje w ten sposób). Samą istotę egzystencjalizmu stanowi negacja kartezjańskiego pojęcia substancji. Człowiek wbrew Kartezjuszowi nie jest rzeczą myślącą (nie jest rzeczą, a jego prawda nie mieszka w jego myśleniu). Doprowadziło to do rezygnacji z pojęcia substancji w ogóle.
Negacja substancji miała podłoże w buncie przeciwko wszelkim formom predestynacji, a w konsekwencji szła w parze z absolutyzacją wolności. Człowiek, który jest wolnością ujawniał się jako demiurg. W istocie ludzkiej, absolutnie wolnej, nie mogło być żadnego materiału, na którym mógłby zostać wyciśnięty jakikolwiek ślad odgórnie formułowany. Wizja człowieka pozbawionego substancjalnego podłoża wskazywała analogie z wizją muzyki, pieśni. Pieśń jest z istoty historyczna, dziejowa, jest związkiem czasu i nicości. W tym kontekście pojawiło się nowe znaczenie pojęć takich jak: czasowość, nicość, historyczność, dziejowość, prawda, odpowiedzialność, autentyczność.
W etyce reprezentowanej przez egzystencjalistów czytelnym jest przede wszystkim to, że jej przedmiotem jest moralność związana z wolnościową decyzją jednostki. Ta decyzja podejmowana jest w konkretnej sytuacji w kontekście skończonego repertuaru wybieralnych możności wobec stałego zagrożenia wolności jednostki i poczucia winy. Decyzjonalne samostanowienie to naczelna i jedyna, konstytuująca samobytowanie jednostki wartość w tej etyce. Zasadniczą powinnością staje się to, co można określić jako „przyjęcie ciężaru wolności”. Wartość moralna jest sposobem istnienia jednostki. Zamiast bezwarunkowej decyzji pojawia się płynność sytuacji (poznawczo nieprzejrzystej).
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)