To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Rej, Frycz Modrzewski, Kochanowski i Potocki wobec reformacji. Mikołaj Rej : w Krótkiej rozprawie... (1543) nie ma jeszcze śladów rejowego innowierstwa, ten utwór jest raczej antyklerykalny niż antykatolicki - przejawia się w nim walka o tańszy lepszy Kościół, a że ta droga prowadziło go po woli do reformacyjnych zborów to już inna sprawa. Rej zetknął się z ideami reformacji w latach trzydziestych na dworze Sieniawskiego i po roku 1540 w Krakowie w otoczeniu Andrzeja Trzecieckiego i Bernarda Wojewódki, a więc w kręgu humanistyczno - reformacyjnym, ludzi zainteresowanych nowinkami religijnymi, ale unikających jawnego działania pod bokiem niechętnego innowierstwu starego króla. Taka sama postawę przyjmował wówczas sam Rej i mimo niewątpliwych sympatii dla wczesnego ruchu reformacyjnego, po jego stronie się raczej nie deklarował. W tym czasie powstał jego przekład Psałterza Dawidowego... oraz dialogowany katechizm Catechismus, to jest Nauka barzo pożyteczna każdemu wiernemu krześcijanowi , który, co ciekawe, był przeróbką luterańskiego katechizmu Urbana Rhegiusa.
w 1545 r. ukazał się jego Żywot Józefa... Motyw Józefa karierę zrobił w kręgach reformacyjnych, ale Rej raczej nie poszedł tą drogą i ten utwór nie mierzy przeciw kościołowi katolickiemu. Dzieło to nie uczestniczy jeszcze w sporze wyznaniowym.
w 1549 r. ukazał się w Królewcu kolejny dramat Mikołaja Kupiec... Przypuszcza się, że powstał on wcześniej niż Józef , ale na opóźnienie publikacji mogła wpłynąć ostrożność autora, który nie chciał psuć dobrych relacji z dworem Zygmunta Starego. Pierwowzorem tego tekstu było dzieło luteranina Thomasa Naogeorga, który był skierowany przeciw katolicyzmowi. Antykatolickie stanowisko Reja w Kupcu nie jest jednak szczególnie jasne. z czasem autor stanie się coraz bardziej działaczem kalwińskim, ale o przesunięciu jego sympatii od luteranizmu do kalwinizmu zadecydują nie tyle subtelności teologiczne, co socjologiczne rozumiane względem grupy, klasowej solidarności szlachty, dla której republikański ustrój gminy kalwińskiej był bliższy i bardziej zrozumiały.
w kolejnym dziele Reja, w Postyllach, manifestacje wyznaniowe nie są jednak zbyt gwałtownie i skrajne, jak to będzie w późniejszych utworach autora.
w Źwierzyńcu już wyraźniej, a w szczególnie w części zwanej Figlikami występuje przeciw księżom katolickim. Zawierają one wiele dowcipów na ich temat. Lata powstania tego utworu są zarazem latami szczególnej aktywności Reja - zwolennika i krzewiciela kalwinizmu. Właśnie po roku 1560 zamyka kościoły katolickie w swych posiadłościach, a na ich miejsce zaklada zbory wyznania kalwinińskiego. Równocześnie pisze swe najbardziej zdecydowane i zaangażowane w polemikę wyznaniowa dzieło: Apocalypsis, to jest Dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich
(…)
… bestie to Rzym pogański i Rzym papieski. Zaatakował również ze zjadliwością ceremonie kościelne, kult świętych, odpusty, życie zakonne.
Andrzej Frycz Modrzewski:
studiował za granicą w Bazylei pod okiem Erazma z Roterdamu i w ten sposób znalazł się w kręgu myśli humanistycznej i reformacyjnej. Dlatego był podejrzany o sprzyjanie niebezpiecznym nowinkom religijnym. W rzeczywistości jego celem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)