Ponadto notatka porusza zagadnienia takie jak: publicystyka jako sztuka wymowy, O Poprawie Rzeczypospolitej, Jan Kochanowski – życiorys, pieśni, fraszki, treny, Psałterz Dawidów, Odprawa Posłów Greckich, poemat Zuzanna, Dziki Mąż, Łukasz Górnicki, Dworzanin Polski, Klemens Janicki, Księga Żalów, Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, Mikołaj Rej, Piotr Skarga, Kazania Sejmowe, Szymon Szymonowic, Mikołaj Sęp Szarzyński, Sebastian Grabowiecki, Kasper Twardowski, Hieronim Morsztyn, Zbigniew Morsztyn, Jan Andrzej Morsztyn, Wacław Potocki, Transakcja Wojny Chocimskiej, pieśni religijne, wiersze polityczne i okolicznościowe, Stanisław Herakliusz Lubomirski, Kasper Miaskowski, Maciej Kazimierz Sarbiewski, Szymon Zimorowic, Daniel Naborowski, Bracia Opalińscy – Łukasz I Krzysztof, Bartłomiej Zimorowic, Samuel Twardowski, Wespazjan Kochowski, Jan Chryzostom Pasek, Walenty Roździeński, Krzysztof Niemirycz.
Periodyzacja literatury średniowiecznej.
Cezury umowne:
początek: 476 - upadek Rzymu
koniec: 1450 - wynalezienie czcionki przez Gutenberga lub 1453 - upadek Konstantynopola lub 1492 - odkrycie Ameryki przez Kolumba
Podział ogólny:
średniowiecze wczesne - V-X wiek
średniowiecze dojrzałe - XI-XII wiek
średniowiecze późne - XIV - XV wiek
Średniowiecze w Polsce:
Tadeusz Witczak: „Średniowiecze polskie, pojmowane jako piśmienniczo udokumentowana, trwała obecność naszego państwa i społeczeństwa we wspólnocie dziejowej średniowiecza europejskiego, rozciąga się między drugą połową X a przełomem XV i XVI stulecia”
Podział polskiej literatury średniowiecznej wg Romana Pilata:
średniowiecze wczesne (XI - XIV w.)
średniowiecze dojrzałe (XV w.)
Podział polskiej literatury średniowiecznej wg Teresy Michałowskiej (Michałowska nie nazywa poszczególnych podepok):
XI-XII wiek - twórczość łacińska (przykładowe dzieła: Kronika Galla Anonima, Bulla Gnieźnieńska)
XIII-XIV wiek - przewaga twórczości łacińskiej, ale rodzimych autorów; rozwój kaznodziejstwa, pierwsze arcydzieła literatury, rozwój dramatu (przykładowe dzieła: Kronika Kadłubka, Psałterz Floriański, Kazania Świętokrzyskie)
XV do 1 połowy XVI wieku - dojrzewanie twórczości łacińskiej i polskiej, emancypacja polszczyzny literackiej, wprowadzenie tematyki świeckiej do utworów (przykładowe dzieła: Bogurodzica, Legenda o Świętym Aleksym, Wiersz Słoty o chlebowym stole, Dzieje Polski Długosza)
2. Periodyzacja literatury renesansowej.
R. w Polsce
Za: Janusz Pelc
Pięć okresów:
Początki ren. Humanizmu w Polsce (od połowy XV w. do ok. 1510r.), prerenesans; w XV-wiecznej Polsce przeplatają się wczesne wpływy renesansu włoskiego ze średniowiecznym humanizmem; w początkach ren. Humanizmu popularne są humanist. nowinki w AK. Krakowskiej w II poł XV wieku; obok pierwszych przykładów humanistycznej poezji nowołac. tworzonej przez cudzoziemców (Celtis, Kallimach)powstają oracje polskich dostojników państwowych(Jan z Ludziska, Jan Ostroróg), humaniści pielęgnują hum. styl literacki, czytają poetów antycznych i Erazma z Rotterdamu, jednak zakres wpływów nowego prądu był ograniczony.
1506(lub1510) - 1543 - „pierwsza faza dominacji renesansu”, „ren. Wczesny” debiut pierwszych polskich poetów nowołac. (Jan Dantyszek, Andrzej Krzycki, Jan z Wiślicy, Mikołaj Hussowski), wtedy tez tworzy najwybitniejszy nowołac. Poeta pol. Ren. K. Janicki, twórczość polska repr. Też pierwociny, które nie osiągnęły jednak poziomu wielkich dokonań Reja i Kochanowskiego, czyli przez m.in. Stanisława Gąsiorka zwa
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)