To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
dr El_bieta Kauer-Bugajna. Notatka składa się z 2 stron.
Dwujęzyczność polskiej literatury renesansowej. W renesansie obok literatury w języku łacińskim zaczęła równocześnie rozwijać się twórczość w języku polskim. W okresie od końca XVI wieku do początków wieku XVII nastąpił bujny rozkwit literatury pisanej w języku narodowym. W dużej mierze przyczynił się do tego rozwój drukarstwa. Wpłynęło ono po pierwsze, na rozpowszechnienie tekstów pisanych po polsku, a po drugie miało znaczny udział w kształtowaniu znormalizowanego języka ogólnego, niwelowaniu różnic dialektycznych i tworzeniu jednolitego systemu ortografii (np. Nowy karakter polski J. Kochanowskiego, J. Januszowskiego, Ł. Górnickiego r. 1594). Jednakże większe znaczenie wśród czynników wpływających na kształtowanie się języka polskiego w literaturze miała reformacja. Dzięki wprowadzeniu do kościołów wywodzących się z reformacji języka narodowego w liturgii i kazaniach, powstały polskie przekłady Biblii, postylle ( kazania), katechizmy, modlitewniki i kancjonały (śpiewniki) wydawane przez konkurujące ze sobą wyznania. W języku narodowym drukowano także polemiki wyznaniowe. Polszczyzna wkraczała stopniowo, w połowie XVI wieku, do oficjalnych dokumentów państwowych.
Język polski na dobre wkraczał także do poezji i prozy renesansowych twórców. Stopniowo wypierał on w tym okresie łacinę, aby na dobre zagościć się w literaturze baroku.
Nie znaczy to jednak, ze przestano pisać w języku łacińskim, niektórzy bowiem (szczególnie we wczesnej fazie renesansu) pisali tylko w tym języku (co macie szczegółowo omówione w innych punktach zagadnień). Od twórczości w języku łaciński zaczynali także niektórzy poeci, którzy potem pisali tylko i wyłącznie w języku łacińskim. Należał do nich przede wszystkim Jan Kochanowski (tzw. poeci dwujęzyczni). Inni natomiast, również tworzący w języku narodowym zdawali sobie sprawę z trudności pisania w języku polskim, gdyż w tym okresie się on dopiero kształtował.
W renesansie powstawały więc utwory w języku łacińskim jak i polskim.
Poeci piszący w języku łacińskim: Kallimach.
Konrad Celtis.
Paweł z Krosna.
Jan z Wislicy
Mikołaj Hussowski.
Jan Dantyszek.
Andrzej Krzycki.
Klemens Janicki.
-warto zapamiętać, że A. Frycz Modrzewski tez pisał tylko w j. lacinskim
Twórcy dwujęzyczni to między innymi: (piszący po polski i łacinie): Stanisław Orzechowski.
Marcin Kromer.
Andrzej Trzecielski. (młody humanista i działacz reformacyjny, ceniony przez Reja i Kochanowskiego)
Jan Kochanowski (oczywiście).
Szymon Szymonowic.
Mikołaj Sęp Szarzynski.
Jan Rybiński.
Sebastian Fabian Klonowic.
(…)
… z:
Piotr Wilczek: Literatura renesansu. A także w dużej mierze z Janusz Pelc: Muza łacińska-Muza polska. W: Europejskość i polskość literatury naszego renesansu.
Jeśli ktoś chciałby poczytać coś więcej o języku w renesansie polecam również:
Julian Krzyżanowski: Język literatury renesansowej. W: Dzieje literatury polskiej.
…
… i Kochanowskiego)
Jan Kochanowski (oczywiście).
Szymon Szymonowic.
Mikołaj Sęp Szarzynski.
Jan Rybiński.
Sebastian Fabian Klonowic.
Poeci piszący w języku polskim to między innymi:
Mikołaj Rej.
Marcin Bielski. (Kronika wszytkiego świata 1551, Kronika polska 1597)
Biernat z Lublina (przekłady polskie: Żywot Ezopa Fryga, i Bajki Ezopowe).
Problem dwujęzyczności polskiej literatury czasów renesansu nie doczekał…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)