Dokładna tematyka notatki jest następująca: Krzysztof Szydłowiecki, Jan Lubrański, Erazm Ciołek, Piotr Tomicki, Paweł z Krosna, Jan z Wiślicy, Jan Dantyszek, Andrzej Krzycki, Mikołaj Hussowski, Klemens Janicki Kochanowski, Górnicki, Zygmunt III Waza, Sebastian Fabian Klonowic, Srebrnego Okresu Renesansu, początki renesansu dojrzałego, okres, przedstawiciele, literatura w tym czasie rozwija się w dwóch nurtach, nurt humanistyczno-elitarny, łaciński, nurt mieszczańsko-plebejski, popularny, egzekucje praw szlacheckich, publicystyki, reformacja, literatura polemiczna, parenetyką, zmiana doktrynalna, humanistyczno-elitarnym, humanistyczno-sarmacki, popularno-mieszczańsko-plebejski, dynastia jagiellonów, śmierć Mikołaja Reja, okres renesansu, złotego wieku.
POCZĄTKI RENESANSU DOJRZAŁEGO:
I OKRES (lata 1500-1540)
w 1543 ukazuje się dzieło Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”; Kopernik w tym czasie umiera; ukazuje się „Krótka rozprawa” Reja; twórczość rozpoczyna Andrzej Frycz-Modrzewski
recepcja wzorców renesansu z Włoch, ale renesans jest w Polsce ruchem elitarnym: światłe kręgi duchowieństwa, dwór królewski (pierwszy król uznawany za króla renesansu- Jan Olbracht), środowiska mieszczańskie (wykształcone; gł. Kraków)
przedstawiciele:
Krzysztof Szydłowiecki (znany mecenas)
ród Bonerów
Jan Lubrański (poeta, Poznań, założyciel Kolegium Lubranskiego)
Erazm Ciołek (biskup płocki)
Piotr Tomicki (polityk, opiekun ludzi nauki)
literatura w tym czasie rozwija się w dwóch nurtach
nurt humanistyczno-elitarny (łaciński) - Paweł z Krosna, Jan z Wiślicy, Jan Dantyszek, Andrzej Krzycki, Mikołaj Hussowski, Klemens Janicki; cudzoziemcy: Filip Kallimach (pseud. Włocha - Buonacosi, wzór dla polskich poetów, skupiał grono krakowskiej inteligencji), Konrad Celtes/Celtis (Niemiec, przebywał w Polsce 2 lata, założył pierwsze w historii Polski stowarzyszenie literackie - Sodalitas Vistulara wprowadził do swojej poezji polską tematykę - krajobraz i obyczaje - kierował polskich poetów do rodzimych tematów). Nurt ten wyrastał w tradycji antycznej (gł. literatura rzymska). Poezja była tym bardziej ceniona im bardziej czerpała z wzorów rzymskich (poezja naśladowcza - elitarna). Twórczość tego typu była z natury rzeczy elitarna, uprawiana wyłącznie w języku łacińskim, co naturalnie tworzyło bariery w odbiorze. Grupę poetów tworzących w tym nurcie nazywamy poetami polsko-łacińskimi.
nurt mieszczańsko-plebejski (popularny), polski - ten nurt w latach 1500-1540 reprezentują poeci tacy jak:
Biernat z Lublina
Jan z Koszyczek
Stanisław z Bohni
Maciej Bielski
cała grupa twórców anonimowych Powstaje bogata proza narracyjna, często anonimowa. Autorzy ci reprezentowali zarówno poezję jak i prozę, co różni ich od twórców w nurcie humanistyczno-elitarnym. Bielski pisał satyry, moralitety, był autorem wielkiego dzieła o tytule „Kronika wszystkiego świata” - uwzględniało dzieje powszechne, pisana w manierze zaczerpniętej z Księgi Rodzaju (bardzo popularnej - dzieło zaczynało się od opisu stworzenia świata). Jan z Koszyczek był tłumaczem ale w rozumieniu ówczesnym - tłumacz renesansowy był autorem parafraz odbiegających od oryginału, autorzy ci piszą w języku polskim przez co byli szerzej czytani i rozumiani, ich dzieła wielokrotnie wydawano i przepisywano, czasem odbiegały one od oryginału.
II OKRES (ok. 1540-70) - fazę te znamionuje znaczne ożywienie w dziedzinie polityki i kultury. Na te lata przypada bardzo ważny ruch społeczno-polityczny, tzw.
(…)
…. Ruch daje o sobie znać podczas sejmików i obrad sejmu. Szlachta wykazuje zainteresowanie szkolnictwem i literaturą, rząda uprawiania twórczości w języku polskim. Jest to ruch odrodzeniowy ponieważ następuje ożywienie kultury i zainteresowań sprawami polityki. W stosunku do tego ruchu można mówić o zwycięstwie demokracji szlacheckiej. Ograniczono wpływy intelektualne i pozycję materialną magnaterii…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)