dr Przemys_aw Artemiuk. Notatka składa się z 6 stron.
3. Refleksja historyczno-teologiczna Nikt nie był świadkiem samego aktu Zmartwychwstania Jezusa - Ewangelie kanoniczne nie relacjonują takiego wydarzenia. Zachodzi więc trudność z wpisaniem go w sekwencję historyczną: ukrzyżowanie - śmierć - Zmartwychwstanie - odkrycie pustego grobu - chrystofanie. Dzieje się tak również dlatego, że w Zmartwychwstaniu mamy do czynienia z ponadhistorycznym misterium , które w wierze odczytujemy jako antycypację ostatecznego zwycięstwa Boga i człowieka nad śmiercią. Jednak - jak czytamy w "Katechizmie Kościoła Katolickiego" - misterium to "jest wydarzeniem rzeczywistym, które posiadało potwierdzone historyczne znaki [...]" (KKK 639). Owe znaki to pusty grób i spotkania z Chrystusem Zmartwychwstałym, czyli chrystofanie. Na nich koncentruje się uwaga teologii fundamentalnej badającej wiarygodność Zmartwychwstania.
Wiarygodność narracji o pustym grobie O powieści Ewangelistów o odkryciu pustego grobu mają istotne odniesienia do historii (odpowiedź na zarzut fikcji literackiej czy teologicznej). Najważniejsze z tych odniesień są następujące: Świadectwo kobiet. Jak przekazują wszyscy ewangeliści, o świcie "pierwszego dnia po szabacie" ("trzeci dzień") do grobu Jezusa udały się kobiety. Kobiet było prawdopodobnie kilka - nawet według relacji Janowej, gdzie do grobu udaje się tylko Maria Magdalena, w pewnym momencie mówi ona: "Zabrano Pana z grobu i nie wiemy, gdzie Go położono" (20, 2). Według św. Marka, kobiety szły, żeby namaścić ciało, według św. Mateusza, aby "obejrzeć grób" (28, 1). Św. Łukasz nie określa wprost celu nawiedzin grobu, ale także u niego kobiety idą, "niosąc przygotowane wonności" (24, 1). Ewangeliści, jak widać, nie starają się harmonizować swoich opisów. Słowa anioła Pańskiego, aniołów lub młodzieńca w białych szatach mają za zadanie podkreślenie, że przesłanie o Zmartwychwstaniu nie jest dziełem Kościoła, ale Objawieniem Bożym. Od strony historycznej jedno jest pewne: pusty grób rzeczywiście odkryły kobiety. Gdyby narracja była fikcją, roli świadków tego najważniejszego wydarzenia nie przyznawano by kobietom, ich świadectwo bowiem było bez znaczenia. W "Dawnych dziejach Izraela" Józefa Flawiusza czytamy: "Nie należy ufać jednemu świadkowi; musi być świadków trzech, albo przynajmniej dwóch, i to takich, których wiarygodność poświadczona jest ich dotychczasowym życiem. Od kobiet nie wolno przyjmować żadnych zeznań, ze względu na lekkomyślność ich płci; również niewolnicy nie mogą być świadkami, ze względu na miernotę ich dusz, gdyż prawdopodobne jest, że przez chciwość lub trwogę zeznawaliby fałszywie" (4, 15). Może dlatego na oficjalnej liście z 1 Kor 15, 5-8 kobiety nie występują. W ten sposób rodzący się Kościół chronił swoją wiarygodność. Liberalni historycy i egzegeci mówili dawniej często o narracjach ewangelijnych jako o „apologetycznych legendach”. „Ale o jaką, jeśli łaska, chodziłoby apologetykę? - pyta z kolei Vittorio Messori. Bardzo ciekawe apologetyczne legendy, które [...] już w starożytności dawały asumpt zjadliwym komentarzom niejakiego
(…)
… wspomina lakonicznie: potem ukazał się w innej postaci dwom z nich na drodze, gdy szli do wsi. Oni powrócili i oznajmili pozostałym. Lecz im też nie uwierzyli” (16, 12-13). Tworząc swoją niezwykłą narrację, Łukasz ma już w polu widzenia Dzieje Apostolskie, w których przedstawi cudowny rozwój chrześcijaństwa w Imperium Rzymskim. Nie należy oglądać się ani wstecz (por. Łk 24,21), ani oczekiwać szybkiej…
… tych płócien albo w każdym razie bez naruszenia ich w jakikolwiek sposób (por. Vittorio Messori). Również fragment odnoszący się do soudarion należy przekładać inaczej: chusta była "pozostająca pośród płócien, na swoim miejscu". Właśnie te znaki wzbudziły zdziwienie i wiarę Apostołów.
Brak zanegowania jerozolimskiego orędzia o pustym grobie. "Orędzie paschalne nie utrzymałoby się w Jerozolimie nawet godzinę, gdyby odkrycie pustego grobu nie było faktem powszechnie znanym" (Wolfhart Pannenberg). Innymi słowy, gdyby orędzie było kłamstwem, z łatwością wykazano by to, powołując się na grób ze zwłokami Jezusa. Pierwszorzędnym świadkiem grobu Jezusowego w Jerozolimie był Józef z Arymatei, faryzeusz i członek sanhedrynu, wyraźnie wskazywany przez wszystkich ewangelistów. Także przepowiadanie jerozolimskie Apostołów…
…); Jedenastu (16, 14-18); rozesłania i Wniebowstąpienia (16, 19-20).
(3) Typologia narracji chrystofanijnych:
- Tradycja galilejska (Mt 28, 16-20; J 21) i tradycja jerozolimska (Mt 28, 9-10; Łk 24; J 20, 19-29). W Nowym Testamencie pozostawiono oba te typy tradycji, nie podejmując próby ich harmonizacji. Jeśli chodzi o pierwszy typ, to jego pierwszeństwo historyczne zdają się potwierdzać nakazy udania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)