4. Receptory limfocytów T wiążące antygen - określane jako receptory limfocytów T (TCR)
- obok immunoglobulin jedyne cząsteczki zdolne do swoistego wiązania antygenów
- immunoglobuliny wiążą dowolne antygeny, receptory LimT wiążą i odpowiadają na antygeny peptydowe powstałe z białek pociętych przez enzymy hydrolityczne na małe cząsteczki i połączone z cz.MHC w błonie komórki prezentującej antygen
- powinowactwo TCR do wolnych antygenów jest znacznie mniejsze
- w przeciwieństwie do LimB, które wytwarzają immunoglobuliny zarówno w formie związanej z ich błoną komórkową jak i w formie wolnych cząsteczek, LimT w zasadzie nie uwalniają swoich receptorów
- LimT mogą również rozpoznawać i odpowiadać na antygeny lipidowe i glikolipidowe prezentowane im w połączeniu z cz.CD1, a niektóre LimTγδ rozpoznają również inne związki (tak zwane fosfoantygeny) bez udziału cz.MHC
Budowa receptorów LimT wiążących antygen - TCR jest zbudowany z dwóch łańcuchów a każdy łańcuch ma podobnie jak przeciwciało część stałą i zmienną oraz jest związany z komórką poprzez krótki odcinek śródbłonowy i wewnątrzkomórkowy
- gdyby nie to połączenie przypominałyby one łańcuchy lekkie immunoglobulin
- dwa główne rodzaje TCR: receptory składające się z łańcuchów α i β (90%) oraz receptory składające się z łańcuchów γ i δ (1-10%)
- w częściach zmiennych łańcuchów TCR można wyróżnić trzy regiony hiperzmienne, czyli regiony determinujące dopasowanie (CDR)
- w kontakcie z antygenem prezentowanym przez cz.MHC największe znaczenie mają regiony CDR3 łańcuchów α i β, w których występuje największa zmienność, regiony CDR1 i CDR2 wydają się odgrywać mniejszą rolę
- zmiana pojedynczego aminokwasu w wiązanym i prezentowanym przez cz.MHC antygenie może powodować, że LimT nie będzie na niego odpowiadał
- zmieniony antygen może się nawet stać antagonistą i może przekazywać sygnał hamujący odpowiedź LimT na zmieniony, a także pierwotny niezmieniony antygen, antygeny takie nazywamy zmienionymi ligandami peptydowymi (APL)
- można również stworzyć APL, który efektywniej pobudza odpowiedź immunologiczną - superagonista
- zarówno receptory αβ jak i γδ łączą się w błonie LimT z kompleksem CD3 (łańcuchy sparowane δε, ζζ i γε)
- łańcuchy kompleksu CD3 pośredniczą w przekazywaniu sygnału aktywującego komórkę z receptora LimT, który związał antygen do wnętrza komórki
- kompleks TCR-CD3 pozostaje w błonie komórkowej w kontakcie z cząsteczkami CD2, CD5 i CD4 lub CD8
- LimT przyłącza swoje TCR po kolei do kompleksu cz.MHC-antygen, tak jakby się obracał i do jednego antygenu może przyłączać i sumować pobudzenia z kilku receptorów TCR
(…)
… łańcuchy TCR znajdują się na 7 i 14 chromosomie
- części zmienne tych łańcuchów kodowane są przez segmenty genowe V i J (łańcuchy α i γ) i przez segmenty genowe V, D, J (łańcuchy β i δ)
- niektóre segmenty V są polimorficzne, występują w różnych odmianach allelicznych w populacji
- zasada wyłączenia allelicznego obowiązująca przy ekspresji genów immunoglobulinowych nie jest tak bezwzględna w stosunku do genów dla łańcuchów TCR
- w LimT mogą ulegać ekspresji geny dla łańcucha α leżące w obydwu chromosomach i w pewnym odsetku przypadków LimT ma TCRαβ z dwoma różnymi łańcuchami α (szczególnie LimTreg)
- można też spotkać LimT z dwoma różnymi TCRγδ różniących się łańcuchem γ lub δ
- rekombinacja genów TCR i synteza kodowanych przez nie receptorów zachodzi głównie prawie wyłącznie w grasicy…
… genów TCR zachodzi najczęściej przez wypętlenie i delecję
- inwersja lub niesymetryczna wymiana chromatyd siostrzanych zachodzą rzadziej
- rekombinacja i ekspresja genów γδ zachodzi wcześniej niż genów αβ i obydwa te procesy dokonują się w różnych subpopulacjach LimT
- podczas rekombinacji genów dla łańcucha β najpierw dochodzi do połączenia genu D z genem J a potem dopiero z jednym z genów V
- choć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)