Rachunek kosztów
Rachunek kosztów jako element zarządzania przedsiębiorstwem zaczęto stosować na początku XX wieku 1 . Było to związane z powszechnym w tamtym czasie dążeniem do obniżania jednostkowych kosztów wytwarzania wyrobów. Rachunek oparty na kalkulacji kosztów pełnych znacznie ewoluował do dnia dzisiejszego 2 , jednak jego zasadniczy cel, jakim jest ustalenie rentowności prowadzonej działalności, pozostał niezmienny. Rachunek i kalkulacja kosztów - dzięki możliwości skonfrontowania poniesionych kosztów z osiągniętymi przychodami - umożliwiają ustalenie rentowności zarówno w skali całego przedsiębiorstwa, jak i w skali poszczególnych produktów. Przez rentowność rozumie się efektywność podejmowanej działalności, innymi słowy - rentowność określa, jaki zysk generuje dany rodzaj działalności gospodarczej lub dany produkt.
Omawiając zagadnienia związane z rachunkiem kosztów, należy na wstępie zdefiniować pojęcie kosztów.
Pojęcie kosztów Z ekonomicznego punktu widzenia kosztem jest wyrażone w pieniądzu celowe zużycie różnych czynników produkcji związane z normalną działalnością przedsiębiorstwa. Z przedstawionej definicji wynika, że koszty charakteryzują się czterema cechami:
są wyrażone w pieniądzu,
zostały poniesione w określonym celu,
wyrażają zużycie czynników produkcji,
są związane z normalną działalnością przedsiębiorstwa.
Pieniężny charakter kosztów Koszty rozumiane jako zużycie czynników produkcji muszą być wyrażone w pieniądzu. Nie oznacza to jednak, że zużycie czynników produkcji może być mierzone jedynie za pomocą jednostek pieniężnych. W praktyce pomiar i wycena zużycia tych czynników mogą być dokonywane za pomocą różnych metod. Mierniki zużycia można podzielić na naturalne i pieniężne.
Mierniki naturalne służą do pomiaru nakładów. Przez nakłady rozumie się wielkość zużycia czynników produkcji w jednostkach ilościowych, takich jak sztuki, kilogramy, metry, roboczogodziny itp. Cechą charakterystyczną ilościowych jednostek miary jest to, że nie dają one możliwości porównania zużycia różnych czynników produkcji.
Dopiero zastosowanie pieniężnej jednostki pomiaru umożliwia porównanie zużycia różnych czynników produkcji. Pieniądz jako jednostka miary jest bowiem sposobem na sprowadzenie do wspólnego mianownika nakładów różnych czynników produkcji. Nakłady wyrażone w pieniądzu to koszty.
Koszty są ponoszone w określonym celu Nie każde zużycie czynników produkcji może być uznane za koszt. Tylko zużycie dokonane w określonym celu jest kosztem. Celem tym jest uzyskanie efektów - najczęściej w postaci produktów przeznaczonych do sprzedaży (lub na własne potrzeby przedsiębiorstwa). Produkty wytwarzane w celu sprzedaży mają generować przychody, a zatem celem ponoszenia kosztów jest uzyskanie przychodu.
(…)
… na dzień bilansowy papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu,
ujemne różnice kursowe powstałe przy spłacie zobowiązań lub należności wyrażonych w walucie obcej,
różnice kursowe z wyceny na dzień bilansowy walut obcych, w przypadku gdy średni kurs NBP jest niższy od kursu z dnia nabycia waluty.
Zaprezentowany podział kosztów na koszty działalności operacyjnej, pozostałe koszty operacyjne i koszty…
… w układzie rodzajowym - w trakcie roku obrotowego. Natomiast na dzień bilansowy przenosi się salda kont 400-406 na konto 860 - Wynik finansowy. Jednostki stosujące jedynie rodzajowy
układ kosztów na dzień bilansowy sporządzają rachunek zysków i strat w wersji porównawczej (załącznik 4/1 i 4/2 do ustawy o rachunkowości). Zapisy w księgach na dzień bilansowy przedstawia schemat.
Ewidencja kosztów…
… od osób fizycznych i art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
1 Początek XX w. w USA i lata dwudzieste XX w. w Europie.
2 Ewolucja ta polega głównie na odejściu od kalkulacji pełnych kosztów własnych działalności i prowadzeniu rachunku rentowności jako różnicy między pełnym kosztem własnym i ceną sprzedaży na rzecz tzw. rachunku kosztów zmiennych.
3 Zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy.
4…
…. takie koszty, jak amortyzacja sprzętu biurowego, wynagrodzenia pracowników administracji i kadry kierowniczej, zużycie materiałów biurowych.
Początek formularza
Rachunek kosztów uzasadnionych w przedsiębiorstwie produkcyjnym
W literaturze najczęściej opisuje się dwa modele: rachunek kosztów pełnych i rachunek kosztów zmiennych. W zależności od przyjętego modelu przedsiębiorstwa inaczej wyceniają zapasy…
… rachunkowości zarządczej, powinien on być jednak analizowany w przekroju na koszty stałe i zmienne. Rachunek kosztów zmiennych dostarcza informacji użyteczniejszych niż rachunek kosztów pełnych w procesie podejmowania decyzji. Poza tym eliminuje konieczność uwzględniania wpływu zmiany stanu zapasów na wynik finansowy. Pomimo jeszcze innych zalet tego modelu, koncentrowanie się na nim i opieranie cen sprzedaży…
… przy wydaniu weksla własnego,
odsetki do zapłacenia z tytułu zaciągniętych pożyczek,
odsetki bankowe od kredytów innych niż przeznaczone na finansowanie inwestycji w okresie jej realizacji,
opłatę skarbową od umowy pożyczki,
odsetki zwłoki należne do zapłacenia,
utworzone rezerwy na należności z tytułu operacji finansowych,
trwałą utratę wartości finansowego majątku trwałego,
ostrożną wycenę…
… (także o mniejszych wahaniach, co pokazuje tabela na następnej stronie), ponieważ jedynie uzasadniona część kosztów pośrednich jest aktywowana w bilansie, koszty nieuzasadnione, podobnie jak koszty pozaprodukcyjne, są uznawane za koszty okresu bieżącego, rachunek kosztów uzasadnionych jest integralny z rachunkiem kosztów działań (Activity Based Costing), jest także istotnym elementem controllingu w firmie…
… nieplanowa, tj. związana z likwidacją, sprzedażą lub nieodpłatnym przekazaniem środków trwałych, nie dotyczy działalności operacyjnej i w związku z tym obciąża pozostałe koszty operacyjne.
Pozostałe koszty
Grupa ta obejmuje wszelkie koszty proste poniesione w związku z wykonywaniem działalności operacyjnej, a nie uwzględnione w poprzednio przedstawionych grupach. Za pozostałe koszty rodzajowe uważa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)