Psychologizm w nauce prawa - Leon Petrażycki: (str. 407)
W XIX wieku, za sprawą pozytywizmu filozoficznego, dla definiowania prawa posługiwano się elementami psychologii. Dzięki temu usiłowano dotrzeć do realnych zjawisk, które dogłębnie tłumaczyłby zjawisko prawa. Przedstawiciele tej koncepcji, m.in.: Ernst Zitelmann, Georg Jellink, Ernst Rudolf Bierling, uważali, że prawo można tłumaczyć jak każdy inny produkt ludzkiej świadomości i psychiki.
Leon Petrażycki: (1867-1931), polski teoretyk prawa, studiował w Rosji i w Niemczech, na Uniwersytecie Warszawskim stworzył pierwszą katedrę socjologii, wykładał prawo i historię filozofii prawa, był autorem licznych dzieł, m.in.: „O pobudkach postępowania i o istocie moralności i prawa”, „Wstęp do prawa i moralności”, „Teoria prawa i państwa”.
poglądy Petrażyckiego:
jego poglądy pozostawały w zgodzie z tendencjami epoki
jego książki są pełne uwag metodologicznych, dotyczących prawidłowego budowania teorii naukowych, definiowania pojęć, itd.
odrzucał teorie, kojarzące prawo z przymusem, a tym bardziej wyłącznie sprowadzające normę prawną do groźny zastosowania sankcji (prawo definiował jako swoiste zjawisko realne - zjawisko psychiczne)
przy definiowaniu prawa Petrażycki posługiwał się analizą ludzkiej psychiki - obok tradycyjnych klasyfikacji, obejmujących takie przeżycia jak: poznanie, uczucie, wola, wyodrębnił również tzw. przeżycia doznawczo-popędowe, które nazwał emocjami (impulsjami) Petrażycki dokonał rozmaitej klasyfikacji emocji, wśród których wyróżnił emocje moralne i prawne [emocje moralne od prawnych różni nie poczucie obowiązku, ale fakt, że w przypadku emocji prawnych mamy do czynienia z wyobrażeniem osoby mogącej domagać się od nas określonego postępowania (emocje imperatywno-atrybutowe), podczas gdy emocje moralne odczuwamy jako wolne, tzn. odczuwamy obowiązek, ale nie związany z drugim człowiekiem (emocje jednostronnie imperatywne)]
definicja prawa wg Petrażyckiego: „przez prawo w znaczeniu odrębnej klasy zjawisk realnych będziemy rozumieli takie przeżycia etyczne, których emocje posiadają charakter atrybutywny”
jego zdaniem norma prawna jest jedynie projekcją przeżycia emocji prawnej, uogólnionym wyrazem przeżyć psychicznych
państwo pojmował również jako zjawisko ze sfery przeżyć psychicznych - był zwolennikiem państwa liberalnego
stanowczo odrzucał tezę, że źródłem prawa jest wola państwa, czy też przymus
współcześnie Petrażycki uznawany jest za zwolennika koncepcji prawa natury, w szczególności prawa natury o zmiennej treści (jego ideałem „prawa stanowionego” powinno być dążenie do zgodności z poczuciem sprawiedliwości)
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)