To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
emfiteuza - dziedziczne i zbywalne uprawnienie emfiteuty do eksploatowania cudzego gruntu z obowiązkiem płacenia właścicielowi stałego rocznego czynszu (były to symboliczne kwoty). Początkowo powstawała w stosunkach prowincjonalnych. W zachodnich częściach cesarstwa gminy, a potem także skarb państwa przekazywał grunty prywatnym osobom w długoterminowe lub dożywotnie dzierżawy. Właścicielami gruntów pozostawali dotychczasowi (gmina, skarb państwa), a dzierżawca (emfiteuta) posiadał prawo rzeczowe skuteczne wobec wszystkich; korzystał więc z ochrony pretorskiej zbliżonej do ochrony właściciela. Na zachodzie cesarstwa oddawano w dzierżawę krótkoterminową grunty cesarskie osobom prywatnym i określano ją mianem emfiteuzy. Obie instytucje po pewnym czasie zlały się. W V w. stworzono jednolitą konstrukcję dla całego kraju - emfiteuzę jako wieczystą dzierżawę. Emfiteuta miał prawo do wszelkich pożytków, dochodów z rzeczy i mógł zmieniać przeznaczenie gruntu (np. przekształcać z rolnego w przemysłowy), sprzedać go, zastawić, obciążyć służebnością, mógł dokonać zapisu, darowizny i korzystał z ochrony posesoryjnej (jak rzeczywisty właściciel). Nie mógł jednak dokonywać pogorszenia substancji gruntu. Jeśli chciał alienować grunt właścicielowi przysługiwało prawo pierwokupu. Gdy nie skorzystał z niego i emfiteuta zbył grunt, z tytułu owej alienacji emfiteuta płacił właścicielowi 2% ceny sprzedażnej. superficies - prawo powierzchni - dziedziczne i zbywalne prawo rzeczowe na rzeczy cudzej - prawo do zamieszkiwania w budynku wzniesionym na cudzym gruncie. Podmiotem prawa był dom, który wybudował najemca za zgodą wynajmującego (na jego terenie). Zgodnie z zasadą superficies solo cedit wszelkie budynki wzniesione na gruncie dzieliły los prawny gruntu. Zatem dom stawał się własnością właściciela gruntu. Gdy osoba wydzierżawiająca grunt wzniosła budynek z własnych materiałów przysługiwało jej dożywotnie prawo rzeczowe korzystania z tego gruntu, prawo skuteczne erga omnes. zastaw - ograniczone prawo rzeczowe przysługujące wierzycielowi na cudzej rzeczy celem zaspokojenia jego wierzytelności. Było to prawo akcesoryjne - jego istnienie uzależnione było od istnienia wierzytelności; gdy gasła wierzytelność to i prawo zastawu. Na jego mocy wierzyciel miał możliwość bezpośredniej sprzedaży zastawionej rzeczy zamiast dłużnika. Wyróżniano:
fiduciae - zastaw powierniczy. Początkowo zastaw rozwijał się jako umowa powiernicza - dłużnik by zabezpieczyć spełnienie świadczenia przekazywał wierzycielowi własność rzeczy. Tracił rzecz i był zobowiązany do spełnienia świadczenia. Nie było żadnej formy ochrony dłużnika przed nieuczciwym wierzycielem, który ewentualnie nie chciał rzeczy zwrócić gdy dłużnik spłacił dług. Było to bowiem oparte na stosunkach powierniczych, czyli wzajemnego zaufania.
(…)
… prawo, obok umowy dzierżawy, zawrzeć jeszcze umowę, która zabezpieczała czynsz dzierżawny na inwentarzu dzierżawcy. Gdyby ten zwlekał z zapłatą czynszu właściciel na mocy interdyktu Salwiańskiego (str.72) mógł przejąć w posiadanie ten inwentarz. W tym wypadku dłużnik nie tylko jest właścicielem rzeczy stanowiącej przedmiot zastawu wierzytelności, ale jest także jej posiadaczem do momentu gdyby okazało się, że nie spełnił świadczenia (wówczas dopiero traci posiadanie rzeczy). Hipoteka, którą początkowo zabezpieczał jedynie interdykt Salwiański (w stosunkach dzierżawca - właściciel) chroniona była poprzez actio Serviana - powództwo wierzyciela zastawniczego o wydanie przedmiotu zastawu, skuteczne przeciwko każdemu, kto był posiadaczem tego przedmiotu; potem także przez actio hypothecaria , czyli tzw. actio quasi…
… jako zabezpieczenie roszczeń czynszowych. Powstanie zastawu mogło nastąpić na podstawie umowy między stronami (czynności konsensualnej), zarządzenia władzy - pignus praetorium , gdzie pretor przekazywał posiadanie rzeczy uprawnionemu lub z mocy ustawy, np. dla fiskusa, jako zabezpieczenie roszczeń skarbowych. Zastaw ustawowy powstawał także na rzecz pupila na majątku kuratora lub opiekuna (gdy defraudowali majątek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)