PRZEPISY I NORMY PRAWNE
NORMA PRAWNA to reguła zachowania się skonstruowana z elementów zawartych w przepisach prawnych według przyjętego wzorca, który określa jej struktury. Wzorzec ten zależy od poglądów na stosunek normy do prawa i poglądów na istotę prawa:
a) norma jest jednostką podstawową prawa, jego "atomem",
b) norma jest regułą, której struktura nie jest związana z właściwościami prawa jako całości,
Budowa normy prawnej:
a) hipoteza- czyje zachowanie reguluje i w jakich warunkach?
b) dyspozycja- jakie zachowanie wyznacza?
c) sankcja- jakie konsekwencja powinny nastąpić w wypadku, gdy osoba należąca do klasy osób wyznaczonych w hipotezie w warunkach przez nią wskazanych nie zachowa się zgodnie z dyspozycją. Struktura normy prawnej:
a) jednoelementowa ( dyspozycja: "Nie wolno zabijać" ),
b) dwuelementowa:
- hipoteza+ dyspozycja ( "Jeżeli osoba jest właścicielem, ma prawo posiadania, używania i rozporządzania swym mieniem",
- hipoteza+ sankcja ( "Kto publicznie nawołuje do popełnienia zbrodni, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 )
c) trójelementowe ( hipoteza+ dyspozycja+ sankcja ): ( "Kto, używając materiałów wybuchowych, zabija człowieka, podlega karze dożywocia" )
d) sprzężone [ norma sankcjonowana ( hipoteza+ dyspozycja1 )+ norma sankcjonująca ( -hipoteza+ dyspozycja2 ):
N1:"Każdy, kto posiada dzieci ( H ), powinien się nimi opiekować ( D1 ).
N2: "Kto posiada dzieci i się nimi nie opiekuje ( -H ), podlega karze pozbawienia praw rodzicielskich ( D2 ).
N1- norma sankcjonowana,
N2- norma sankcjonująca,
H- hipoteza pierwotna,
-H- hipoteza zaprzeczająca dyspozycji normy sankcjonowanej,
D1- dyspozycja pierwotna,
D2- dyspozycja sankcjonująca
SKUTEK PRAWNY to wszystkie następstwa prawne, jakie przepisy prawa wiążą z faktami prawnymi, jakie powinny nastąpić ( w przypadku przepisów iuris cogentis ) lub jakie mogą wystąpić ( iuris dispositivum ), gdy zaistnieje fakt prawny.
SANKCJA to ujemny skutek prawny polegający na zastosowaniu represji w postaci przymusu ze strony władzy publicznej, jakie powinny nastąpić, jeśli adresat nie zastosuje się do nakazu, zakazu lub dozwolenia, a więc gdy nie wypełni swego obowiązku:
a) represyjna ( karna, penalna- pozbawienie danego podmiotu określonych dóbr )
- kary ( grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności ),
- środki karne ( pozbawienie praw publicznych ),
b) egzekucyjna ( zmuszenie adresata zachowującego się niezgodnie z nakazami lub zakazami reguły prawnej do osiągnięcia takiego stanu rzeczy, jaki powinien nastąpić w wyniku dobrowolnego zastosowania się do postanowień danego przepisu:
(…)
…
- czynność unieważniona może być konwalidowana
c) bezskuteczność zawieszona ( gdy do ważności czynności potrzebna jest zgoda osoby trzeciej, czyli osoby, która czynności nie dokonuje, a zgody tej brak- np. zgoda przedstawiciela ustawowego )
d) bezskuteczność względna ( takie, które tylko w stosunku do oznaczonych osób nie wywołują skutków prawnych, względem innych zaś są w pełni skuteczne, np. w wypadku uwzględnienia przez sąd powództwa wierzyciela o uznanie za bezskuteczną względem niego czynności dłużnika zdziałanej z jego pokrzywdzeniem- tzw. skarga pauliańska ). PRZEPIS PRAWNY to najmniejsza jednostka techniczno- organizacyjna tekstu prawnego. REGUŁA PRAWNA to zarówno przepis prawny, jak i norma prawna
ADRESAT REGUŁY PRAWNEJ to podmiot, do którego skierowany są postanowienia prawa, którego zachowania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)