7. Koncepcje budowy normy prawnej.
Koncepcja jednoelementowa - najbardziej istotną cechą normy prawnej jest to, że wyraża regułę postępowania. Normą prawną jest zatem taka wypowiedź, zbudowana na gruncie przepisu prawnego, która wskazuje, w jaki sposób należy się zachowywać. Niezbędnym i wystarczającym elementem normy prawnej jest, więc dyspozycja.
Koncepcja dwuelementowa - każda wypowiedź języka prawnego spełnia cechy normy prawnej, jeśli składa się z dwóch elementów. Zdaniem jednych - konieczne jest określenie warunków, przy których stosuje się daną normę (hipoteza) oraz wskazanie reguły (dyrektywy) zachowania (dyspozycja). Zdaniem drugich - norma prawna powinna składać się z dyspozycji i sankcji. W obydwu poglądach elementem niezbędnym jest dyspozycja.
Koncepcja trójelementowa:
- hipoteza - jest częścią normy prawnej, określającą krąg adresatów, do których norma się odnosi oraz okoliczności, w jakich ma zastosowanie.
- dyspozycja - jest częścią normy prawnej wyznaczająca sposób postępowania w sytuacji, określonej przez warunki przewidziane w hipotezie.
- sankcja - wyraża konsekwencje prawne zachowania niezgodnego z obowiązkiem prawnym. * sankcja egzekucyjna - przewidziana przez normy prawa administracyjnego.
* sankcja nieważności czynności prawnej - stanowi element niektórych norm prawa cywilnego i rodzinnego.
Koncepcja norm sprzężonych - zwolennicy uważają, że sankcja stanowi odrębną normę. Całość struktury normy prawnej tworzyłyby, więc dwie normy: norma sankcjonowana i norma sankcjonująca. Każda z tych norm składałaby się z dwóch elementów: hipotezy i dyspozycji.
*norma sankcjonowana - norma pierwotna, skierowana do pewnej kategorii adresatów, określonych rodzajowo. Hipoteza zawiera okoliczności, w jakich dany adresat może się znaleźć i przy których spełnieniu dana norma będzie miała praktyczne zastosowanie. Dyspozycja - formułuje regułę powinnego zachowania w postaci nakazu, zakazu lub dozwolenia. Reguła ta odnosi się do oznaczonego w hipotezie adresata, jeśli znajdzie się w wymienionych tam okolicznościach: jeżeli zaistnieją warunki wskazane w hipotezie, należy zastosować się do dyspozycji.
* norma sankcjonująca - norma posiłkowa, skierowana jest zawsze do organów państwa. Uruchamia się ją tylko wtedy, gdy naruszona zostanie norma sankcjonowana, czyli wówczas, gdy adresat normy sankcjonowanej nie spełni swego obowiązku, złamie zakaz lub zakaz zawarty w dyspozycji. Wówczas nastąpi zastosowania sankcji
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)